Duodenal ve Jejunoileal Atrezili Yenidoğanın Bakımı: Kavram Haritası Örneği
Giriş: Duodenal atrezi ve jejunoileal atrezi yenidoğanın temel yaşamsal aktivitelerinden olan beslenme ve boşaltım sistemini doğrudan etkiler. Bebekte mekonyum yapamama, safralı/safrasız kusma, abdominal distansiyon gibi belirtilerle kendini gösterir. Pediatride kritik bir yere sahip olan intestinal atrezilerde, hemşirelik bakım sürecinin yönetilmesi çocuk ve aile bakımı açısından oldukça önemlidir. Hemşirelikte bakım, eğitim, öğretim, yönetim ve araştırma gibi bölümler için girişimlerin planlanmasında, kavram haritaları birer yol gösterici olarak kullanılmaktadır. Kavram haritaları, öğrenen kişinin bilgiyi düzenleyerek ve analiz ederek temel kavramları bilmesini, grafiksel olarak görüntülemesini ve bağlantı kurabilmesine yarayan bir öğrenim tekniğidir. Bu öğretim tekniğinin hemşireler tarafından kullanılması teorik ve pratik bilgiyi birleştireceğinden hem hastalığı daha iyi anlamaya hem de daha iyi bakım vermeye katkı sağlar.Olgu Sunumu: Bu olgu sunumun amacı, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde duodenal ve jejunoileal tanısı olan bir bebeğe, Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli (FSÖ) doğrultusunda Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği (North American Nursing Diagnosis Association-International-NANDA-I) tanıları ile verilen hemşirelik bakımını kavram haritası şeklinde sunmaktır.Sonuç: Olguda, problem saptanan alanlar ile ilişkili, 2’i risk tanısı olmak üzere, toplam 9 hemşirelik tanısı tespit edilmiştir. Postoperatif dönemde duodenal atrezi ve ileal atrezi tanılı yenidoğanın, FSÖ modeline göre tanılamasının yapılması, NANDA-I sınıflandırma sistemlerinin kullanılması ve bu tanıların kavram haritası ile sunumu hastaya bütüncül yaklaşımın yanısıra sistematik bir hemşirelik bakımının verilmesine katkı sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler:
Yenidoğan, İntestinal atrezi, Hemşirelik bakımı, Kavram haritası
Newborn Care with Duodenal and Jejunoileal Atresia: Example of Concept Map
Introduction: Duodenal atresia and jejunoileal atresia affect feeding and excretory control, which are basic vital activities of the newborn. It manifests itself with symptoms such as inability to make meconium in the infant, biliary/non-bilious vomiting, and abdominal distention. Intestinal atresia, which has a critical place in pediatrics, is very important in terms of managing the nursing care process and child / family care. Concept maps are used as a guide in planning interventions for departments such as nursing care, education, training, management and research. Concept maps are a learning technique that allows the learner to know the basic concepts, display them graphically and make connections by organizing and analyzing the information. Since the use of this teaching technique by nurses will combine theoretical and practical knowledge, it contributes to both better understanding of the disease and better care.Case Report: The aim of this case report is to present as a concept map of the nursing care given with the North American Nursing Diagnosis Association-International-NANDA-I diagnosis of a infant diagnosed duodenal and jejunoileal atresia in the newborn intensive care unit in accordance with the Functional Health Patterns.Conclusion: In the conducted case, nine nursing diagnoses were identified, 2 of which were risk diagnoses related to the problem areas. Diagnosing the newborn with duodenal atresia and ileal atresia in the postoperative period according to the Functional Health Patterns Model, using NANDA-I classification systems, and presenting these diagnoses with a concept map contributed to the provision of systematic nursing care.
Keywords:
Newborn, Intestinal atresia, Nursing care, Concept map,
___
- Akçaer, V., Celayir, A. C., Cici, İ., & Moralıoğlu, S. (2015). Jejunoileal obstrüksiyonlarda mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörler. Türkiye Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 46(1), 45-50.
- Aydın Yağmurlu, E. (2016). Yenidoğanda İntestinal Obstrüksiyon ve Nekrozitan Enterokolit. Retrieved from https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=85307
- Carpenito-Moyet, L. J. (2021). Hemşirelik tanıları el kitabı (13 ed.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
- Carpetino-Moyet, L. J. (2012). Hemşirelik tanıları: El kitabı (F. Erdemir, Trans. 3 ed.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
- Çavuşoğlu, H. (2022). Çocuk sağlığı hemşireliği (14 ed. Vol. 1). Ankara: Sistem Ofset Basımevi.
- Dağcan, N., Görücü, S., & Gürol Arslan, G. (2022). Marfan Sendromlu yoğun bakım hastasının Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli, NANDA-I ve NIC girişimlerine göre hemşirelik bakımı yönetimi. . Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 14(1), 246-255.
- Dil, S., & Öz, F. (2014). Hemşirelik öğretiminde bir strateji: kavram haritasının kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(1), 81-89.
- Fawaz, M., & Kavuran, E. (2021). Lebanese nursing students’ perceptions regarding use of concept mapping. Teaching and Learning in Nursing, 16(1), 48-52.
- Gökbaş, A., Dilli, D., Karaman, A., & Karaman, İ. (2019). Gastrointestinal sistem obstrüksiyonlu yenidoğanlarda hemşirelik bakımı. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 6(3).
- Göktuna, G., Gürol Arslan, G., & Özden, D. (2020). Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ve Hemşirelik Sınıflama Sistemlerinin kullanıldığı hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastanın bakımı. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri, 12(2), 315-327.
- Gümüş, M., Yaz, Ş. B., & Şenol, S. (2020). Ülseratif Kolitin pediatrik bakımı ve kavram haritası. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 318-323.
- Herdman, T., & Kamitsuru, S. (2014). NANDA international nursing diagnoses: definitions & classification, 2015-2017 (10 ed.). Oxford: Wiley Blackwell.
- Hicks-Moore, S. L. (2005). Clinical concept maps in nursing education: An effective way to link theory and practice. Nurse education in practice, 5(6), 348-352.
- Holcomb, G. W., Murphy, J. D., & Ostlie, D. J. (2019). Ashcraft’s Pediatric Surgery. Annals of The Royal College of Surgeons of England, 101(8), 621.
- Hsu, L. (2004). Developing concept maps from problem-based learning scenario discussions. Journal of Advanced Nursing, 48(5), 510-518.
- İnanç, İ., Kızılkaya, O., Başaran, Ü. N., & Avlan, D. (2018). Özofagus, duodenum ve anal atrezi birlikteliği görülen yenidoğana cerrahi yaklaşım. Çoc. Cer. Derg., 32(1), 50-53.
- Karadağ, A., Çalışkan, N., & Baykara, Z. G. (2017). Hemşirelik teorileri ve modelleri: Akademi basın ve yayıncılık.
- Mali, V., Wagener, S., Sharif, K., & Millar, A. J. (2007). Foregut atresias and bile duct anomalies: rare, infrequent or common?! Pediatric Surgery International, 23(9), 889-895. doi:10.1007/s00383-007-1921-y
- Nanda-International. (2013). Nursing diagnoses: Definitions and classification 2012-14 Retrieved from https://nanda.org/
- Özmen, E., & Yığman, G. T. (2021). Yenidoğanın gastrointestinal sistem hastalıkları. Paper presented at the Türk Radyoloji Seminerleri.
- Quintero‐Rivera, F., Woo, J. S., Bomberg, E. M., Wallace, W. D., Peredo, J., & Dipple, K. M. (2014). Duodenal atresia in 17q12 microdeletion including HNF1B: a new associated malformation in this syndrome. American Journal of Medical Genetics Part A, 164(12), 3076-3082.
- Şendir, M., & Büyükyılmaz, F. (2012). Hemşirelik tanısı. In T. Aştı Atabek & A. Karadağ (Eds.), Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı (pp. 178-189). İstanbul: Akademi Basın Yayıncılık.
- Türk, G. (2017). Marjory Gorden:Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli. In A. Karadağ, N. Çalışkan, & Z. Göçmen Baykara (Eds.), Hemşirelik Teorileri ve Modelleri (1 ed., pp. 604-618). İstanbul: Akademi Yayıncılık.
- Uslu, A., & Hisar, F. (2020). Metastatik meme kanseri olan hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-69.
- Vicdan, A. K., Karabacak, B. G., & Alpar, Ş. E. (2015). 2012-2014 NANDA-I hemşirelik tanılarının Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeline göre sınıflandırılması. Journal of Human Sciences, 12(2), 1626-1636.
- Wilkınson, J., & Barcus, L. (2018). Pearson hemşirelik tanıları (S. Kapucu, İ. Akyar, & F. Korkmaz, Trans.). 11.Baskı. Ankara: Pelikan Yayınevi. Zanotti, R., & Chiffi, D. (2015). Diagnostic frameworks and nursing diagnoses: a normative stance. Nursing Philosophy, 16(1), 64-73.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Selçuk Üniversitesi