1915

TÜRKİYE'DE KRİPTO PARA MADENCİLİĞİNE UYGULANABİLECEK ADLİ VE İDARİ YAPTIRIMLARA DAİR GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Kripto para birimleri, güvenli bir yere ihtiyaç duymayan, merkezi olmayan bir nakit sistemidir. Sanal para olarak da adlandırılan kripto para, son zamanlarda tüm dünyada popülaritesini arttırmıştır. Bu ilgi, kripto para alım/satımının yanı sıra madenciliğe de odaklanmaktadır. Fiziki olarak elde edilemeyen kripto paralar herhangi bir otoriteye veya merkez bankasına bağımlı değildir, dolayısıyla herhangi bir basım işlemi de yapılmamaktadır. Kripto para birimlerinin kendilerine ait kriptografik algoritmaları vardır ve bu algoritmaların çözülmesi sonucunda üretilirler. Bu para üretme işine madencilik denir. Madencilik, kripto para birimi oluşturma sürecinin sonunda ödül olarak alınan belirli bir miktarda kripto para karşılığında yapılır. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de kripto para madenciliği ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Bu düzenlemelerin olmaması, madencilik cihazlarının kullanımı konusunda da tartışmalara yol açmıştır. Bazı ülkeler madenciliği tamamen yasaklarken, birçok ülke herhangi bir düzenleme olmamasına rağmen madenciliğe izin vermiştir. Bu çalışmada; Kripto para birimlerinin kullanımı, bulundurulması ve ticaretinin ötesinde, madencilik ve madencilik cihazlarının yasal yönleri tartışılmaktadır. Çalışmanın sonunda, Türkiye'de kripto para üretim cihazlarına ilişkin farklı yasal düzenlemeler çerçevesinde, hangi kanunun uygulanabileceğine dair tespitler ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kripto Para, Kripto Madencilik, Bitcoin, Gümrük Dolandırıcılığı, Soruşturma, Mevzuat

A GENERAL EVALUATION ON JURISDICTION AND ADMINISTRATIVE SANCTIONS APPLICABLE TO CRYPTO MINING IN TURKEY

Cryptocurrencies are a decentralized cash system that does not need a safe place. These currencies that cannot be physically obtained are not dependent on any authority or central bank, so there is no printing process. They have their own cryptographic algorithms and thus are produced as a result of solving these algorithms. This money making business is called mining. Mining is done in exchange for a certain amount of cryptocurrency, which is received as a reward at the end of the cryptocurrency creation process. As in many countries of the world, no legal regulation has been made regarding crypto currency mining in Turkey. The absence of these regulations has also led to controversy over the use of mining devices. While some countries have banned mining completely, many countries have allowed mining even though there is no regulation. Beyond trading or taxing cryptocurrencies in this study, only mining activities and legal aspects of mining devices are discussed. At the end of the study, determinations and evaluations were made about what legislation can be applied regarding different legal regulations about crypto money production devices in Turkey.

Keywords:

Cryptocurrency, Crypto Mining, Bitcoin, Customs Fraud, Investigation, Legislation,

PDF

___

1072 sayılı kanun. (1968). T.C Resmi Gazete, 13086, 27.12.1968.
6493 sayılı kanun. (2013). T.C Resmi Gazete, 28690, 27.06.2013.
Akıncı, F. (2020). Lekelenmeme hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 177-202.
Akıncı, İ. (2021). Kripto para madenciliğinde kullanılan cihazlara el koyma kararı hukuka uygun mudur? Erişim Tarihi: 04 Şubat 2022, https://universalhukuk.com/KRiPTO-PARA-MADENCiLigiNDE-KULLANILAN-CiHAZLARA-EL-KOYMA-KARARI-HUKUKA-UYGUN-MUDUR.
An overview of mining: CPU, GPU and ASIC. (2020). Erişim tarihi: 18 Ekim 2021, https://www.forbes.com/sites/theyec/2020/07/23/an-overview-of-mining-cpu-gpu-and-asic/?sh=24f721394e58.
Ankalkoti, P. ve Santhosh , S. G. (2017). A relative study on bitcoin mining. Imperial Journal of Interdisciplinary Research (IJIR), 1757-1761.
Antminer S19 pro profitability calculator. (2022). Erişim Tarihi: 30 Ocak 2022, https://minerstat.com/hardware/antminer-s19-pro.
Antminer S19j Pro 100TH/s. (2021). Erişim tarihi: 06 Ekim 2021, https://shop.bitmain.com/product/detail?pid=00020210920124332765Ffe211v80644.
AYM, E.2015/58, K.2015/117 (23 Aralık 2015). Erişim Tarihi: 18 Kasım 2021, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/2015-117-nrm.pdf.
Batı, B. (2021). Mahkeme tarafindan kripto para hesaplarinin haczedilebileceğine hükmedildi. Erişim Tarihi: 06 Şubat 2022, https://moral.av.tr/tr/hukuki-haberler/mahkeme-tarafindan-kripto-para-hesaplarinin-haczedilebilecegine-hukmedildi-442.
BDDK basın açıklaması. (2013, Kasım 25). Bankacılık düzenleme ve denetleme kurumunun 2013/32 sayılı basın açıklaması.
Bilir, H. ve Çay, Ş. (2016). Elektronik para ve finansal piyasalar arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21-31.
Bitcoin: El Salvador, kripto parayı resmi para birimi olarak kabul eden ilk ülke oldu. (2021). Erişim Tarihi: 09 Kasım 2021, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58474009.
Bitcoinin kalpazanlığıda başladı! atatürk havalimanında bir gün arayla iki operasyon. (2018). Erişim Tarihi: 29 Ocak 2022, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/bitcoinin-kalpazanligi-da-basladi-ataturk-havalimaninda-bir-gun-arayla-iki-operasyon-913401.
Bondarev, M. (2020). Energy consumption of bitcoin mining. International Journal of Energy Economics and Policy, 525-529.
Brenig, C. ve Müller, G. (2015). Economic analysis of cryptocurrency backed money laundering.
Campbell-Verduyn, M. (2017). Bitcoin and Beyond: Cryptocurrencies, Blockchains, and Global Governance. doi:10.4324/9781315211909.
Crosby, M., Nachiappan, Pattanayak, P., Verma, S. ve Kalyanaraman, V. (2015). BlockChain technology. California: Sutardja Center for Entrepreneurship ve Technology Technical Report.
Çarkacıoğlu, A. (2016). Kripto-para bitcoin. Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi.
Çetinkaya, Ş. (2018). Kripto paraların gelişimi ve para piyasalarındaki yerinin swot analizi ile incelenmesi. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi- C:2-S:5, 11-21.
Distribution of Bitcoin's network hashrate in the last 24 hours until april 14, 21. (2021). Erişim Tarihi: 30 Ocak 2022, https://www.statista.com/statistics/731416/market-share-of-mining-pools/.
FATF Report. (2014). Virtual currencies key definitions and potential AML/CFT risks. France: Financial Action Task Force.
Frankenfield, J. (2020). Block (Bitcoin Block). Erişim tarihi: 09 Kasım 2021, https://www.investopedia.com/terms/b/block-bitcoin-block.asp.
Ghimire, S. (2019). Analysis of bitcoin cryptocurrency and its mining techniques. Master of Science in Engineering-Electrical Engineering, 1-66.
Girgin, B. (2021). Dijital para ve dijital para hakkında hukuki düzenlemeler. Aktüel Hukuk Dergisi, 70-77.
Global Legal Research Directorate. (2021). Regulation of cryptocurrency around the world: November 2021 update. Washington: Law Library of Congress.
Google Trends. (2022). Erişim Tarihi: 01 Şubat 2022, https://trends.google.com/trends/explore?date=today%205-y&geo=TR&q=kripto%20madencilik.
Gowthaman, A. ve Manickam, S. (2015). Performance study of enhanced SHA-256 algorithm. International Journal of Applied Engineering Research, 10921-10932.
Grushack, J. E. (2014). Currency 3.0: Examining digital crypto currency markets. 1-36. New York: Union College.
Gül, H. (2020). Bitcoin ve türevi varlıkların muhasebeleştirilmesine ilişkin bir değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 4444-454.
Gümrük Kanunu. (1999). T.C Resmi Gazete, 23866, 04.11.1999.
Gümrükler Genel Müdürlüğü. (2018). Kripto para makinesi ithalatı ve ihracatı. Erişim tarihi: 03 Kasım 2021, https://www.mergumder.org.tr/ _yuklenenDosyalar/_dernekDuyurulari/Kripto_para_mak_ith_ihr.pdf.
Holotescu, C., Holotescu, V. ve Holotescu, T. (2018). Understanding blockchain technology and how to get involved. 1-17.
Houben, R. ve Snyers, A. (2018). Cryptocurrencies and blockchain. Brussels: European Parliament Policy Department for Economic, Scientific and Quality of Life Policies.
How to mine Bitcoin. (2022). Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022, https://f2pool.io/mining/guides/how-to-mine-bitcoin/.
İstanbul'da kripto para madenciliği operasyonu. (2021). Erişim Tarihi: 28 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/turkiye/istanbulda-kripto-para-madenciligi-operasyonu,KDNN95v_X0G1IOE-9r927A.
İzmir'de kaçak yollarla ülkeye sokulan 501 kripto para üretim makinesi ele geçirildi. (2021). Erişim Tarihi: 30 Ocak 2022, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/izmirde-kacak-yollarla-ulkeye-sokulan-501-kripto-para-uretim-makinesi-ele-gecirildi/2234516.
İzmir'de kripto para madenciliği operasyonu. (2021). Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022, https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/90834361-izmirde-kripto-para-madenciligi-operasyonu.
Jacobs, E. (2011). Bitcoin : A Bit Too Far ? Journal of Internet Banking and Commerce, 1-4.
Juels, A. (2022). Cleaning up cryptocurrency: the energy impacts of blockchains. New York: U.S. House of Representatives Energy and Commerce Committee.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu. (2007). T.C Resmi Gazete, 26479, 31.03.2007.
Kahraman, D. G. (2014). Yeterli şüphe kavramının İddianamenin iadesi kurumu bakımından Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 16, Sayı:1, 123-150.
Kaplanhan, F. (2018). Kripto paranın türk mevzuatı açısından değerlendirilmesi “bitcoin örneği”. 105-123.
Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi Cilt 1, Sayı 1, 62-80.
Kaya, İ. S. ve Çakır, A. (2020). Yasak cihaz veya programlar suçu. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32-55.
Kayseri'de kripto para operasyonu: 1 gözaltı. (2021). Erişim Tarihi: 26 Ocak 2022, https://www.sabah.com.tr/yasam/kayseride-kripto-para-operasyonu-1-gozalti-5710862.
King, S. ve Nadal, S. (2012). PPCoin: Peer-to-Peer Crypto-Currency with Proof-of-Stake. 1-6.
Krishnan, H., Saketh, S. ve Vaibhav, V. T. (2015). Cryptocurrency mining–transition to cloud. International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 115-124.
Lewis, A. (2015). A Gentle Introduction To Bitcoin Mining. Brave New Coin, 1-13.
Liedel, D. A. (2018). The taxation of bitcoin: How the IRS views cryptocurrencies. Drake L. Rev., 66, 1-107.
Luebke, D. ve Humphreys, G. (2007). How GPUs work. IEEE Computer Society, 96-100.
Maese, V. A., Avery, A. W., Naftalis, B. A., Wink, S. P. ve Valdez, Y. D. (2016). Cryptocurrency: A primer. Banking LJ, 133-468.
Manufacturers directory of companies producing asi. (2021). Erişim Tarihi: 30 Ocak 2022, https://www.asicminervalue.com/manufacturers.
Maqsood, A., Rizwan, M. ve Ahmad, F. (2019). Security, Trust and Privacy In Cyber (StpcCyber). International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 9, Issue 2, 649-655.
Mirakhmedov, A. (2021). The Challenges of Industrial-Scale Bitcoin Mining. Erişim tarihi: 07 Kasım 2021, https://www.nasdaq.com/articles/the-challenges-of-industrial-scale-bitcoin-mining-2021-10-22.
Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer electronic cash system. 1-9.
Narayanan, A., Bonneau, J., Felten, E., Miller, A. ve Goldfeder, S. (2016). Bitcoin and cryptocurrency technologies: a comprehensive introduction. Princeton University Press.
Ordu'da kripto para operasyonu: 4 gözaltı. (2021). Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022, https://www.trthaber.com/haber/turkiye/orduda-kripto-para-operasyonu-4-gozalti-619427.html.
Özkul, F. U. ve Baş, E. (2020). Dijital çağın teknolojisi blokzincir ve kripto paralar: ulusal mevzuat ve uluslararası. Muhasebe ve Denetime Bakış, 57-74.
Öztürk, N. ve Koç, A. (2005). Elektronik para, diğer para türleriyle karşılaştırılması ve olası etkileri. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 207-243.
Perkins, D. W. (2020). Cryptocurrency: the economics of money and selected policy issues. Congressional Research Service, 1-27.
Pervical, C. (2009). Stronger key derıvatıon via sequentıal memory-hard functıons. 1-16.
Profitability calculator. (2021). Erişim tarihi: 06 Ekim 2021, https://www.nicehash.com/profitability-calculator/bitmain-antminer-s19.
Rajput, U., Abbas, F. ve Oh, H. (2018). A solution towards eliminating transaction malleability in bitcoin. Journal of İnformation Processing Systems, 838-850.
Rawat, D. B., Chaudhary, V. ve Doku, R. (2020). Blockchain technology: emerging applications and use cases for secure and trustworthy smart systems. Journal of Cybersecurity and Privacy, 4-18.
Rhodes, L. (2021). What are key differences between asic and gpu mining?. Erişim Tarihi: 29 Ocak 2022, https://compassmining.io/education/differences-between-asic-gpu-mining-cryptocurrency.
Rüth, J., Zimmermann, T., Wolsing, K. ve Hohlfeld, O. (2018). Digging into browser-based crypto mining. In IMC ’18: Internet Measurement Conference, October 31–November 2, 2018, Boston, MA, USA. ACM, New York, NY, USA, 1-7.
Seiferling, M. (2019). Cryptocurrencies and the Future of Money. Madrid: Madrid: Center for the Governance of Change, IE University.
Serçemeli, M. (2018). Kripto Para Birimlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar (639), 33-66.
Shirakawa, J. ve Korwatanasakul, U. (2019). Cryptocurrency Regulations: Institutions and Financial Openness. Tokyo: Asian Development Bank Institute.
Singh, S. K. ve Kumar, S. (2021). Blockchain Technology: Introduction, Integration and Security Issues with IoT. 1-21.
Start Mining today. (2022). Erişim Tarihi: 04 Şubat 2022, https://www.genesis-mining.com/pricing.
Stats. (2022). Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022, https://btc.com/stats.
Sterry, D. R. (2012). Introduction to bitcoin mining.
Şahin, D. (2014). Türk ceza yargılaması hukukunda koruma tedbirleri bakımından esas alınan şüphe kavramının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 98-144.
TCMB Yönetmelik. (2021, 16 Nisan). Ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına dair yönetmelik. T.C Resmi Gazete. Sayı : 31456.
Teker, D. ve Deniz, E. A. (2020). Crypto currency applications in financial markets: factors affecting crypto currency prices. 6th Global Business Research Congress, 34-37.
The difference between gpu and cpu mining. (2019). Erişim tarihi: 25 Ekim 2021, https://medium.com/@coinfly/the-difference-between-gpu-and-cpu-mining-af68650f110d.
Thompson, B. (2022). 15 best cloud mining sites (bitcoin, ethereum mining). Erişim Tarihi: 29 Ocak 2022, https://www.guru99.com/best-cloud-mining-sites-trusted.html.
Toroslu, N. (2014). Kanunilik ilkesi. Ceza Hukuku (s. 1-242). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Total Hash Rate (th/s). (2021). Erişim Tarihi: 27 Ekim 2021, https://www.blockchain.com/charts/hash-rate.
Türk Ceza Kanunu. (2004). T.C Resmi Gazete, 25611, 12.10.2004.
Türkiye Bilişim Vakfı. (2019). Blokzinciri teknolojisi terminoloji çalışması. İstanbul: Türkiye Bilişim Vakfı.
Üzer, B. (2017). Sanal para birimleri. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü. Uzmanlık Yeterlik Tezi, Ankara.
Volastro, A. (2014). CNBC Explains: How to mine bitcoins on your own. Erişim tarihi: 09 Kasım 2021, https://www.cnbc.com/2014/01/23/cnbc-explains-how-to-mine-bitcoins-on-your-own.html.
Wang, L. ve Liu, Y. (2014). Exploring miner evolution in bitcoin network. 1-12.
Wanguba, J. (2020). How many cryptocurrencies are there in 2021? Erişim tarihi: 05 Kasım 2021, https://e-cryptonews.com/how-many-cryptocurrencies-are-there-in-2021/.
Watkins, D. (2014). Scrypt Mining with asics. 1-23.
What Is cloud mining and how does it work? (2022). Erişim Tarihi: 28 Ocak 2022, https://learn.bybit.com/crypto/what-is-cloud-mining/.
Yaish, A. ve Zohar, A. (2020). Pricing ASICs for cryptocurrency mining. 1-7.
Yasa dışı kripto para üretim tesisindeki 650 cihaza el konuldu. (2021). Erişim Tarihi: 04 Şubat 2022, https://www.milliyet.com.tr/gundem/yasa-disi-kripto-para-uretim-tesisindeki-650-cihaza-el-konuldu-6618635.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yüksel, A. E. (2015). Elektronik para, sanal para, bitcoin ve linden doları’na hukuki bir bakış. İÜHFM C. LXXIII, S. 2, 173-220.
Yüzer, D. (2014). Basın yoluyla adli haberlerin verilişi ve suçsuzluk karinesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:15, 1653-1694.
Zafer, H. (2019). Ceza muhakemesi hukuku. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Zainuddin, A. (2017). Altcoins vs. tokens: what’s the difference? Erişim Tarihi: 20 Kasım 2021, https://masterthecrypto.com/differences-between-cryptocurrency-coins-and-tokens/.