TRAFİK SİGORTASI GENEL ŞARTLARININ ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME KAPSAMINDA BAĞLAYICILIĞI

Trafik kazalarından kaynaklı zararların hesaplanmasında, trafik sigortası genel şartlarının bağlayıcılığı tartışılagelmiştir. Yargıtay, önceleri sözleşme ile belirlenen (genel) şartlarda hesaplanan tazminatlar ile sigorta şirketini sorumlu tutmuş, artan zararda ise işletenin sorumluluğuna gidilebileceğini belirtmiştir. Sonralarda ise tazminat hesaplamalarında trafik sigortası genel şart hükümlerini yok saymış, sigorta şirketi, araç işleteni ve sürücü gibi tam zarardan sorumlu tutulmuştur. Trafik sigortacısının üçüncü kişiye karşı sözleşme ile sınırlı sorumluluğu görmezden gelinmiş; trafik sözleşmesi genel şartları (tazminatın hesaplanmasına ilişkin kuralları) kısmen yok sayılmıştır. Karayolları Trafik Kanunu metnine tazminat hesaplamasında genel şartlarında dikkate alınması hususunun eklenmesi (2016 değişikliği) ile Yargıtay bu defa genel şartları tanımış ve hesaplamalarda yaşam tablosu ve ıskonto (1,8 teknik faiz) açısından genel şartları dikkate almıştır. Ancak, Anayasa Mahkemesi iptal kararı (17.07.2020 tarihli ve E.: 2019/40; K.:2020/40) ve Danıştay yürütme durdurma kararı (8. Daire 2020/6495) ile eski uygulamaya dönülmüş ve bu defa kaza tarihindeki sözleşme şartları da görmezden gelinmiş, geriye dönük olarak yine genel şartlar yok sayılmıştır. Bu çalışma ile genel şartların zorunlu olarak sigorta poliçelerinde var olduğuna değinerek esasen haksız fiil (kaza) tarihinde geçerli olan sözleşme maddesi olarak uygulanabilirliği tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Zarar Sigortası, Sorumluluk Sigortası, Zorunlu Sigorta, Trafik Sigortası Genel Şartları, Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme.

PDF

___

ULUSAN, İlhan, Tehlike Sorumluluğu Üstüne (1970), Güncelleştirilmiş baskı, Aristo, İstanbul, 2021.
KASER, Max, Römische Rechtsgeschichte, Göttingen, 1950.
ESSER, Josef, Grundlagen und Entwicklung de Gefahrdungshaftung, Münih ve Berlin, 1941.
Dİ MARZO, Salvatore, Roma Hukuku, İstanbul, 1954.
IMRE, Zahit, Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Mesuliyet Halleri, İstanbul, 1949.
DEMOGUE, René, Traité des Obligations en Général Paris, 1923.
OFTİNGER, Karl, Der soziale Gedanke im Schandenersatzrecht, SJZ, 1943.
HİRSCH, Ernst, Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku, Ankara, 1945.
KUBİLAY, Huriye, Uygulamalı Özel Sigorta Hukuku, İzmir, 1999.
KAYIHAN, Şaban / GÜNERGÖK, Özcan, Türk Özel Sigorta Hukuku Dersleri, Gözden geçirilmiş 6. Baskı, İstanbul, 2021.
KAYIHAN, Şaban / SELANİK, Atakan Âdem, Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü, Ankara, 2022.
KAYIHAN, Şaban, Sigorta Sözleşmesinde Prim Ödeme Borcu, Ankara, 2004.
GÜVEL, Enver Alper / GÜVEL, Afitap Öndaş, Sigortacılık, 7. Baskı, Ankara, 2015.
ÜNAN, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Altıncı Kitap, C.1, İstanbul, 2016.
KENDER, Rayegan, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, Güncelleştirilmiş 14. Baskı, İstanbul, 2015.
TAŞYÜREK, Hayri, Kasko Sigortası, Ankara, 2001.
BOZER, Ali, Sigorta Hukuku, Ankara, 1981.
VURAL, Güven, Trafik Sigortası, Motorlu Taşıt Araçları Zorunlu Sorumluluk Sigortası, Ankara, 1981.
ARSEVEN, Haydar, Sigorta Hukuku, Ana Prensipler, Genel hükümler, Yenilenmiş 2. Baskı, İstanbul, 1991.
ULAŞ, Işıl, Uygulamaları Zarar Sigortaları Hukuku, 8. Baskı, Ankara, 2012.