Kesici takım asimetrik diş ucu yarıçapının diş dibi eğilme gerilmesine etkileri

ÖZETDiş dibi, dişli çark çiftleri vasıtasıyla tork aktarımı sırasında maksimum eğilme geriliminin meydana geldiği bölgedir. Diş dibi yarıçapındaki artış, evolventten trokoide yumuşak bir geçiş sağlar ve kök kritik kesit kalınlığını ve atalet momentini dişin bükülmesine karşı arttırır. Yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı diş dibindeki yarıçap, dişli diş dibi eğilme gerilmesinde önemli bir etkiye sahiptir. Öte yandan, dişli çarklarda diş kökünün kritik kesimindeki yarıçap, esasen kesici takımın uç yarıçapından etkilenir. Genellikle normal modüle bağlı olarak tanımlanır ve “kesici uç yarıçapı katsayısı” olarak adlandırılır. Bu çalışmada simetrik ve asimetrik kesici uç yarıçaplarının diş dibi gerilmesine etkisi diğer tüm dişli parametrelerini sabit tutarak incelenmiştir. İlk olarak, dişlinin süren ve sürülen tarafları için (literatürde verilen) kesici uç yarıçapının simetrik (aynı) katsayıları kullanılmıştır. Daha sonra büyük yarıçaplardan faydalanmak için dişli diş profilinin iki yüzü için asimetrik (farklı) kesici uç yarıçap katsayıları kullanılarak, diş yanağının süren veya çekme gerilmesi tarafındaki eğilme gerilmesi mümkün olduğunca azaltılmaya çalışılmıştır. Standart simetrik kesici uç yarıçapıyla elde edilen değerlerle kıyaslandığında, asimetrik kesici uç yarıçapı katsayıları kullanılarak elde edilen eğilme gerilmesinde neredeyse % 10-11 azalma elde edilmiştir.

___

  • KAYNAKLAR (REFERENCES)
  • Budynas R. G., Nisbett J. G., 2006, Shigley’s Mechanical Engineering Design, USA, McGraw−Hill Primis, 2010.
  • Davis J. R., 2005, Gear Materials, Properties and Manufacture. USA, ASM International, 2005.
  • Litvin Faydor L., Gear Geometry and Applied Theory, Cambridge University Press, 2004.
  • Kapelevich A., Shekhtman Y., Tooth fillet profile optimization for gears with symmetric and asymmetric teeth, AGMA Fall Technical Meeting, San Antonio, Texas, 12-14.11. 2008.
  • Colbourne J. R., The geometry of involute gears, New Jersey, USA, 1987.
  • Jelaska, D., Gears and gear drives, UK, 2012.
  • DIN 867, Basic rack tooth profiles.
  • ISO 53:1998(E). Cylindrical gears for general and heavy engineering - standard basic rack tooth profile.
  • Sahin B, Development of user friendly interface software for design and analysis of parallel axes external gears including quasi-static transmission error calculations, Master Thesis, University of Gaziantep, 2015.
  • Sahin B., Akpolat A., Yildirim O., Uctu O., Ersoz A., Development of a user friendly interface for design and analysis of parallel axes gears based on international standards including quasi static transmission error curves, University of Gaziantep, 2013.
  • Xiangfei Zhao, Jie Zhang, Hongqi Lıu, Baochao Wang., Increasing bending strength in spur gears using shape optimization of cutting tool profile, U.P.B. Sci. Bull., Series D, Vol. 76, 2014.
  • Hebbal, M. S., Ishwar, T. M., Rayannavar, P., Prakash, K. H., Reduction of root fillet stress by alternative root fillet profile, International Journal of Research in Engineering and Technology eISSN: 2319-1163 eISSN: 2321-7308.
  • Daniela S. Ristić, Janez Kramberger, Gear tooth root stress and fillet radii dependence, FME Transactions, VOL. 42, No 4, 2014.
  • Spitas, C., Spitas V., Amani, A., Rajabalinejad, M., Parametric investigation of the combined effect of whole depth and cutter tip radius on the bending strength of 20◦ involute gear teeth, Acta Mech 225, 361–371, 2014.
  • Alipiev, O., Geometric design of involute spur gear drives with symetric and asymetric teeth using the Realized Potential Method, Mechanism and Machine Theory, 46, 10-32, 2011.
  • ISO 6336-3:2006, Calculation of load capacity of spur and helical gears, Part 3: Calculation of tooth bending strength.
Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1884
  • Yayın Aralığı: 4
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Farklı mineral katkıların epoksi zemin kaplama malzemesinin ıslanmazlığına ve yüzey enerjisine etkisi

Atilla EVCİN, Bahri ERSOY, Tayfun UYGUNOĞLU, İbrahim GÜNEŞ

Parçalı yakıt maliyeti fonksiyonlarına sahip çevresel ekonomik güç dağıtımı problemlerinin çözümüne yeni bir yaklaşım

Celal YAŞAR, Serdar ÖZYÖN

Ölçeklendirilen yakın saha deprem kayıtlarının farklı doğrultularda etkimesi durumunda yalıtım birimi maksimum yer değiştirmelerinde gözlenen değişim

Esengül ÇAVDAR, Gökhan ÖZDEMİR

Kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının analizinde yeni bir risk değerlendirme yaklaşımı

Demet GÖNEN, Aslan Deniz KARAOGLAN, Mustafa Ahmet Beyazıt OCAKTAN, Ali ORAL, Hilal ATICI, Bünyamin KAYA

Kalın kompozit silindirik panelin hareketli yük altındaki dinamik analizi

Hasan KURTARAN

Statik, tuzlu ve asidik sulu ortamların Afyonkarahisar yöresinde yapı taşı olarak kullanılan gözenekli yapıtaşlarının kılcal su emme potansiyeline etkisi

Mustafa Yavuz ÇELİK, Selim YILMAZ

Termoplastiklerin sürtünme karıştırma kaynağı ile birleştirilmesinde kaynak bölgesinde meydana gelen mikroyapılar

İdris KARAGÖZ, Mustafa ÖKSÜZ

Çift oluklu betonarme kiriş sistemlerinde boşluk derinliğinin davranışa etkisi

Alper ALDEMİR

Metallerin lazer katmanlı imalatında farklı proses parametrelerin etkisinin incelenmesi

Özgür POYRAZ, Melih Cemal KUŞHAN

Ters mesafe ağırlıklandırma yöntemiyle bilgisayarlı tomografi imgeleri için yeni bir süper çözünürlük yaklaşımı

Mehmet Cem ÇATALBAŞ, Arif GÜLTEN