PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİNE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BÜTÜNLEŞİK BİR YAKLAŞIM

Eğitim sisteminin performansının belirlenmesi eğitim yöneticileri, karar vericiler ve planlamacılar açısından bilinmesi gereken önemli bir bilgidir. Bu çalışmada, eğitim faaliyetinin doğasının çok faktörlü bir yapıya sahip olduğu düşüncesinden hareketle, bir eğitim sisteminin performansını değerlendirmeye yönelik bir algoritma önerilmiştir. Çalışmada önerilen algoritmanın uygulaması bir üniversitenin lisans düzeyinde eğitim veren bir bölümüne yönelik yapılmıştır. Çalışmada eğitim sistemi; yönetim, altyapı, öğretimin etkililiği, öğrenciler, endüstri ve toplumla etkileşim, müfredat dışı etkinlikler ve araştırma geliştirme faktörlerinden oluşmuştur. Çalışmada faktörler arasındaki ilişki DEMATEL (The Decision Making Trial and Evaluation Laboratory) tekniğiyle ve faktörlerin ağırlıkları ise ANP (Analitik Ağ Prosesi) tekniğiyle belirlenmiştir. Bütüncül yaklaşımı temel alan bu çalışmanın sonuçlarına göre bir eğitim sisteminin performansının ne düzeyde gerçekleştiği belirlenebilmiştir. Çalışmada önerilen algoritmayla her bir eğitimsel faktörün performans düzeyi belirlenebilmiştir. Bununla birlikte faktörlere göre performans sapma düzeyi ve eğitim sisteminin genel performans sapma düzeyi önerilen yaklaşımla hesaplanabilinmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Performans değerlendirme, çok ölçütlü karar verme, eğitim sistemi

PDF

___

Baykul, Y., “Eğitim Sisteminde Değerlendirme”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, No 7, 85-94, 1992.
Gürsel, M., Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Eğitim Yayınevi, Konya, 2012.
Poveda-Bautista, R., Baptista, D.C. ve Garcia-Melon, M., “Setting competitiveness indicators using BSC and ANP”, International Journal of Production Research, Cilt 50, No 17, 4738-4752, 2012.
Taylor, F.W., Bilimsel Yönetimin İlkeleri, (Çev. H. B. Akın), Adres Yayınları, Ankara, 2005.
Kaptanoğlu, D. ve Özok, A.F., “Akademik Performans değerlendirmesi için bir bulanık model”, ITÜ Dergisi /d mühendislik, Cilt 5, No 1, 193-204, 2006.
Wu, H-Y., Tzeng, G-H. ve Chen, Y-H., “A fuzzy MCDM approach for evaluating banking performance based on Balanced Scorecard”, Expert Systems with Applications, Cilt 36, No 6, 10135-10147, 2009.
Kaplan, R. S. ve Norton, D., “The balanced scorecard measures that drive Performance”, Harvard Business Review, Cilt 70, No 1, 71–79, 1992.
Kaplan, R.S. ve Norton, D.P., Balanced Scorecard Şirket Stratejisini Eyleme Dönüştürmek, (Çev. S. Egeli), Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1996.
Kaplan, R.S.ve Norton, D.P., “Using the balanced scorecard as a strategic management systems”, Harvard Business Review, Cilt 74, No 1, 75-85, 1996.
Yüksel, İ. ve Dağdeviren, M., “Using the fuzzy analytic network process (ANP) for Balanced Scorecard (BSC): A case study for a manufacturing firm”, Expert Systems With Applications, Cilt 37, No 2, 1270-1278, 2010.
Abran, A. ve Buglione, L., “A multidimensional performance model for consolidating balanced scorecards”, Advances in Engineering Software, Cilt 34, No 6, 339-349, 2003.
Lee, A.H.I., Chen, W.C. ve Chang, C.J., “A fuzzy AHP and BSC approach for evaluating performance of IT department in the manufacturing industry in Taiwan”, Expert Systems with Applications, Cilt 34, No 1, 96-107, 2008.
Leung, L.C., Lam, K.C. ve Cao, D., “Implementing the balanced scorecard using the Analytic Hierarchy process & the analytic network Process”, Journal of the Operational Research Society, Cilt 57, No 6, 682-691, 2006.
Tseng, M-L., “Implementation and performance evaluation using the fuzzy network balanced Scorecard”, Computers & Education, Cilt 55, No 1, 188-201, 2010.
Sohn, M.H., You, T., Lee, S-L. ve Lee, H., Corporate strategies, environmental forces, and performance measures: a weighting decision support system using the k-nearest neighbor tehchnique, Expert Systems with Applications, Cilt 25, No 3, 279-292, 2003.
Kang, H-Y., Hung, M-C., Pearn, W.L., Lee, A.H.I. ve Kang, M-S., “An Integrated Multi-Criteria Decision Making Model for Evaluating Wind Farm Performance”, Energies, Cilt 4, No 11, 2002-2026, 2011.
Chen, J-K. ve Chen, I-S., “Using a novel conjunctive MCDM approach based on DEMATEL, fuzzy ANP, and TOPSIS as an innovation support system for Taiwanese higher education”, Expert Systems with Applications, Cilt 37, No 3, 1981-1990, 2010.
Chen, J-K. ve Chen, I-S., “A Pro-performance appraisal system for the university”, Expert Systems with Applications, Cilt 37, No 3, 2108-2116, 2010.
Hu, H-Y., Lee, Y-C., Yen, T-M. ve Tsai, C-H., “Using BPNN and DEMATEL to modify importance-performance analysis model- A study of the computer industry”, Expert Systems with Applications, Cilt 36, No 6, 9969-9979, 2009.
Chen, F-H., Hsu, T-S. ve Tzeng, G-H., “A balanced scorecard approach to establish a performance evaluation and relationship model for hot spring hotels based on a hybrid MCDM model combining DEMATEL and ANP”, International Journal of Hospitality Management, Cilt 30, No 4, 908-932, 2011.
Ho, L-H., Feng, S-Y., Lee, Y-C. ve Yen, T-M., “Using modified IPA to evaluate supplier’s performance: Multiple regression analysis and DEMATEL approach”, Expert Systems with Applications, cilt 39, No 8, 7102-7109, 2012.
Ateş, N.Y., Çevik, S., Kahraman, C., Gülbay, M. ve Erdoğan, S.A. “Multi Attribute Performance Evaluation Using a Hierarchical Fuzzy TOPSIS Method”, Studies Fuzziness and soft computing, Cilt 21, 537-572, 2006.
Kabak, M., Köse, E., Kırılmaz, O. ve Burmaoğlu, S., “A fuzzy multi-criteria decision making approach to assess building energy performance”, Energy and Buildings, Cilt 72, 382-389, 2014.
Wu, H-Y., “Constructing a strategy map for banking institutions with key performance indicators of the balanced Scorecard”, Evaluation and Program Planning, Cilt 35, No 3, 303-320, 2012.
Wu, H-Y., Lin, Y-K. ve Chang, C-H., “Performance evaluation of extension education centers in universities based on the balanced Scorecard”, Evaluation and Program Planning, Cilt 34, No 1, 37-50, 2011.
Yüksel, İ. ve Dağdeviren, M., “Sosyo-Teknik Sistemlerde Hatalı Davranış Riskini Belirlemeye Yönelik Bir Erken Uyarı Modeli”, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Cilt 21, No 4, 791-799, 2006.
Yüksel, İ., “Developing a Multi-Criteria Decision Making Model for PESTEL Analysis”, International Journal of Business and Management, Cilt 7, No 24, 52-66, 2012.
Aksakal, E. ve Dağdeviren, M., “ANP ve DEMATEL Yöntemleri İle Personel Seçimi Problemine Bütünleşik Bir Yaklaşım”, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Cilt 25, No 4, 905-913, 2010.
Shieh, J-I., Wu, H-H. ve Huang, K-K., “A DEMATEL method in identifying key success factors of hospital service quality”, Knowledge-Based Systems, Cilt 23, No 3, 277-282, 2010.
Tseng, M-L., “Using hybrid MCDM to evaluate the service quality expectation in linguistic preference”, Applied Soft Computing, Cilt 11, No 8, 4551-4562, 2011.
Li, Y., Hu, Y., Zhang, X. ve Deng, Y., “An evidential DEMATEL method to identiy critical success factors in emergency management”, Applied Soft Computing, Cilt 22, No 8, 504-510, 2014.
Lin, Y-T., Yang, Y-H., Kang, J-S. ve Yu, H-C., “Using DEMATEL method to explore the core competences and causal effect of the IC design service company: An empirical case study”, Expert Systems with Applications, Cilt 38, No 5, 6262-6268, 2011.
Saaty, T.L., The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York, 1980.
Saaty, TL., “Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process”. Management Science, Cilt 32, No 7, 841-855, 1986.
Saaty, T.L., “Some Mathematical Concepts of the Analytic Hierarchy Process”, Behaviormetrika, Cilt 18, No 29, 1-9, 1991.
Saaty, T.L., Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process, RWS Publications, Pittsburgh, 1996.
Dağdeviren, M., “A hybrid multi-criteria decision-making model for personnel selection in manufacturing systems”, Journal of Intelligent Manufacturing, Cilt 21, No 4, 451-460, 2010.
Sahu, A., Shrivastava, R.L. ve Shrivastava, R.R., “Key factors affecting the effectiveness of technical education-an indian perspective”, Proceedings of the World Congress on Engineering, London, U.K.,1232-1236, 2-4 July ,2008.
Gupta, R., Garg, T.K., Gupta, S. ve Goel, A., “Decision Anaylsis Approcach for Quality in Technical Education”, Global Journal of Human Social Science, Cilt 10, No 1, 14-18, 2010.
Tsinidou, M., Gerogiannis, V. ve Fitsilis, P., “Evaluation of the factors that determine quality in higher education: an empirical study”, Quality Assurance in Education, Cilt 18, No 3, 227-244, 2010.