7245 SAYILI ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLERİ KANUNU KAPSAMINDA BEKÇİLERİN GÖREV VE YETKİLERİ

Bekçiler adli ve idari kolluk faaliyetleri yürütebilen bir personel grubudur. Genel idari kolluk niteliği taşıyan bekçiler, yardımcı kolluk olarak da nitelenmektedir. Bekçilerin görev ve yetkileri, 7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle farklı bir sistematikle yeniden düzenlenmiştir. Bu görev ve yetkiler, zaman yönünden bekçilerin çalışma saatleriyle sınırlı olarak verilmiştir. Yer yönünden ise –kural olarak– herhangi bir sınırlama bulunmadığını söylemek mümkündür. Bekçilerin görev ve yetkileri altı kategoride düzenlenmektedir. Halka yardım görevi sınırlayıcı kolluk yetkileri içermemektedir. Önleyici ve koruyucu görev ve yetkiler, bekçilerin idari kolluk faaliyetlerinden olup genel kolluğa bildirim ve belirli hâller karşısında tedbir alma yetkileri içerir. Bu yetkiler idari eylemde bulunma yetkileridir. Durdurma ve kimlik sorma yetkileri, idari ya da adli kolluk niteliği taşıyabilir ve zaman ve yer yönünden sınırlanmıştır. Adli görev ve yetkiler, bekçilerin adli kolluk faaliyeti niteliğindedir ve bu faaliyet ayrıca 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na uygun yürütülmek zorundadır. Bekçilere zor ve silah kullanma yetkisi tanınmış olmakla birlikte, kullanılacak zorun özel normla belirlendiği hâller ve kişilere müdahale yetkisi içermeyen görevler yönünden bulunmamaktadır. Genel kolluk kuvvetlerine yardım görevi; bekçilere 7245 sayılı Kanun’da tanınmamış olsa da mevzuatın genel kolluk kuvvetlerine tanıdığı görevlerin ifasına yardım yükümlülüğü getirmektedir. Diğer yandan bu görev, bekçilerin kendilerine tanınmamış yetkileri kullanmalarına izin vermemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çarşı ve Mahalle Bekçileri, İdari Kolluk, Yardımcı Kolluk, Yardım Görevi, Tedbir Alma Yetkileri

DUTIES AND POWERS OF GUARDS UNDER THE LAW NO 7245 ON BAZAAR AND NEIGHBORHOOD GUARDS

Guards are a group of personnel that can carry out judicial and administrative law enforcement activities. Guards, who have the characteristics of general administrative law enforcement, are also described as auxiliary law enforcement. The duties and powers of guards were reconstructed in a different systematic with The Law No. 7245 on Bazaar and Neighborhood Guards. These duties and powers are limited to the working hours of the guards. As a rule, it can be said that there is no limitation in terms of location. Duties and powers of guards are organized in six categories. Duty to aid the public does not include law enforcement powers. Preventive and protective duties and powers are among the administrative law enforcement activities of the guards. These include the duty of notify the general law enforcement and powers to take action in certain situations. Authority for stopping and identity checking can be administrative or judicial law enforcement and are limited in terms of time and place. Judicial duties and powers are in the nature of the judicial law enforcement activities of the guards. This activity must also comply with the Criminal Procedure Law No. 5271. Guards were authorized to use force and weapons. However this authority does not exist in cases where the force to be used is determined by a specific norm and in terms of duties that do not include the authority to interfere with persons. The duty to assist the general law enforcement units imposes an obligation on the guards to assist the general law enforcement officers in the performance of their duties even if these duties were not included in Law No. 7245. On the other hand this duty does not allow the guards to use powers that not granted to them by Law No. 7245.

Keywords:

Bazaar and Neighborhood Guards, Administrative Law Enforcement, Auxiliary Law Enforcement, Duty to Aid, Powers to Take Action,

PDF

___

AKILLIOĞLU, Tekin, “Saklı Yetki Kavramı”, Amme İdaresi Dergisi, Yıl: 1978, Cilt: 11, Sayı: 3, (s. 73-83).
AKYILMAZ, Bahtiyar, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.
AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil, Türk İdare Hukuku, 12. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020.
Anayasa Mahkemesi Kararlar Bilgi Bankası, https://anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/, (E.T. 02.06.2021).
AYANOĞLU, Taner, Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarına Göre İdari Eylemin Tanımlanması, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2004.
AYDIN, Devrim, “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerine Müdahalenin Esasları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2016, Cilt: 65, Sayı: 4, (s. 3283-3308).
BELCİ, Ozancan, “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanununun Ceza Muhakemesi Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Cilt: 22, Sayı: 2, (s. 1089-1122).
BÜLBÜL, Erdoğan, İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 2010.
DERDİMAN, R. Cengiz, Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Yetkileri, https://www.hukukiyaklasim.com/makaleler/carsi-ve-mahalle-bekcilerinin-yetkileri/#_ftnref53, (E.T. 16.05.2021).
DURAN, Lûtfi, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1982.
DUYGUN, Ahmet Mert, “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkının Kullanılmasında Bir Bilinmeyen: Spontane ve Acele Eylemler”, Anayasa Hukuku Dergisi, Yıl: 2014, Cilt: 3, Sayı: 6, (s. 133-161).
DÜLGER, Murat Volkan / KÖSE, Ruhsar, Bekçilerin Görev ve Yetkilerine İlişkin Getirilen Düzenlemenin Kişi Hak ve Özgürlükleri Kapsamında Değerlendirilmesi, https://www.hukukihaber.net/bekcilerin-gorev-ve-yetkilerine-iliskin-getirilen-duzenlemenin-kisi-hak-ve-ozgurlukleri-kapsaminda-degerlendirilmesi-makale,7474.html, (E.T. 16.05.2021).
EISENMANN, Charles, “Le droit administratif et le Principe de légalité”, Etudes et documents du Conseil d’Etat, Yıl: 1957, (s. 25-40). EKİNCİ, Bezar Eylem, “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı Bakımından Bildirim Usulünün Kapsamı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 68, Sayı: 4, (s. 753-794).
ERDOĞMUŞ, Talha, Salt İdari Eylem Karşısında İdarenin Sorumluluğu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
ERMAN, R. Barış / ÖZCAN, Onur / YETKİN, Erdi, vd., Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi Hakkında Tespit, Düşünce ve Eleştiriler, Yeditepe Üniversitesi Yayınevi, E-Kitap, İstanbul, 2020.
GENÇTÜRK, Ünal, AİHM ve AYM Kararları Işığında Yaşam Hakkı Bağlamında Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi ve Sınırları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku C. II, 3. Baskı, Ekin Basım Yayım Dağıtım, Bursa, 2019.
GÖZÜBÜYÜK, Şeref / TAN, Turgut, İdare Hukuku C. I, 13. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019.
GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 11. Baskı, Ankara, 2017.
GÜVEN, Murat, Barışçıl Gösteri ve Toplanma Özgürlüğü, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
KARAHANOĞULLARI, Onur, İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdari İşlemler (Yargı Kararlarına Dayalı Bir İnceleme), 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.
KARAN, Ulaş, Örgütlenme ve Toplanma Özgürlüğü, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 3, Avrupa Konseyi Yayını, Ankara, 2018.
KELEP PEKMEZ, Tuba, AİHM İçtihatları Bağlamında Türk ve Anglo Sakson Hukukunda Kolluğun Silah Kullanma Yetkisi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
OKAY TEKİNSOY, Özge, İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2011.
ÖZAY, İl Han, “İdari Kolluk Eylemlerinde “Amaç””, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası - Doğumunun 100. Yılında Atatürk'e Armağan, Yıl: 1981, Cilt: 45, Sayı: 1-4, (s. 315-319).
ÖZAY, İl Han, Günışığında Yönetim, 3. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
ÖZAY, İl Han, “İdari Kolluk - Adli Kolluk”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl: 2013, Cilt: 71, Sayı: 1, (s. 947-961).
ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020a.
ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020b.
ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
ÖZTEKİN, Alp, Mahalle Bekçilerinin Görev ve Yetkileri, https://www.hukukihaber.net/mahalle-bekcilerinin-gorev-ve-yetkileri-makale,6954.html, (E.T. 16.05.2021).
ÖZTOPRAK, Sezin, “Türk İdare Hukukunda ‘Saklı Yetki’ Kavramına Kısa Bir Bakış”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Cilt: 24, Sayı: 3, (s. 385-415).
ÖZTÜRK, Bahri / TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan, vd., Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
ÖZTÜRK, Bahri / EKER KAZANCI, Behiye / SOYER GÜLEÇ, Sesim, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
ÖZTÜRK, K. Burak, Fransız ve Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
PICARD, Etienne, La Notion de Police Administrative, Librairie Générale du Droit et de la Jurisprodence, Tome 1-2, Paris, 1984.
ŞİRİN, Tolga, “Türkiye’de Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkına İlişkin Sorunlar”, Anayasa Hukuku Dergisi, Yıl: 2013, Cilt: 2, Sayı: 4, (s. 289-316).
Türkiye Büyük Millet Meclisi – Kanun Bilgileri, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar_sd.durumu?kanun_no=7245, (E.T. 03.06.2021).
Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, (E.T. 01.06.2021).
ULU, Güher, İdari İşlemin Yetki Unsuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
ULUSOY, Ali D., Yeni Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
VURAL, Sezin, “Sarhoşluk Kabahati”, Arş. Gör. Ceren Damar Şenel Armağanı C. III, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Sayı: 1, (s. 3453-3481).
YAŞAR ŞATIROĞLU, Pınar, ““Genel Ahlak” Kavramının Belirsizliğinin Aşılması ve İdari Kolluk Düzenlemelerinde Somutlaştırılması”, Prof. Dr. Metin Günday Armağanı C. II, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2020, (s. 1469-1500).