İstismar ve İhmalin Çocuk Üzerindeki Etkileri ve Tedavisi

Çocuklara yönelik şiddet ve istismar geçmişten günümüze kadar her dönem önemli bir problem olmuştur. Çocuğun sağlıklı büyümesine ve gelişmesine engel olan çocuğun istismarı ve ihmali, üzerinde çok yönlü çalışmalar yapılması gereken önemli bir sorundur. Fiziksel istismar, cinsel istismar, duygusal istismar ve ihmal olarak görülmektedir. İstismar ve ihmal çocuklarda fiziksel, duygusal, davranışsal ve psikolojik açıdan zarar vermektedir. Bu nedenle bu konuda çalışmaların artırılması ve istismarın önlenmesi için gereken düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Çocuk ihmali ve istismarını konu alan bu derleme yazısında istismarın tipleri, nedenleri, etkileri, tedavi ve önleyici yolları tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

istismar, ihmal, çocuk psikiyatrisi, şiddet

Effects and Treatment of Abuse and Neglect on Children

Violence and abuse against children has been a major problem in every period from the past to the present day. It is an important problem that needs to be studied broadly regarding the abuse and neglect of the child which obstructs the child’s healthy growth and development. Physical abuse, sexual abuse, emotional abuse are seen as forms of neglect. Abuse and neglect harm children physically, emotionally, behaviorally and psychologically. For this reason, necessary arrangements should be made in order to increase relevant work and prevent abuse. In this review article on child abuse and neglect, types, causes, effects, treatment and preventive ways of abuse are discussed.

Keywords:

Abuse, neglect, child psychiatry, violence,

PDF

___

Aksüt, Y. (2020). Çocuk cinsel istismarının sosyolojik analizi Malatya Çocuk İzlem Merkezi uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Alpaslan, A.H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(2), 194-201.
Anka Çocuk Destek Programı Uygulama Yönergesi (2015, 9 Ocak). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (Sayı:16971224-010.04-3259). Erişim adresi: https://www.ailevecalisma.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonergeler/anka-cocuk-destek-programi-uygulama-yonergesi.pdf
Aral, N. (1997). Fiziksel istismar ve çocuk. Ankara: Tekışık Veb Ofset Tesisleri.
Arthur, H. G. (1997) Physical abuse of children. In Textbook of Child Adolescent Psychiatry. American Psyhiatric Press, 687-698.
Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi (2011, 10 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 28050). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110910-4.htm
Aydın, İ. (2019). Türkiye’de çocuk istismarı, çocuk istismarını önleyici sosyal politikalar ve Diyarbakır Örneği, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bağ, Ö. ve Alşen, S. (2016). Çocuğun cinsel istismarının değerlendirilmesinde yeni model: Çocuk İzlem Merkezleri. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 6(1), 9-14.
Becker, J. V., Alpert, J.L., Bigfoot, D.S., Bonner, B.L., Geddie, L.F., Henggeler, S.W., Kaufman, K.L. and Walker, C.E. (1995). Empirical research on child abuse treatment: Report by the child abuse and neglect treatment working group, American psychological association. Journal of Clinical Child Psychology, 24, 23-46.
Bethea, L. (1999). Primary prevention of child abuse. American Family Physician Journal, 59(6), 1577-1585.
Butchart, A. ve Harvey, A. (2006). WHO and ISPCAN: Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. Switzerland: WHO Press.
Butchart, A. ve Mikton, C. (2014). Global status report on violence prevention. Technical Report. World Health Organization.
Celiloğlu, B. (2018). Çocuk istismarı ve ihmali farkındalık ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları ile okul öncesi öğretmen adaylarının farkındalık düzeylerinin incelenmesi Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Christian, C.W. ve Block, R. (2009). Abusive head trauma in infants and children. American Academy of Pediatrics, 123, 1409-1411.
Civelek, E. (2019). Türkiye’de yapılmış çocuk ihmali ve istismarı konulu tezlerin sistematik değerlendirilmesi Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Cox, A.D. (1998). Preventing child abuse: A review o community-based projects II: Issues arising arising from reviews and future directions. Child Abuse Review, 7(1), 30-43.
Çocuk. (t.y.). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr. Erişim tarihi: 11.10.2020 Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği (2015, 29 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 29310). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/03/20150329-1.htm
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (1995, 27 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 22184). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22184.pdf
Çocuk Koruma Kanunu (2005, 3 Temmuz). Resmi Gazete (Kanun No: 5395). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050715-1.htm
Çocuk İzlem Merkezi Genelgesi (2012, 4 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 28431). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121004-5.htm
Dokgöz, H. ve Kar, H. (2017). Çocukta cinsel istismar. Türkiye Klinikleri Çocuk Psikiyatrisi Özel Dergisi, 3(3), 169-174.
Dubowitz, H., Giardino, A. ve Gustavson, E. (2000). Child Neglect: Guidance for pediatricians. Pediatrics in Review, 21, 111-116.
Elliot, A.J. ve Peterson, L.W. (1993). Maternal sexual abuse of male children. When to suspect and how to uncover it. Postgrad Medicine, 94, 169-172.
Friedrich, W.N., Luecke, W.J., Beilke, R.L. ve Place, V. (1992). Psychotherapy outcome of sexually abused boys: An agency study. Journal Interpersonal Violence, 7 (3), 396-409.
Gabriano, J. ve Gabriano, A.C. (1986). Emotional maltreatment of children. National Comittee for Prevention of Child Abuse, 33-47.
Gardner, M.J., Thomas, H.J. ve Erskine, H.E. (2019). The association between five forms of child maltreatment and depressive and anxiety disorders: A systematic review and meta-analysis. Child Abuse Neglect, 96, 104082.
Gilbert, R., Widom, C.S., Browne, K., Fergusson, D., Webb, E. ve Janson, S. (2009). Burden and consequences of child maltreatment in high-income countries. Lancet, 373, 68-81.
Glaser, D. (2002). Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child Abuse Neglect, 26, 697-714.
Green, A.H. (1993). Child sexual abuse: Immediate and long-term effects and intervention. J. American Academy of Child Adolescent Phsychiatry, 32(5), 890-902.
Hay, T. ve Jones, L. (1994). Societal interventions to prevent ahild abuse and neglect. Child Welfare, 73, 379.
Jenny, C. (2010). Child Abuse and Neglect E-Book: Diagnosis, Treatment and Evidence-Expert Consult: Online and Print: Elsevier Health Sciences.
Kaplan, S.J., Pelcovitz, D. ve Labruna, V. (1999). Child and adolescent abuse and neglect research: A review of the past 10 years. Part I: Physical and emotional abuse and neglect. J. American Academy of Child Adolescent Psychiatry, 38, 1214-1222.
Kara, B., Biçer, Ü. ve Gökalp, A.S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140-151.
Karameşe, O. (2018). Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’na gönderilen ensest olgularının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). Kocaeli Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Kocaeli.
Kepenkçi, Y. (2001). Hukuksal açıdan çocuk istismarı ve ihmali. Katkı Pediatri Dergisi, 22, 3.
Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Koturoğlu, G., Çetin, S., Aslan, A., Halıcıoğlu, O., Erşahin, Y., Turhan, T., Çelik, A., Şenol, E., Kara, S. ve Solak, U. (2012). Çocuk istismarı ve ihmali olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege Üniversitesi Çocuk Koruma Birimi’nin bir yıllık deneyimi. Türkiye Pediatri Arşivi Dergisi, 47, 119-124.
Kurt, S. (2015). Çocuk haklarına ilişkin temel uluslararası belgeler ve Türkiye uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 99-127. Krug, E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, J.A., Zwi, A.B. ve Lozano, R. (2002). World report on violence and health. Geneva: World Health Organization.
Livingston, R. (1987). Sexually and physically abused children. J. American Academy of Adolescent Psychiatry, 26, 413-415.
Lynch, M.A. (1985). Child abuse before Kempe: An historical literature review. Child Abuse &Neglect, 9, 7-15.
Messman-Moore, T.L. ve Brown, A.L. (2004). Child maltreatment and perceived family environment as risk factors for adult rape: Is child sexual abuse the most salient experience? Child Abuse&Neglect, 28, 1019-1034.
Norman, R.E., Byambaa, M., De, R., Butchart, A., Scott, J. ve Vost, T. (2012). The long-term health consequences of child physical abuse, emotional abuse and neglect: a systematic review and meta-analysis. PLos Medicine, 9(11).
Öznur Muz, F.N. (2014). Gazi Üniversitesi çocuk koruma merkezinde izlenen munchausen bı proxy sendromu olguları (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
Peleikis, D., Mykletun, A. ve Dahl, A. (2005). Long term social status and intimate relationship in women with childhood sexual abuse who got outpatient psychotherapy for anxiety disorder and depression. Nord. J. Psychiatry, 59, 31-38.
Polat, O. (2000). Çocukta cinsel istismar. Adli Tıp Der Yayınları, 207-231.
Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı-tanımlar I. Ankara: Seçkin.
Powers, J.L., Eckenrode, J. ve Jaklitsch, B. (1990). Maltreatment among runaway and homeless youth. Child Abuse & Neglect, 14, 87-98.
Stoltenborgh, M., Bakermans-Kranenburg, M.J., Alink, L.R. ve Van Ijzendoorn, M.H. (2015). The prevalence of child maltreatment across the globe: Review of a series of meta-analyses. Child Abuse Review, 24(1), 37-50.
Şahin, D. (2020). Üniversite öğrencileri arasında çocukluk çağı cinsel istismar sıklığı, cinsel istismar bildirim sıklığı ve bildirim ile ilişkili faktörler (Uzmanlık Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon.
Şahin, F. ve Taşar, M.A. (2012). Sarsılmış bebek sendromu ve önleme programları. Türk Pediatri Arşivi, 47(3), 152-158.
Şahiner, Ü.M., Yurdakök, K., Kavak, U.S. ve Çetin, İ. (2001). Tıbbi açıdan çocuk istismarı. Katkı Pediatri Dergisi, 22, 276-285.
Taner, Y. ve Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
Tıraşçı, Y. ve Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
Turla, A. (2002). Çocuk istismarı ve ihmali olgularında tıbbi yaklaşım. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 19(4), 291-300.
Türkiye İstatistik Kurumu (2020). Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri, 2015-201. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2015-2019-33632
UNICEF (2010). Türkiye’de çocuk istismarı ve aile içi şiddet araştırması özet raporu. Erişim adresi: https://www.unicef.org/turkey/raporlar/türkiyede-çocuk-istismari-ve-aile-içi-şiddet-araştirmasi-özet-raporu-2010
UNICEF (2017). Tanıdık bir yüz: Çocukların ve ergenlerin yaşamında şiddet. Erişim adresi: https://unicefturk.org/yazi/siddet
Ünal, F. (2008). Ailede çocuk istismarı ve ihmali. TSA Dergisi, 1, 9-18.
World Health Organization (1999). Report of the Consultation Child Abuse Prevention. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/65900
World Health Organization. (2020). Child Maltreatment. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment.
Yates, G. ve Bass, C. (2017). The perpetrators of medical child abuse (Munchausen syndrome by proxy) a systematic review of 796 cases. Child abuse & neglect, 72, 45-53.
Yiğit, R. (2005). Çocukların cinsel istismarı ve ensest. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 90-100.