Evrimsel Gastronomi

İnsanoğlu yaşamının gerektirdiği besinleri sağlamak için uzun bir evrim süreci geçirmiştir. İlkel toplumlarda, bireyler yaşamını sürdürmek için içgüdüsel olarak çevresinde bulunan bitkileri toplamış ve hayvanları avlamıştır. Ateşin keşfiyle birlikte sindirimi zor gıda maddelerini kolayca sindirmeye başlamış ve böylece beyin gelişimine olumlu katkısı olmuştur. Çeşitli yiyeceklerle beslenme onları daha sağlıklı ve uzun boylu yapmıştır. Avcı toplayıcılıktan tarıma geçişte bazı hayvan ve bitki türleri evcilleştirilmiş, zamanla, insan kendi zekâsı, emeği ve deneyimiyle topladığı bitkilerin ve avladığı hayvanların kendisine yararlı olanlarını seçerek üretmeye başlamıştır, hatta üretimin olmadığı kıtlık zamanlarda yeterli besin bulabilmek, ürettiklerinin yenebilir niteliklerini arttırmak için besin hazırlama, saklama ve depolama tekniklerini öğrenmiştir. Tarım sayesinde ölüm oranlarında azalma olsa da toplu yaşama salgın hastalıkları beraberinde getirmiş ve çeşit sayısının azalması ve besi hayvanlarını bilinçsiz tüketme ciddi sağlık problemlerine neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Avcı-toplayıcı, Ateş, Beslenme

PDF

___

Armesto, F.F. (2007). Yemek için yaşamak: yiyeceklerle dünya tarihi. (1.baskı). (Çev: E. Akhan). İstanbul: İletişim Yayınları.
Bakırcı, Ç. M. (2011). ” İnsanların Beslenme Alışkanlıkları, Vejetaryenlik, Etçillik, Obezite ve Evrim”, (http://evrimagaci.org/article/tr/insanlarin-beslenme-aliskanliklari-vejetaryenlik-etcillik-obezite-ve-evrim/, 10 Ocak 2018’de erişildi).
Ciğerim, N. (2001). Batı ve Türk mutfağının gelişimi, etkileşimi ve yiyecek-içeçek hizmetlerinde Türk mutfağının yerine bir bakış. Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, 28. Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı, s.49-61.
Gibbons, A. (2007). “Food for Thought: Did the First Cooked Meals Help Fuel the Dramatic Evolutionary Expansion of the Human Brain?”, Science 316(5831):1558-60.
Gürsoy, D. (2004). Tarihin süzgecinde mutfak kültürümüz. İstanbul:Oğlak Yayınları.
Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens. Çev. E. Genç. İstanbul: Kolektif Kitap Yayınevi.
Kara, S., Döğeroğlu, T., Özden, Ö., Köse, B.(2006). Çevre Sağlığı. (Ed: A. Çiçek), Enerji Kaynaklarının Yönetimi içinde (s. 117). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Lewis, R. (2001). Evrim Adamı. Çev. Ş. Yücel. Ankara:Dost Kitabevi Yayınları.
Milton, Katharine (2003). “The Critical Role Played by Animal Source Foods in Human (Homo) Evolution”. J Nutr 133:3886-92.
Mussmann, K. D. ve Pahalı, C. (1999). Konaklama tesislerinde mutfak hizmetleri. (Ed: F. Akyürek). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Özdemir, B. (2001). Otel işletmelerinde mutfak yönetimi ve herşey dahil (all-inclusive) uygulamasının mutfak yönetimine etkileri üzerine sektörel bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
Standage, T. (2009). An Edible History of Humanity. New York: Walker Publishing Company.