Sivrihisar neojen göl basenindeki farklı jips oluşumlarının duraylı izotoplara $(delta^{18}O;delta^{13}C)$ göre ortamsal yorumları
Sivrihisar göl basenindeki Neojen yaşlı Sakarya formasyonunda jipslerle birlikte dolomit, dolomitli sepiyolit ve kireçtaşları yüzeylenir. Jipsler, Sakarya formasyonu içerisinde üç farklı tipe ayrılırlar. Bunlar, 1. Masif jipsler, 2. Tabakalı ve dolomitli jipsler, 3. Serbest büyümeli ve çatlak dolgusu jipsleri olarak tanımlanmıştır. Birinci tip olan masif jipsler beyaz renkli prizmatik kristallerden meydana gelmiştir. İçlerinde ters derecelenme, dalga izleri ve mikrokıvrımlar yaygındır. Bu birimin toplam kalınlığı 10 metredir. ikinci tipi temsil eden tabakalı ve dolomitli jipsler çoğu kez masif jipslerin üst düzeylerinde oluşurlar. Bunlar da beyaz renkli prizmatik kristalli olup, ince tabakalı dolomitlerle ardalanmalıdırlar. Bunların toplam kalınlığı 6 metredir. Üçüncü tipi teşkil eden serbest büyümeli ve çoğunlukla da çatlak dolgusu oluşturan jipsler kahverengi ve bal renkli olup, prizmatik, diskoidal, kırlangıç kuyruğu gibi çeşitli kristallenme özellikleri sunarlar. Çoğunlukla da dolomit ve kireçtaşı çatlaklarında meydana gelmişlerdir. Yukarıda tanımlanan bu üç farklı tipten derlenen jipsler ile bunlara eşlik eden dolomit ve kireçtaşı örneklerinden elde edilen ortalama izotop değerleri şu şekildedir. $(delta^{18}O$ $delta^{13}C)$ Beyaz renkli masif Jips+ 1 -2 Tabakalı ve dolomitli jips+1-2.3 Serbest büyümeli ve Çatlak dolgusu jips+3 -3.4 Saf dololomit+4 -3 Kireçtaşı+ 1 -3 Jipsler, yukarıda tanımlandığı şekilde Sakarya formasyonu içerisinde farklı kristallenme özelliği sunarlar. Bunların sedimantolojik özellikleri de sualtı, göl düzlükleri ve çatlak dolgusu gibi farklı ortamları gösterir. Tüm bu farklı tipler duraylı izotoplar açısından değerlendirildiğinde oluşum ortamı farklı, fakat tuzluluğu ve organik karakteri çok az değişen göl ve göl+zemin suyu karışımından meydana geldikleri görülmüştür.
Interpretation of depositional environments of different types of gypsum roks in Sivrihisar lacustrine basin using stable isotopes $(delta^{18}O;delta^{13}C)$
Sakarya formation of Neogene age consists of gypsum associated with dolomite, dolomite-bearing sepiolite, and limestone in the Sivrihisar lacustrine basin. Three types of gypsum are distinguished in the Sakarya formation: a)Massive gypsum, b) Bedded and dolomite-bearing gypsum, and c) Displacive-grown gypsum in the form of fracture filling. Massive gypsum consists of white-prismatic crystals. Reserve gradations, ripple marks, and micro-folds are commonly found in this type. The total thickness of this unit in 10m. Bedded, dolomite-bearing gypsum were mostly observed at the upper levels of massive gypsum. This type of gysum is also composed of white-prismatic crystals and interbedded with dolomite. They present a total thickness of 6m. Displacive-grown, fracture filling gypsum has the colour of brown and honey and presents crystal shapes such an prismatic, discoidal, and swallow-tail. They mostly formed in the fractures of dolomite and limestone. The average isotope values obtained from the samples collected from the aforementioned three types of gypsum and associated dolomite and limestone are as follows. $(delta^{18}O$ $delta^{13}C)$ White-massive gypsum +1 -2 Bedded,dolomite-bearing gypsum +1 -2.3 Displacive-grown,fracture-filling gypsum +3 -3.4 Pure dolomite +4 -3 Limestone +1 -3 Gypsum rocks in the Sakarya formation present different crystallization characteristics. Their sedimentological features indicate different depositional environmental such as sub-water, lacustrine plains, and fracture-fillings. Based on the evaluation of the results of stable isotopes, these gypsum rocks are interpreted to have formed in different depositional environments hosting lakewaters and the mixture of lake+ground water with more or less i constant salinity and organic content.