KOBİ'lere sağlanan desteklerin performans etkinlik sıralarının Promethee ve Oreste yöntemleri ile belirlenmesi

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) esnek ve dinamik yapıları nedeni ile ekonomide çok önemli rol oynarlar. Bu nedenle, ülkemizde işletmelerin %99,8'ini oluşturan KOBİ'lerin hem yerli hem yabancı pazarda rekabet gücüne sahip birer işletme olmasına yönelik destekler oldukça önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada, KOBİ'lere sağlanan hibe nitelikli devlet destek programları için bir performans etkinlik sıralaması oluşturmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, KOBİ'lerin kendilerine en iyi faydayı sağlayacak desteği seçebilmeleri için desteklere ait performans değerlendirme problemi ele alınmıştır. Performans değerlendirme probleminin en etkin çözümü birden çok performans boyutunun, bir diğer deyişle birden çok kriterin varlığı dikkate alındığında mümkündür. Bu nedenle problem, çok kriterli karar verme yöntemlerinden PROMETHEE ve ORESTE kullanılarak çözümlenmiştir. Destek programlarının performans kriterleri için önem dereceleri AHP ile belirlenmiştir. PROMETHEE ve ORESTE yöntemlerinden elde edilen sonuçlar dikkate alınarak destekler için yeni bir etkinlik sırası önerilmiştir. Sınırlı sayıda destekten yararlanabilen KOBİ'lerin, destek başvurularında uygun seçimler yapabilmeleri için elde edilen etkinlik sırası yol gösterici nitelik taşımaktadır.

Constructing the performance effectiveness order of sme supports programmes via Promethee and Oreste techniques

Small and medium-sized enterprises (SMEs) play a very significant role in economies because of their flexible and dynamic structures. Spesifically, in our country owing to their large share in total number of enterprises (99.8%), SMEs have vital importance in Turkish Economy to accommodate the increased competition and the globalization of the marketplace. Accordingly, SMEs' support programmes have received increasing attention in both domestic and foreign markets. This study aims to construct a performance efficiency order for the govermental support programmes. Hence, a performance evaluation problem is considered to help SMEs in heading for the best beneficial governmental supports. Regarding multiple dimensions of performance as criteria is the key approach to obtain the efficient solutions to the performance evaluation problem which is a multiple criteria decision making problem. Therefore, in this study PROMETHEE and ORESTE techniques are utilized. The relative importances of the SMEs'performance criteria are determined by AHP. Taking the results obtained from PROMETHEE and ORESTE techniques into account, a new effectiveness order for the supports is suggested. The obtained effectiveness order leads the SMEs that can utilize only the limited number of supports, in making the appropriate support choices.

PDF

___

Karabıçak M., Türkiye'de Uygulanan Ekonomik Teşvik Politikalarının Boyutu, Ulusal, Bölgesel ve Yerel Kalkınma Üzerine Olası Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), 263-280, 2013.
Kalkan, A., KOBİ'lere Sağlanan Desteklerin Örgütsel Performansa Etkileri, Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 2005.
Tezyetis S., SMEs in Turkey & vision and support of KOSGEB, PowerPoint Sunumu. KOSGEB.http://www.dps.tesoro.it/cd_cooperazione_bi laterale/docs/4.Study_Visits/2.Study_visit_II_novembe r_2007/3.materials/8.KOSGEB.pdf., Yayın tarihi Kasım 2007. Erişim tarihi Mayıs 27, 2013.
Cansız M., Türkiye'de KOBİ'ler ve KOSGEB, DPT Uzmanlık Tezi, Ankara, 2008.
Yerlikaya M.A., KOBİ'lere Sağlanan Desteklerin KOBİ Performansına Etkisinin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014.
Voulgaris F., Doumpos M., Zopounidis C., On the evaluation of Greek industrial SME's performance via multicriteria analysis of financial ratios, Small Business Economics, 15 (2), 127-136, 2000.
Vincent C., Lamia B., Gilles M., Deploying the ELECTRE III and MACBETH multicriteria ranking methods for SMEs tactical performance improvements, Journal of Modelling in Management, 8 (3), 351-356, 2006.
Ahmad N., Qui R.G. Integrated model of operations effectiveness of small to medium-sized manufacturing enterprises, Journal of Intelligent Manufacturing, 20, 79-89, 2009.
Tsai W.H., Chou W.C., Selecting management systems for sustainable development in SMEs: A novel hybrid model based on DEMATEL, ANP, and ZOGP, Expert Systems with Applications, 36 (3), 1444-1458, 2009.
Tsai W.H., Kuo H.C., Entrepreneurship policy evaluation and decision analysis for SMEs, Expert Systems with Applications, 38 (4), 8343-8351, 2009.
Özcelik E., Taymaz E., R&D Support Programs in Developing Countries: The Turkish Experience, Research Policy, 37, 258-75, 2008.
Maden S., KOSGEB Genel Destek Programının Firmalar Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Göller Bölgesi Uygulaması, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
Erdil O., Kalkan A., Kobilere Sağlanan Desteklerin Kobi Performansına Etkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7), 103-122,2005.
Hwang C.L., Yoon K., Multi Attribute Decision Making Methods and Applications A State of The Art Survey, Springer-Verlag, New York, 253, 1981.
Tabucanon M.T., Multiple Criteria Decision Making In Industry, 2nd Edition", Elsevier, New York, 12-107, 1988.
Hwang C.L., Lin M.J., Group Decision Making Under Multiple Criteria: Methods and Applications, Springer- Verlag, New York, 1987.
Brans J.P., Vincke P., A Preference Ranking Organizastion Method: The PROMETHEE Method for MCDM, Management Science, 31 (3), 647-656, 1985.
Figueira J., Greco S., Ehrgott M., Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys: Edited Book, Springer, Boston USA, 2005.
Can Ş. Arikan F., Multi Criteria Subcontractor Selection Problem and its Solution for a Defence Industry Firm, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 29 (4), 645-654, 2014.
Pastjin H., Leysen J., Constructing An Outranking Relation With ORESTE, Math & Comput. Modelling, 12 (5), 1255-1268, 1989.
Saaty T., The analytic hierarchy process, McGraw- Hill International Book Company, USA, 1980.
Brans J.P., Vincke P.H., Mareschall B., How to select and how to rank projects: The PROMETHEE method, European Journal of Operational Research, 14 (2), 228-238, 1986.
Dağdeviren M., Eraslan E., Supplier Selection Using PROMETHEE Sequencing Method, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 23 (1), 69-75, 2008.
Pastjin H., Leysen J., Using an Ordinal Outranking Method Supporting The Acquisition of Military Equipment, Royal Military Academy Renaissance Avenue, 8 (3), 4-12, 2003.
Kul Y., Şeker A., Yurdakul M., Usage of Fuzzy Multi Criteria Decision Making Methods in Selection of Nontraditional Manufacturing Methods, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 29 (3), 589-603, 2014.
Aksakal E., Dağdeviren M., Talent Management Based Personnel Assignment Model and Solution Proposal, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (2), 249-262, 2015.
Karaman B., Çerçioğlu H., 0-1 Goal Programming Aided AHP - VIKOR Integrated Method: an Application of Hospital Investment Project Selection, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (4), 567-576, 2015.
Aydoğan E., Özmen M., Two New Method for Multi Criteria Stochastic Decision Making: SMAA-GRA and SMAA-DEMATEL-GRA, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (4), 627-640, 2015.
Efe B., Efe Ö.F., An Application of Value Analysis for Lean Healthcare Management in an Emergency Department, International Journal of Computational Intelligence Systems, 9 (4), 689-697, 2016.