Arıkan Ebru ÖZTÜRK, Seda HATİPOĞLU, M. Kürşat ÇUBUK, Deniz ARSLAN, Efkan YÜKSEL

Modern dönel kavşakların kapasite ve güvenlik yönünden incelenmesi

Türkiye’de, ulaştırma sektörleri içerisinde yolcu ve yük taşımacılığında en büyük pay karayolarına aittir. Karayollarının kullanım payı; yolcu taşımacılığında %95’in, yük ve kargo taşımacılığında ise % 92’nin üzerindedir. Bu kadar yoğun olarak tercih edilen bir ulaşım türünde problemler de yoğun olarak yaşanmaktadır. İstatistiksel araştırmalar, şehir içi ölümlü ve yaranlanmalı kazaların %47’sinin ve şehirdışı ölümlü ve yaranlanmalı kazaların %37’sinin kavşaklarda meydana geldiğini göstermektedir. Avrupa ülkelerinde, karayolundaki trafik kazalarının ortalama %27’si ve ölümlü kazaların ortalama %10’u kavşaklarda meydana gelmektedir [1]. Türkiye’de; belli bir standardı olmaması, tasarım ve işletimde eksiklikler bulunmasıyla sürücülerin algılamasını güçleştiren kavşakların bulunduğu bilinmektedir [2]. Kavşak kullanıcılarının temel beklentisi, kapasite ve güvenlik parametreleri dengelenmiş, işletim ilkeleri yerine getirilmiş ve teknik altyapıya uygun kavşak tasarımlarıdır. Bu beklentileri karşılayan en önemli uygulamalardan biri, trafik kazalarını anlamlı oranda azaltan dönel kavşaklardır. Bu tip kavşaklar özel tasarıma sahip olmaları ve trafik kontrol özellikleri sebebiyle modern dönel kavşak olarak tanımlanmaktadırlar.

Capacity and safety research of modern roundabouts

In Turkey, highways have the biggest share in passenger and freight transport among the all transportation sectors. Rate of highway usage above 95% in passenger transport and above 92% in freight transport. Because of such intensive use of highways problems are encountered frequently. Statistical analysis reveal that 47% of mortal and injured traffic accidents occurs in-cities and 37% of mortal and injured traffic accidents in inter-cities take place at intersections. In European countries, 27% of traffic accidents on highway and 10% of mortal accidents occur at intersections on average [1]. It is known that there are some intersections in Turkey that makes drivers hard to perceive due to their deficiency in design and operation and the fact that they have different standards [2]. The main expectation of the intersection users is the intersection designs of which capacity and safety paremeters are balanced, operation principles are met and which have suitable technical infrastructure. One of the most important practices on this subject is the modern roundabouts which decreases traffic accidents significantly. Since they have different special design and traffic control properties they are defined as modern roundabouts.

PDF

___

1. “European Road Statistics 2004”, The European Union Road Federation, 64, Brussels, 2004
2. “Trafik Kazaları Özeti 2005”, Karayolları Genel Müdürlüğü, 4, 12, Ankara, 2006
3. Karayolu İyileştirme ve Trafik Güvenliği Projesi, “Karayolu Tasarımı Raporu, Ek 2 Modern Dönel Kavşaklar İçin Önerilen Tasarım Esasları”, İçişleri Bakanlığı, Milli eğitim Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gazi Üniversitesi, 2-10, Ankara, 2001.
4. Robinson BW, Rodegerdts L, Scarborough W, Kittelson W et al. “Roundabouts: An Informational Guide”, Federal Highway Administration, Virginia, 2000. http://www.tfhrc.gov/safety/00068.htm
5. “Highway Capacity Manual Proposed Draft Chapter 17, Part C” Transportation Research Board (TRB), 51-58, Washington, 2006
6. Yüksel, E., “Modern Dönel Kavşakların Kapasite ve Trafik Güvenliği Yönünden İncelenmesi” Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
7. Wallwork, M.J, “Roundabouts And Traffic Circles”, 2000. http://www.abnaengineering.com/abna/index.htm
8. Kayacı, K., Sehtiyancı, O., A.S., Kalaycı, “Hemzemin Kavşakların Kapasite, Güvenlik ve Uygulanabilirliğinin İncelenmesi, Dönel Kavşakların Önemi, Avrupa Birliği ve Dünyadaki Örneklerine Genel Bakış”, Trafik ve Yol Güvenliği 3. Ulusal Kongresi ve Sergisi, Ankara, 2005.
9. Russel E.R., Rys, M., “Study of Operational Performance and Enviromental Impacts of Modern Roundabouts in Kansas” Transportation Research Board TRB National Roundabouts Conference, Vail, Colorado, 2005.
10. “Modern Roundabouts Practise in the USA” Transportation Research Board National Research Council, National Cooperative Highway Research Program, Washington, 25-28, 1998
11. Tanyel, S., “Trafik Kazaları ve Dönel Kavşaklar”, Serhan TANYEL, İMO İzmir Şubesi Haber Bülteni, Ekim 2004 http://www.imoizmir.org.tr/dosyalar/dergi_icerik/d119.pdf]
12. Saplıoğlu, M., Karaşahin, M., “Şehir İçindeki Dönel Kavşakların Trafik Kazalarına Etkisinin İncelenmesi, Isparta Örneği” Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ulusal Çalıştayı, 2007.
13. Stuwe, B., “Capacity and Safety of Roundabouts- German Results,” Intersection without Traffic Signals II, Springer-Verlag, Werner Brilon (Ed.) 1991.
14. Status Report, Insurance Institute For Highway Safety , Vol. 36, July 28, 2001 http://www.iihs.org/sr/pdfs/sr3607.pdf
15. Trafik Şubesi Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, 2007. http://www.kgm.gov.tr/