Ayşe MURATHAN, Taha ABDULKAREM A., Abdurrahman ASAN

ÇEVRESEL ATIKLARIN YAPI MALZEMESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada, Türkiyede yeralan bazı çevresel atıklar tuğla kilinde kullanılarak kompozit malzeme üretilmiştir. Kompozit malzeme üretiminde ana hammadde Reşadiye kili; dolgu malzemeleri ise Kütahya- Emet Bor İşletmesi bor atığı, Seyitömer Termik Santral uçucu külü ve Ankara-Tatlar Atıksu Arıtma Tesisi arıtma çamurudur. Değişik kaynaklardan elde edilen numuneler önce öğütülmüş daha sonra değişik oranlarda iyice karıştırılmış, nemlendirilmiş ve kalıplara dökülmüştür. Deneylerde kütle temel alınmak üzere kompozitlerde bor atığı % 2,5-20; uçucu kül % 2,5-10; arıtma çamuru % 0-10 ve tuğla kili % 75-85 oranında kullanılmıştır. 50x50x50 mm ebadındaki küp numuneler sırasıyla oda sıcaklığında 24 saat, daha sonra 105±1 °Cde 12 saat kurutulmuştur. Birim hacim ağırlığı, kuruma küçülmesi, su emme, basınç dayanımı ve kütle kaybı deneyleri sonunda, TS EN 771-1 standardı olan tuğla fiziksel parametrelerine kısmen yaklaşıldığı tespit edilirken aynı zamanda enerji tasarruflu ve çevre dostu kompozit malzeme üretilmiştir.

EVALUATİON OF ENVİRONMENTAL WASTES IN BUİLDİNG MATERİAL

In this study, it was produced composite material by using environmental waste sources of Turkey in brick clay. It was selected Reşadiye Clay as main material and boron waste of Kütahya-Emet Boron Works, fly ash of Seyitömer Power Plant and wastewater treatment sludge of Ankara- Tatlar Wastewater Treatment Plant as filling materials. Obtained samples from various resources were firstly grinded, then well mixed in different ratios, moistened and poured into the molds. In the experiments mass percent of boron waste, fly ash and treatment sludge were changed in composites respectively between (2.5-20%), (2.5-10%) and (0-10%) and brick clay was used between 75-85%. Shaped samples which have 50x50x50 mm dimension were dried at room temperature for 24 hours and after that at 105±1 °C for 12 hours respectively. Specific bulk density, drying shrinkage, water absorption, compressive strength and loss of mass tests were carried out. At the end of the tests, it has been conclused approach to the TS EN 771-1 brick standard physical parameters partly also, it has been produced energy conservative and environmentally friendly composite material.

PDF

___

1. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Türkiye'deki Uçucu Kül Sınıflandırılması ve Özellikleri, YayınTÇMB/AR-GE/Y03.03 Ağustos 2004, 2.Baskı.
2. Aruntaş, H.Y., Uçucu Küllerin İnşaat Sektöründe Kullanım Potansiyeli, J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ, 21(1), 193-203, 2006
3. Kurttepeli, Y., Bor Atıklarının Seramik Endüstrisinde Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Malzeme ve Metalurji Mühendisliği, 2006, Sakarya.
4. Yaman, K., Kentsel Arıtma Çamurunun Tarımda Kullanımı Konusundaki Türkiye, AB ve ABD Yasal Düzenlemelerin Karşılaştırmalı Analizi, Katı Atık ve Çevre Dergisi, 75 :18-26, 2009.
5. Binici H., Temiz H., Aksoğan O., Ulusoy, A.,Tekstil Fabrikası Atık Külü Ve Bazaltik Pomza Katkılı Tuğlaların Mühendislik Özellikleri, J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. 24(3), 485-498, 2009.
6. Fırat S., Cömert A.T.,Uçucu Kül, Kireç ve Çimento ile İyileştirilmiş Kaolinde Kür Süresinin CBR Üzerine Etkileri, J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. 26(4) , 719-730, 2011.
7. Özdemir Ö. , Kayseri Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi Arıtma Çamuru Uygulamaları, 2.Atık Teknolojileri Sempozyumu ve Sergisi, İstanbul ,190- 192, 2010.
8. Toton C, Bazı Bölgelerimize Ait Killerin Fiziksel ve Kimyasal İncelemelerine Katkı, Doktora Tezi, İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1973.
9. Koçak H. Ş., Kütahya Emet Borik Asit İşletmesi Bor Atıklarının Alçı Levha Üretiminde Kullanılması, Y.Lisans Tezi, Gazi Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Müh. Anabilim Dalı, 2010.
10. Bayat O. , Characterisation of Turkish Fly Ashes, Fuel, 77(9): 1059-1066, 1998.
11. TS 6166, İnşaat Mühendisliğinde Zemin Deneyleri: Kimyevi Deneyler -Zeminde pH Değerinin Ölçümü, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1988.
12. TS EN 771-1, Kâgir birimler - Özellikler - Bölüm 1: Kil kâgir birimler (Tuğlalar), Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2011.
13. Kavas T. , Use of boron waste as a fluxing agent in production of red mud brick, Building and Environment, 41 (12): 1779- 1783, 2006.
14. Binici H. , Aksoğan O. , Temiz H. , Kaplan, H. , Ulusoy A. , The use of fly ash and basaltic pumice as additives in the production of clay fired brick in Turkey, International Journal of Materials Research, 101 (7): 887- 893 2010.
15. Weng C. , Lin D. , Chiang P. , Utilization of sludge as brick materials, Advances in Environmental Research, 7 :679685 2003.
16. Tay J. H. , Bricks manufactured from sludge , Journal of Environmental Engineering, 113 (2): 278-284 1987.
17. Ekmekyapar, T. ve Örüng, İ., İnşaat Malzeme Bilgisi, Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 145, 22-36 1997.