Hastanelerde Rol Yüklenmesi Rol Belirsizliği Ve Rol Çatışması

Çalışanların rolleriyle ilgili algısı, verilen görevlerin yerine getirilmesi sürecinde oldukça etkili olmaktadır. Bu çalışmada çalışanların yaşadığı rol yüklenmesi, rol belirsizliği ve rol çatışmasının birbirleriyle ve demografik değişkenlerle olan ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada İstanbul ilinde bulunan beş kamu hastanesinin klinik ve idari çalışanlarının görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırma örneklemi 517 gözlemden oluşmuştur. Katılımcıların en az altı aydan beri kurumda çalışmış olması koşulu aranmıştır. Veri analizinde IBM SPSS 24.0 ve AMOS 24.0 programları kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon, T-testi ve varyans analizi (ANOVA) yapılan istatistiksel analizler arasında yer almaktadır. Rol değişkenlerinin birbirleriyle korelasyon oluşturduğu ve en yüksek korelasyonun da rol yüklenmesi ve çatışması arasında olduğu görülmüştür. Rol değişkenlerinin yaş, meslek, medeni durum ve eğitim değişkenlerine göre farklılaştığı ve elde edilen bulguların genel olarak literatürle uyumlu olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Rol yüklenmesi, rol belirsizliği, rol çatışması, sağlık çalışanları, doğrulayıcı faktör analizi.

Role Loading Role Ambiguity and Role Conflicts in Hospitals

The perception of the employees about their roles is very effective in the process of fulfilling the assigned tasks. In this study, it was aimed to evaluate the relationship between the role loading, role ambiguity and role conflict experienced by the employees with each other and demographic variables. In the research, the opinions of the clinical and administrative staff of five public hospitals in Istanbul were evaluated. The research sample consisted of 517 observations. Participants were required to have worked in the institution for at least six months. IBM SPSS 24.0 and AMOS 24.0 programs were used in data analysis. Descriptive statistics, exploratory and confirmatory factor analysis, correlation, T-test and analysis of variance (ANOVA) are among the statistical analyzes performed. It was observed that the role variables were correlated with each other and the highest correlation was between role loading and conflict. It is seen that the role variables differ according to age, occupation, marital status and education variables, and the findings are generally compatible with the literature.

Keywords:

Role loading, role ambiguity, role conflict, health workers, confirmatory factor analysis,

PDF

___

1. Morter, J. R. (2010). Relationship of role overload to job satisfaction and intent to leave among acute care nurses, Doctoral Dissertation, University of Phoenix, Arizona.
2. Aboulafia, M. (1991). Philosophy, social theory, and the thought of George Herbert Mead. SUNY Pres, New York.
3. Biddle, B.J. (1986) Recent developments in role theory. Annual Review of Sociology. 12(1), 67-92.
4. Erdoğan, İ. (1983) İşletmelerde Davranış. Evrim Ofset Matbaacılık, İstanbul.
5. Lee, T.P. (2010) Role conflict as mediator of the relationship between total quality management practices and role ambiguity. Doctoral Dissertation, Multımedia University, Selangor, Malezya.
6. Specht, J.A. (2011) Mentoring relationships and the levels of role conflict and role ambiguity experienced by Neophyte. Doctoral Dissertation, Villanova University, Pensilvanya.
7. Riggio, R.E. (2014) Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Giriş. Altıncı Basımdan Çeviri. Çeviri Editörü: Özkara B. Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
8. Akbulut, A.B. (2013) Ankara Üniversitesi hastaneleri hemşirelerinde işe bağlı gerginlik düzeyi ve rol çatışması- rol belirsizliği durumu ve diğer etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
9. Schuler, R.S, Aldag, R.J, and Brief, A.P. (1977) Role conflict and ambiguity: A scale analysis. Organizational Behavior and Human Performance. 20(1), 111-128.
10. Katz, D, Kahn, R.L. (1978) The Social Psychology of Organizations. John Wiley & Sons. Toronto.
11. Alkan, D. (2015) Hemşirelerde Rol Çatışması Rol Belirsizliği ve Tükenmişlik. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul.
12. Peterson, M.F. (1995) Role conflict, ambiguity, and overload: A 21-nation study. Academy of Management Journal. 38 (2), 429-452.
13. Rizzo, J.R, House, R.J, Lirtzman, SI. (1970) Role conflict and ambiguity in complex organizations. Administrative Science Quarterly. 150-163.
14. Tarrant, T.A. (2008) Role conflict, role ambiguity and job satisfaction of the nurse executive. Doctoral Dissertation, University of Nevada.
15. Tiryaki, H.Ş. ve Bahçecik, N. (2014) Bir üniversite hastanesinde çalışan yönetici hemşire ve hemşirelerin kurumsal iklimi algılayışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 1(1), 1-15.
16. Işık, E. (2014) Rol belirsizliği, rol çatışması, örgütsel destek ve sağlık çalışanlarında tükenmişlik. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
17. Yörükoğlu, S. (2008) Özel bir hastanede çalışan sağlık personelinin rol çatışması, rol belirsizliği ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
18. Karimi, R, Omar, Z.B, Alipour, F, Karimi, Z. (2014) The influence of role overload, role conflict, and role ambiguity on occupational stress among nurses in selected Iranian hospitals. Int J Asian Soc SCI. 4(1), 34-40.
19. Bacharach, S.B, Bamberger, P. and Sharon, C.C. (1990) Work processes, role conflict, and role overload: The case of nurses and engineers in the public sector. Work and Occupations. 17(2), 199-228.
20. Sur, H, Palteki, T. (2013) Hastane Yönetimi. 1.Basım. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
21. Bryne, B.M. (2010) Structural equation modeling with AMOS: basic concepts, applications, and programming. 2nd Ed. Routledge Taylor & Francis Group, USA.
22. Topuz, A. (2006) Hemşirelerde rol çatışması ve rol belirsizliği, iş stresi ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
23. Minnick, W. (2013). Understanding the antecedents of role stressors in the safety professional. Journal of Workplace Behavioral Health, 28(2), 134-157.
24. Güleç, R. (2013) Rol çatışması ve rol belirsizliğinin tükenmişliğe etkisi ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul.
25. Tunç, T, (2008) Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ile rol çatışması ve rol belirsizliği arasındaki ilişki: bir üniversite hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
26. Akbolat, M, Işık O. ve Uğurluoğlu, Ö. (2011) Sağlık çalışanlarının kontrol odağı, iş doyumu, rol belirsizliği ve rol çatışmasının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 29(2), 23-48
27. Linton, R. (1938) Culture, society, and the individual. The Journal of Abnormal and Social Psychology. 33(4), 425-436.