1915

Fikir ve Sanat Eserleri Bağlamında Tecavüzün Ref'i Davası ve Üç Kat Bedel Sorunu

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hak sahibine, eseri üzerindeki mali ve/veya manevi haklarının ihlali durumunda tecavüzün ref'i davası açma yetkisi tanımakta ve "sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını" davalıdan isteme imkânı vermektedir. Söz konusu düzenlemenin, "tamı tamına üç kat" mı, yoksa "üç katına kadar" mı olduğu yoruma açık olsa da, fikri mülkiyet haklarına yapılacak ihlalleri caydırmak amacıyla öngörüldüğü ifade edilmektedir. Benzer bir düzenlemeye 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'da rekabet ihlali nedeniyle açılacak özel hukuk tazminat davası bağlamında da yer verilmiştir. Bu makalede mali haklarının ihlali durumunda hak sahibine tanınan bir hukuki koruma yöntemi olan tecavüzün ref'i davası incelenmekte ve bu dava özelinde üç kat bedel konusu Yargıtay içtihatları ve öğretideki farklı görüşler ışığında tartışılmaktadır. Makale, üç kat bedel isteme imkânın fikri mülkiyet haklarının etkin bir biçimde korunması amacına hizmet ettiğini, ancak gerek Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'ndaki gerekse Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'daki ilgili hükümlerin yapılacak bir yasa değişikliğiyle "üç katına kadar" şeklinde yeknesak hale getirilmesi ve konuyla ilgili hâkimlere takdir yetkisi verilmesi gerektiğini ileri sürmektedir.

Artistic Works and the Issue of Treble Damages

The Act on Intellectual and Artistic Works no: 5846 grants right holders the right to bring an action for cessation of infringement in case of violation of their economic and/or moral rights, as well as the right to claim three times the amount of contractual value or market value of the infringed work from the defendant. Although it is debateable whether this amount is "exactly three times" or "up to three times" the contractual or market value, it has been argued that seeking treble damages aims to deter infringements of intellectual property rights. A similar provision can also be found in the Act on the Protection of Competition no: 4054 in the context of private action for damages for infringement of competition rules. This article analyses the legal remedy of action for cessation of infringement, as well as the right to seek treble damages in the light of the judgments of the Court of Appeals and the conflicting views in the literature. It argues that while seeking treble damages serves to effectively protect intellectual property rights, the relevant provisions of both the Act on Intellectual and Artistic Works and the Act on the Protection of Competition should be amended as "up to three times" and the judge should enjoy discretion in this regard.

PDF

___

AKSOY, Nazlı, Rekabetin Korunması Hakkında Kanuna Aykırılığın Özel Hukuk Alanındaki Sonuçları, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Sayı: 52, Ankara, 2004
ARI, Zekerriya, "Rekabet Hukukunda Üç Kat Tazminat", Rekabet Forumu, Yıl: 2006, Sayı: 26, (s. 9 - 10)
ASLAN, İsmail Yılmaz, "Kanun Değişikliği Gerekliliğine Yol Açan Faktörler ve Yeni Bir Kanun Önerisi", Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu-III, (der. A. Odman Boztosun), Seçkin Kitabevi, Ankara, (s. 9 - 40)
ATEŞ, Mustafa, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırılması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003
GÜL, İbrahim, ABD ve Türk Hukukunda Medeni Ceza, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015
GÜNAY, Cevdet İlhan, Rekabet Hukuku Dersleri, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2014
GÜVEN, Pelin, "Rekabet Hukukuna Dayalı Tazminat Davalarının Mahkeme Kararları Işığında Değerlendirilmesi", Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu-V (6 - 7 Nisan 2007), Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 2007, (s. 211 - 259)
KARAHAN, Sami / SULUK, Cahit / SARAÇ, Tahir vd., Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, 4. Basım, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2015
KILIÇOĞLU, Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 1. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006
KILIÇOĞLU, Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 2. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013
ÖZKAN, Ahmet Fatih, "Seçimler ve Rekabet Hukuku: Başka Bir Rekabet Yasa Tasarısı Daha Kadük Oldu", Rekabet Forumu, Yıl: 2015, Sayı: 95, (s. 6 - 16)
ÖZTAN, Fırat, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008
SANLI, Kerem Cem, "Rekabet Hukukunda Haksız Fiil Sorumluluğu", Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu-I (3 - 4 Nisan 2003), Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 2003, (s .211 - 276)
SANLI, Kerem Cem, Haksız Fiil Hukukunun Ekonomik Analizi: Hukuk ve Ekonomi Öğretisi, Arıkan Yayınevi, İstanbul, 2007
TEKİNALP, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012
TOPÇUOĞLU, Metin, "Rekabet Hukukunda Üç Kat Tazminat", Sorumluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu (28 - 29 Mayıs 2009), Gazi Üniversitesi, Ankara, 2009, (s. 5 - 60)
UTKU, Hilal / POLAT, Belit / DENİZ, Seda, "Rekabet Hukukunda Haksız Fiil Sorumluluğu ve Tazminat Davalarında Usul Sorunları", Rekabet Dergisi, Yıl: 2012, Cilt: 13, Sayı: 1, (s. 129 - 162)
UYGUR, Atiye, Eser Sahibine Tanınan Haklara Getirilen Kısıtlamalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004
YAVUZ, Levent / ALICA, Türkay / MERDİVAN, Fethi, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Cilt: 2, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013