Smeed ve Andreassen kaza modellerinin Türkiye uygulaması: Farklı senaryo analizleri

Bu çalışmada, 1986-2005 yılları arasındaki nüfus (P), araç (N), kaza (C), yaralı (I) ve ölü sayıları’na (D) ait veriler kullanılarak Türkiye için trafik kaza modelleri geliştirilmiştir. Bu modeller geliştirilirken, yapısal form olarak Smeed ve Andreassen modellerinden yararlanılmakla birlikte Smeed modeli farklı bir bakış açısından ele alınarak geliştirilmiş ve bu modele Smeed Benzeşim Modeli adı verilmiştir. Avrupa Birliğine tam üye olma yolunda olan Türkiye’ nin 2010 yılına kadar olan süreçte kaza, yaralı ve ölü sayıları farklı üç senaryo ile tahmin edilmeye çalışılmıştır. Geliştirilen her iki model yüzdelik hatalar (YH), ortalama mutlak hatalar (OMH) ve ortalama karesel hataların karekökü (OKHK) esas alınarak karşılaştırılmıştır. Türkiye için geliştirilen Andreassen Modeli 1986-2005 yılları arasında Smeed Benzeşim modeline göre genel olarak daha küçük yüzdelik hatalara sahip olmakla birlikte, senaryolara göre ileriye yönelik kaza, yaralı ve ölü sayılarına ait tahminlerde Smeed Benzeşim modelinin daha anlamlı sonuçlar verdiği görülmüştür.

Application of Smeed and Andreassen accident models for Turkey: Various scenario analyses

In this study, accident prediction models for Turkey were developed by using the historical data, between 1986 and 2005, including population (P), the number of vehicles (N), accidents (C), injuries (I), and fatalities (D). In the models development, the structural form of Smeed and Andreassen Models were employed. However, Smeed Model was developed in different point of view so that this model was called as Smeed Similarity Model. The number of accident, injury and fatalities in Turkey which is on the way of a full member of European Union, were tried to estimate under different three scenarios until the year of 2010. Both models were compared in terms of percent difference (PD), mean absolute percent errors (MAPE), and root mean square errors (RMSE). Despite that Andreassen model for the years between 1986 and 2005 had errors lower than Smeed Similarity model, for future estimates latter gave more plausible results with scenarios.

PDF

___

1. Peden M., Scurfield, R., Sleet, D., Mohan, D., Hyder, A.A., Jarawan, E. and Mathers, C., (eds), The World Report on Road Traffic Injury Prevention, World Health Organization, Geneva, Switzerland, 2004.
2. Smeed, R.J., “Some Statistics Aspects of Road Safety Research”, Journal of the Royal Statistical Society, Series A, Part I, 1-34, 1949
3. Andreassen, D.C., “Linking Deaths with Vehicles and Population”, Traffic Engineering & Control, Cilt 26, No11, 547-549, 1985.
4. Mekky, A., “Effect of Rapid Increase in Motorization Levels on Road Fatality Rates in Some Rich Developing Countries”, Accident Analysis & Prevention, Cilt17, No 2, 101-109, 1985.
5. Livneh, M. And Hakkert, A.S., “Some Factors Effecting the Increase Road Accidents in Developing Countries, with particular reference to Israel”, Accident Analysis & Prevention Cilt 16, No 3,211-222, 1984.
6. Partyka, C.,“Simple Models of Fatality Trends Using Employment and Population Data”, Accident Analysis & Prevention, Cilt 16, No 3, 211-222, 1984.
7. Dinesh M. and Bawa B.S., “An Analysis of Road Traffic Fatalities in Delhi, India” Accident Analysis & Prevention, Cilt 17, No 1, 33-45, 1985.
8. Valli, P.P “Road Accident Models for Large Metropolitan Cities of India”, IATSS Research, Cilt 29, No 1, 57-65, 2005.
9. Zegeer C.V., Deacon, JA., State of the Art Report 6, Transportation Research Board, 1987.
10. A.P.Akgüngör, O.Yıldız, “ Sensitivity Analysis of an Accident Prediction Model by the Fractional Factorial Method” Accident Analysis & Prevention, Cilt 39, No 1, 63-68, 2007.
11. Bozkurt, E. Türkiye’de Karayolları Trafik Kazaları Üzerine Bir Model Çalışması Devlet İstatistik Enstitüsü, Uzmanlık Tezi, 2002.
12. Isik, A.; Erdem, M. Türkiye’de Karayolu Trafik Kazalarına Etkili Faktörlerin Regresyon Analiziyle İncelenmesi, II. Trafik Şurası, ATO, Ankara, 15 sayfa, 21-22 Ekim, 2004.
13. Mirasyedi, F., Mevsimlerin Türkiye’deki Trafik Kazalarına Etkisinin İncelenmesi ve Kaza Tahmin Modelleri, Master Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
14. R.J. Smeed., “Variations in The Pattern of Accident Rates in Different Countries And Their Causes”, Traffic Engineering & Control, Cilt 10, No 7, 364-371, 1968.
15. Smeed, R.J., Jaffocate “Effects of Changes in Motorization in Various Countries on the Number of Road Fatalities” Traffic Engineering and Control, Cilt 12, No 3,150-151, 1970.
16. Andreassen, D., “Population and Registered Vehicle Data and Road Deaths” Accident Analysis and Prevention Cilt 23, No 5, 343-351, 1991.
17. Preston, B., “Road Safety: International Comparison” Transport Reviews Cilt 1, No1, 75-98, 1980.
18. MacLean, S. Relationship between Variables Proc., Esso-Monash Civ.Eng. Workshop on Traffic Accident Evaluation, Department of Civil Engineering, Monash University,1993
19. Emniyet Genel Müdürlüğü www.egm.gov.tr
20. Türkiye İstatsitik Kurumu, Karayolu Kaza İstatistikleri, 1986-2005. www.tuik.gov.tr