Okuma Kültürü Üzerine Bir İnceleme: Öğretmen Adayları Örneği

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının okuma kültürünün incelenmesidir. Araştırma, 2019yılında Şubat ve Mart aylarında bir üniversitede gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 205 sınıf öğretmeniadayı, 160 Türkçe öğretmeni adayı olmak üzere 365 öğretmen adayı katılmıştır. Veri toplamak içinOkuma Kültürü Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının okuma kültürü, ölçeğin“bireysel gelişim okuma ilişkisi”, “temel okuma becerisi”, “görsel okuma” ve “kitap seçimi” altboyutlarında ele alınmıştır. Ayrıca, öğretmen adaylarının eğitim aldığı bölüm, cinsiyeti ve kitap okumasıklığı bir değişken olarak incelenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde bilgisayar destekli istatistikprogramı kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından % 25’i her gün; % 27’si haftadabir; % 32’si ayda bir; % 11’i en son üç ay önce; % 3’ü en son altı ay önce kitap okuduklarınıbelirtmişlerdir. Öğretmen adaylarının okuma kültürüne ilişkin puanlarının düşük düzeyde olduğu;cinsiyet değişkenine göre kadınlar lehine anlamlı farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Okuma kültürüdüzeylerinin kitap okuma sıklığına göre anlamlı farklılık gösterdiği ve bu farklılığın her gün kitapokuyan öğretmen adayları lehine olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

A Study on Reading Culture: The Case of Prospectives Teachers

The purpose of this study is to investigate prospectives teachers’ reading culture. The research wascarried out at a public university in February and March 2019. 365 prospective teachers, including205 primary school prospective teachers and 160 Turkish language teacher candidates, participatedin the study. Reading Culture Scale was used to data collection. In the research, prospectiveteachers’ reading culture was discussed with sub-dimensions at individual development readingrelationship, basic reading skill, visual reading and book selection.In addition, the department whereprospective teachers are trained, their gender and the frequency of reading books were examinedas a variable.For data analyzing a computer-aided statistics program was used. % 25 of prospectiveteachers participating in the study stated that they read every day, %27 read once a week, % 32read once a month, % 11 read three months ago, % 3 read six months ago. It has been revealedthat prospective teachers’ reading culture scores are low and there is a significant difference in favorof female candidates according to gender variable. It has been concluded that the levels of readingculture differ significantly according to the frequency of reading books and this difference is in favorof prospective teachers who read books every day.

___

  • • Akbaba, R. S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıkları ve okumaya yönelik tutumları. Electronic Turkish Studies, 12(18), 35-52. • Ak Başoğul, D. (2018). Türkçe öğretmenlerinin ve önerdikleri kitapların söylemleri bağlamında okuma kültürü anlayışı: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. • Alex-Nmecha, J. C., & Horsfall, M. N. (2019). Reading culture, benefits, and the role of libraries in the 21st century. Library Philosophy and Practice (e-journal)2836, 7(3), 111. • Altunkaya, Ö. Ü. H., & Doğar, Ö. G. B. (2018) Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Kültürü. ERTE Kongresi, 13-15 Eylül 2018, Kuşadası, Aydın, Türkiye, Tam Metin Kitabı, 315-328. • Arı, E., & Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128. • Avcı E. K. ve Faiz, M. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 5(2), 133-151. • Biçer, N., & Alan, Y. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının genel öz yeterlikleri üzerindeki etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 100-116. • Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 411-428. • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge. • Çelik, H., Genç, K., & Gencer, R. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okuma kültürleri üzerine nitel bir araştırma. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 397-413. • Dedeoğlu, H., & Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma tutumları/Classroom pre-service teachers' reading attitudes. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(2), 80-88. • Gökkuş, I., & Delican, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve okuma alışkanlığına ilişkin tutumları. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(1), 10-28. • Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. • Işık, A. D., & Demir, N. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi: Bartın üniversitesi örneklemi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(2), 70-85. • İnce Samur, A.Ö. (2014). Bireye okuma kültürü edindirme izlencesi. Yayımlanmamış Doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. • Karaaslan, S. (2016). Türk eğitim politikasında okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası, 17(1), 104-119. • Kamalova, L. A., & Koletvinova, N. Y. D. (2016). The problem of reading and reading culture improvement of students-bachelors of elementary education in modern high institution. International Journal of Environmental and Science Education, 11(4), 473-484. • Kırmızı, F. S., Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 354-367. • Loh, C. E., Ellis, M., Paculdar, A. A., & Wan, Z. H. (2017). Building a successful reading culture through the school library: A case study of a Singapore secondary school. IFLA Journal, 43(4), 335-347. • Ogugua, J. C., Emerole, N., Egwim, F. O., Anyanwu, A. I., & Haco-Obasi, F. (2015). Developing a reading culture in Nigerian society: Issues and remedies. Journal of Research in National Development, 13(1), 62-67. • Polat, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin okuma kültürü konusundaki hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi (Hizmet içi eğitim programı önerisi). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. • Sever, S., Karagül, S. , & Doğan, B. N. (2017). Öğretmenlerin okuma kültürü düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 47-69. • Sever, S., İnce-Samur, A. İ., Doğan, B. N., Çıldır, B. , & Bulut, S. (2013). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt 1 içinde, Yay. Haz. H. Yavuzer, H. ve M. R. Şirin, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. • Sever, S. (2007). Okuma kültürü edinme sürecinde Türkçe öğretiminin sorumluluğu. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı Kitabı, 108-126, Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü. • Trudell, B. (2019). Reading in the classroom and society: An examination of “reading culture” in African contexts. International Review of Education, 65, 427–442. • Türkel, A., Özdemir, E. E., & Akbulut, S. (2017). Okuma kültürü ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(14), 465-490. • Ünlü, S. (2019). "Okuma kültürü" edindirme sürecine Türkçe öğretmenlerinin etkisi (Muğla ili örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. • Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim Online, 5(1), 1-6.