Zuhal KARAKAYACI, Ozer KARAKAYACİ, Ahmet POLAT

Beyşehir Gölü Milli Parkı çevresel değerlemesinin seyahat maliyeti ve koşullu değerleme yöntemleri ile belirlenmesi

Dünya nüfusunun giderek artmasıyla birlikte plansız büyüme, kentleşme, sanayileşme ve buna bağlı olarak iklim değişikliği gibi gelişmeler doğal kaynakların korunmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu kapsamda korumaya alınan doğal kaynakların başında Milli Parklar gelmektedir. Milli park kavramının ortaya çıkmasına neden olan temel etken doğal, tarihi ve kültürel değerlerin korunması ihtiyacı olmuştur. Bu amaçla Türkiye’nin en büyük ikinci milli parkı olan Beyşehir Gölü Milli Parkı’nın değerlemesi yapılmıştır. Değerlemede Koşullu Değerleme Yöntemi ve Seyahat Maliyeti Yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aşamasında Oransal Örnekleme Yöntemi kullanılarak örnek sayısı 383 adet belirlenmiş olup, anketler 2019 yaz döneminde milli park sınırları içerisinde ziyaretçilerle yapılmıştır. Beyşehir Gölü Milli Parkı’na Koşullu Değerleme Yöntemine göre 186.838.123 TL, Seyahat Maliyeti Yöntemine göre 453.612.000 TL hesaplanmış olup, toplam ekonomik değeri 640.450.123 TL olarak belirlenmiştir. Ziyaretçi başına tüketici rantı, yani bir yıl içerisinde milli park ziyareti için ödemeye razı olduğu ücret ise 2.202TL olarak hesaplanmıştır. Elde edilen tüm bulgular ışığında ülkenin milli gelirinde payı olan Türkiye’nin ikinci büyük milli parkının ekonomik değeri ve mevcut potansiyeli ortaya konulmuştur. Ekonomik değeri kalkınma politikalarında değerlendirilmeli, mevcut potansiyeli ise çevre koruma politikaları çerçevesinde korunarak insanların sosyal faydasına sunulmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Milli Park, Çevresel Değerleme, Ekonomik Değer, Seyahat Maliyeti Yöntemi, Koşullu Değerleme Yöntemi

Determination of environmental valuation of Beyşehir Lake National Park by travel cost and contingent valuation methods

With the increasing population of the world, developments such as unplanned growth, urbanization, industrialization and accordingly climate change have made it necessary to protect natural resources. In this context, National Parks are the leading natural resources under protection. The main factor that led to the emergence of the national park concept was the need to protect natural, historical and cultural values. For this purpose, Beysehir Lake National Park, which is the second largest national park, has been valued. Contingent Valuation Method and Travel Cost Method are used in the appraisal. During the data collection phase, 383 samples were determined using the Proportional Sampling Method, and the surveys were conducted with visitors within the national park borders in the summer of 2019. According to the Conditional Valuation Method for the Beyşehir Lake National Park, 186.838.123 TL was calculated, 453.612.000 TL according to the Travel Cost Method and the total economic value was determined as 640.450.123 TL. The consumer surplus per visitor, that is, the fee that a visitor is willing to pay for a visit to the national park in one year, was calculated as 2.202 TL. All findings obtained with a stake in the country's national income in light of the economic value of Turkey and the second largest national park was revealed the existing potential. Its economic value should be evaluated in development policies, and its existing potential should be presented to the social benefit of people by protecting it within the framework of environmental protection policies.

Keywords:

National Park, Environmental Valuation, Economic Value, Travel Cost Method, Contingent Valuation Method,

PDF

___

1. Başar H., Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkının Rekreasyon Amacıyla Kullanımının Ekonomik Değerinin Saptanması: Bir Seyahat Maliyeti Uygulaması, Çevre ve Orman Bakanlığı Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü (Çeşitli Yayınlar Serisi No:1), İzmir, 2007.
2. Dudley N. (ed.), Guidelines for Applying Protected Area Management Categories, IUCN (International Union for Conservation of Nature), Gland, Switzerland, 2008.
3. Garrod G., Willis K.G., Economic Valuation of the Environment: Methods and Case Studies, ISBN 1 85898 684 2, Edward Elgar Publishing Lim., UK, 1999.
4. Dura C.,. Çevre Sorunları ve Ekonomi, Ankara, 1985.
5. Mendelsohn R.O., Olmstead S.M., The economic valuation of environmental amenities and disamenities: methods and applications, Annu. Rev. Environ. Resour., 34, 325-347, 2009.
6. Füzyova L., Lanikova D., Novorolsky M., Economic valuation of Tatras National Park and regional environmental policy, Polish Journal of Environment Studies, 18(5), 811-818, 2009.
7. Pirikiya M., Amirnejad H., Oladi J., Solout K.A., Determining the recreational value of forest park by travel cost method and defining ıts effective factors, Journal of Forest Science, 62(9), 399-406, 2016.
8. Pak M., Türker M., Orman kaynağından rekreasyonel amaçlı yararlanmanın ekonomik değerinin koşullu değerlendirme yöntemi yardımıyla tahmin edilmesi (Kapıçam Ormanİçi Dinlenme Yeri Örneği), KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 59-65, 2004.
9. Damigos D., An overview of environmental valuation methods for the mining industry”, J. Cleaner Prod., 14, 234-247, 2006.
10. Turner R.K., Pearce D., Bateman I., Environmental Economics, An Elementary Introduction, Harvest Wheatsheaf, UK, 1994.
11. Hanley N., Shogren J., White B., Introduction to Environmental Economics, OUP Oxford, 2013.
12. Oğuz C., Karakayacı Z., Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Metodolojisi, As Atlas Akademi, Konya, 2017.
13. Navrud S., Mungatana E.D., Environmental valuation in developing countries: the recreational value of wildlife viewing, Ecol. Econ., 11, 135–151, 1994.
14. Holvad T. Contingent valuation methods: possibilities and problems, Transport Research and Consultancy University of North London, 1-10, 2006.
15. Talay İ., Akpınar N., Belkayalı N., Doğal kaynakların rekreasyonel ve turizm amaçli kullaniminin ekonomik değerinin tespiti: Göreme Tarihi Milli Parkı örneği, Coğrafi Bilimler Dergisi, 8(2), 137-146, 2010.
16. Czajkowski M., Giergiczny M., Kronenberg J., Englin J. The individual travel cost method with consumer-specific values of travel time savings, University of Warsaw, Faculty of Economic Sciences, Working Paper, (12), 1-23, 2015.
17. Dönmez R., Trabzon İli Uzungöl Doğa Parkı’ndan Rekreasyonel ve Turizm Amaçlı Yararlanmanın Ekonomik Değerinin Belirlenmesi: Seyahat Maliyeti Yöntemi Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Erzurum, 2013.
18. Yeşilova A., Yılmaz A., Kaki B., Norduz erkek kuzularının bazı kesikli üreme davranış özelliklerinin analizinde doğrusal olmayan regresyon modellerin kullanılması, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2006, 16(2): 87-92, 2006
19. Oyedepo J.O., Etu, J.E., Poisson and negative binomial regression models application to model the factors of car ownership in Akure, South West, Nigeria, Journal of Applied Science & Process Engineering Vol. 3, No. 2, 2016.
20. Nayga Jr, R. M., Poghosyan, A., Nichols, J. P., Consumer Willingness to Pay for Irradiated Beef, Paradoxes in Food Chains and Networks: Proceedings of the Fifth International Conference on Chain and Network Management in Agribusiness and the Food Industry (Noordwijk, 6-8 June 2002), 250, 2002.
21. Angulo A. M., Gil J. M. , Tamburo L., Food safety and consumers' willingness to pay for labelled beef in Spain, Journal of Food Products Marketing, 11 (3), 89-105, 2005.
22. Mutlu S., Gıda Güvenirliği Açısından Tüketici Davranışları (Adana Kentsel Kesimde Kırmızı Et Tüketimi Örneği), Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Adana, 2007.
23. Akay E. Ç., Oskonbaeva Z., Panel Sıralı Probit Modelinin Kredi Derecelendirilmesine Uygulanması An Application of Panel Ordered Probit Model to Credit Scoring, International Conference on Eurasian Economies, 430-437, 2018.
24. Mancı A. R., Harran harabelerinin giriş ücreti ve ekonomik değerinin tahminlenmesi üzerine bir araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (60), 288-303, 2017. 25. Bilgic A., Measuring willingness to pay to improve municipal water in southeast Anatolia, Turkey, Water Resources Research, 46 (12), 2010.
26. Yacob M. R., Dauda S. A., Radam A., Samdin Z., Household’s willingness to pay for drinking water quality service improvement in Damaturu, Nigeria, Current World Environment, 8 (3), 381, 2013.
27. Mezgebo G. K., Ewnetu Z., Households willingness to pay for improved water services in Urban areas: A case study from Nebelet town, Ethiopia, Journal of Development and Agricultural Economics, 7 (1), 12-19, 2015.
28. Twerefou D. K., Tutu K. A., Botchway E., Darkwah S., Willingness-to-pay for potable water in the Accra-Tema Metropolitan Area of Ghana, Modern Economy, 6 (12), 1285, 2015.
29. Mancı A., Aydoğdu M., Urfa kale’sinin ödeme istekliliği yöntemi kullanılarak ekonomik değerinin belirlenmesi yönelik bir araştırma”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3, 353-368, 2015.
30. Yılmaz F., Beydağı Sahil Milli Parkı’nın Rekreasyonel Değerinin Belirlenmesi: Seyahat Maliyeti ve Koşullu Değerleme Yöntemi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Antalya, 2016.