Hastane İşletmelerinde Kalite Maliyetlerinin PAF Modeline Göre Analizi: Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, hastane işletme gruplarından Düzce Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde (Hastanesinde) kalite maliyetlerini PAF (Prevention- Appraisal-Failure) modeline göre analiz ederek yönetsel kararlar açısından faydalı bilgiler sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma yöntemi olarak örnek olay metodu kullanılarak doküman analizi yapılmıştır. Çalışmada, Merkezin 2019 yılındaki birincil veri niteliği taşıyan mali verileri kullanılmıştır. Önleme, ölçme ve değerlendirme, iç ve dış başarısızlık ile ilgili kalite maliyet kalemleri toplam maliyetlere, toplam kalite maliyetlerine ve kalite maliyet kaleminin bağlı bulunduğu ilgili ana kalite maliyet grubuna göre oranı analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda kalite maliyetlerinin hastane toplam hizmet üretim maliyetleri içerisindeki payı %13,4 olarak bulunmuştur. Bu oranın % 11,18’i önleme, %1,23’ü ölçme ve değerlendirme, %0,70’i iç başarısızlık maliyetleri ve %0,29’u dış başarısızlık maliyetlerinden oluştuğu görülmüştür. Buna göre kalite maliyetleri içerisinde en yüksek önleme en düşük dış başarısızlık maliyetlerinin olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Toplam Kalite Yönetimi, Kalite Maliyetleri, Maliyet Yönetimi, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi

Cost Analysis of Type 1 Diabetes Illness in Terms of Patient Perspectives

The aim of this study is to analyze the quality costs in Düzce Oral and Dental Health Center (Hospital), one of the hospital business groups, according to the PAF (Prevention-Appraisal-Failure) model and provide useful information in terms of managerial decisions. For this purpose, document analysis was performed using the case study method as a research method. In the study, were used the financial data which the primary data in 2019 of the Center. The ratio analysis was made according to the quality cost items related to prevention, measurement and evaluation, internal and external failure, total costs, total quality costs and the related main quality cost group to which the quality cost item is related. As a result of the analysis, the share of quality costs in the total service production costs of the hospital was found to be 13.4%. It was observed that this rate consisted of 11.18% prevention, 1.23% measurement and evaluation, 0.70% internal failure costs and 0.29% external failure costs. Accordingly, it was determined that among the quality costs, the highest prevention costs the lowest external failure costs.

Keywords:

Total Quality Management, Quality Costs, Cost Management, Oral and Dental Health Center,

PDF

___

Alpa K. Ertaş F.C. ve Güney G., (2021). Sağlık İşletmelerinde Kalite Maliyet Analizi: Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak 2021 (89): 27-44.

Arpat B, Şaşmaz N. ve Yürekli E., (2014). Sağlık Hizmetlerinde Kalite Maliyetleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 313-332.

Atış C. ve Kurtlar M., (2015). Bir Kamu Hastanesi İşletmesinde Kalite Maliyetlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 64-81.

Bekçi İ., Toraman A., (2011). Kalite Maliyetleri ve Bir Hastanede Hesaplanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2),39-57.

De, N.R., (2010). Quality Costing: An Efficient Tool for Quality Improvement Measurement. Proceedings of the 2010 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Dhaka, Bangladesh, January 9-10.

Ertuğrul, İ. (2014). Toplam Kalite Kontrol Kalite Güvenliği ve ISO 9000 Standartları Toplam Kalite Yönetimine İlişkin Bir İşletme Uygulaması (3.Baskı). Ekin Yayınevi, Bursa.

Feigenbaum, A. V. (1956).Total Quality Control. Harvard Business Review, 34 (6), 93.

Giakatis, G. ve Rooney, E. M. (2000). The use of quality costing to trigger process improvement in an automotive company. Total Quality Management, 11(2):155-170.

Gönen, S. (2010). Sahipliğin Toplam Maliyetinin Hesaplanmasında Kalite Maliyetleri Yaklaşımı, Altın Nokta Yayınevi, İzmir. İncesu E. ve Öğüt N., (2012). Hastane İşletmeciliğinde Kalite Maliyet Hesaplaması: Konya Seydişehir Devlet Hastanesinde Bir Uygulama. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 6,113-141.

Karcıoğlu, R. (2000). Stratejik Maliyet Yönetimi Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum. Kendirli S. ve Çağıran H., (2002). Sanayi İşletmelerinde Kalite Maliyetlerinin Oluşumu ve Muhasebeleştirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1):127-154.

Kıdak L.B. , Nişancı Z.N. ve Burmaoğlu S., (2015). Sağlık İşletmelerinde Kalite Ölçümü: Kamu Hastanesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2), 483-500.

Oğuz Alramazanoğlu B., (2019), PAF Modeli İle Bir Devlet Hastanesinde Kalite Maliyetlerinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Pakdil, F, (2007). Hastanelerde Sürekli Performans İyileştirme Sürecinin Kalite Maliyetlerine Odaklanması Ve Bir Ölçüm Modeli Önerisi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXVI, Sayı 1, 35-54

Sağlık Bakanlığı Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik, (2011). T.C. Resmi Gazete, 27897, 06 Nisan 2011.

Sayım F. ve Çıraklı Z., (2009). Hastanelerdeki Sağlık Hizmetlerinde Kalite Yönetim Sistemlerinin Maliyet Fayda, Maliyet Etkililik Analizi Göstergelerinin İncelenmesi. Uluslararası Sağlıkta Kalite ve Performans Kongresi, 19-21 Mart 2009.

Schiffauerova, A. ve Thomson, V. (2006). A Review of Research on Cost of Quality Models and Best Practices. International Journal of Quality and Reliability Management, 23(4), 1-10.

Su, Q. Shi, J.H. ve Lai, S.J. (2009). Research On The Trade-Off Relationship Within Quality Costs: A Case Study. Total Quality Management, 20(12), 1395-1405.

Uyar A., (2007), “Kalite Maliyetleri Açısından 500 Büyük Sanayi Kuruluşunda Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (36), 199-208.

Üreten, S. (1998). Üretim/İşlemler Yönetimi Planlama-Denetim Kararları Karar Modelleri ve İyileştirme Yaklaşımları, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.

Vargün H. ve Gül S. (2020). Kalite Maliyetlerinin Analizi ve Raporlanması: Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 550-564.

Woolf, E. Suresh T., Karam S., Anne C. (1988). Management Accounting-Control and Audit, Butterworths CIMA Students Series, Stage 4, Mackays of Chatham Ltd., London.

Yıldıztekin, İ. (2005). Kalite Maliyetleri Ölçümlerinde Belirlenen Fırsat Maliyetleri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1), 401-422.