OSMANLI DEVLETİNDE VELİME CEMİYETİ VE HAZİNE-İ HASSA (CEYB-İ HÜMAYUN) İLİŞKİSİ
Evlilik, aile kurumunun oluşması için temel şartlardan birini teşkil etmektedir. Evliliğin meşru sayılabilmesi için ise bir takım kurallar bulunmaktadır. Bu kurallardan en önemlisi şüphesiz evliliği halka ilan etmek ve meşrulaştırmak anlamında olan düğündür. Osmanlı Devletinde Velime Cemiyeti olarak bilinen düğünlerin varlığı uzun bir döneme dayandırılmaktadır. Devletin ekonomik durumuna göre sultanlar ve şehzadeler için çok ihtişamlı ve masraflı düğünler yapılmıştır. Sultan II. Mahmut’un kızları olan Saliha ve Mihrimah Sultanlar kendi döneminde diğer kızları olan Atiye ve Adile Sultanlar Abdülmecit döneminde evlendirilerek ihtişamlı düğünler yapılmış ve masraflar Ceyb-i Hümayun hazinesinden karşılanmıştır. Ancak II. Abdülhamit döneminde devletin ekonomik durumu pek iyi olmadığı için Naime Sultanın düğünü hariç tutulursa bazı masraflar kısma yoluna gidilmiştir. Bu bağlamda çalışmamızın temelini Osmanlı Devletinde Velime Cemiyeti ve bunun için yapılan masrafların Ceyb-i Hümayundan (Hazine-i Hassa) karşılanması oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Velime Cemiyeti, Düğün, Hazine-i Hassa
___
- Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir, 13-20, yayınlayan Cavid Baysun., TTK., Ankara 1960.
- Bağçe, Kübra, II. Abdülhamit’in kızı Naime Sultan’ın Hayatı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008
- Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın kitabevi yay., 25. Baskı, Ankara 2008.
- Ercoşkun, Tülay, Osmanlı İmparatorluğunda 19. Yüzyılda evlilik ve nikâha dair düzenlemeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2010.
- Gül, Mehmet Nezir, Peygamberimizin Sünnet ve Tavsiyeleri, Hayat yay., İstanbul 2014.
- Gürsoy Naskali, Emine - Aysel Güney, Düğün, Libra yay., İstanbul 2018
- Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi, Beyan yay., İstanbul 2008.
- Kazıcı, Ziya, Osmanlı’da Toplum Yapısı, Kayıhan yay., İstanbul 2014.
- Kızılkaya, Mehmet, A’dan Z’ye İslamda Evlilik ve Aile Okulu, Hayat Yay., İstanbul 2014.
- Okumuş, Fatih, Hz. Muhammed’in Yaşam Öyküsü, Timaş yay., İstanbul 2016.
- Özdemir, Biltekin, Osmanlı Devleti Dış Borçları, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, 2. Baskı Ankara, Şubat 2010, s.22.
- Pakalın, Mehmet Zeki, “Velime”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III., MEB. Yay., İstanbul 1993.
- Sami, Şemseddin, Kâmûs-ı Türkî, Çağrı yayınları, İstanbul 2007.
- Saz, Leyla, Haremde Yaşam Saray ve Harem Hatıraları, DBY yay., İstanbul 2012.
- Sunay, Serap, Damat Mehmet Ali Paşa’nın Hayatı ve Siyasi Mücadelesi (1813- 1868), Basılmamış Doktora Tezi, Afyon, 2015.
- Sunay, Serap, “Sûr-ı Hümayun Defterine Göre 19. Yüzyıl Saray Düğünlerine Dair Bir Değerlendirme”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.20, S.38, Balıkesir Aralık 2017.
- Temel İslam Ansiklopedisi, “Düğün”, C.2., İSAM, İstanbul 2021. Uluçay, Çağatay, Harem II, TTK. Yay., Ankara 2001.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı, TTK. Yay., Ankara 2014.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “II. Sultan Abdülhamid’in Hali ve Ölümüne Dair Bazı Vesikalar”, Belleten, C.10, S.40, TTK yay., Ankara 1946.
- Yaran, Rahmi, “Düğün”, TDVİA: C.10, TDV. Yay., Ankara 1994.
- Yılmaz, Muammer, Osmanlı’da Töre, Tören ve Alaylar, Elit Kültür yay., İstanbul 2010.
- Yücel, İrfan, Peygamberimizin Hayatı, DİB. Yay., Ankara 2016.
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Gaziantep Üniversitesi