İstisnai Memurluk Kavramının Kayırmacılık ile İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme1
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3.maddesinde temel ilke olarak liyakat ilkesine yer verilmiştir. Bu ilkenin Devlet Memurları Kanunu'nda kendisine yer bulması, Türk kamu personel rejimine çok büyük artılar getirmesine rağmen, içinin çok iyi doldurulamaması, uygulamada görülmemesi ya da çok ender görülmesi nedeniyle öngörüldüğü şekilde kullanılamadığı söylenebilir. İşte bu noktada karşımıza İstisnai Memurluk kavramı çıkmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun bir başka maddesinde -madde 59- yer alan bu kavram, liyakat ilkesiyle neredeyse taban tabana zıt olması itibariyle, anılan Kanun'daki bir çelişkiyi ortaya koymaktadır. Bir taraftan liyakat ilkesi ile, işe layık olanın, işin yapılabilmesi için gerekli olan özellikleri bünyesinde barındıranın ön plana çıkması için çaba sarf edilirken; diğer taraftan istisnai memurlukların varlığı layık olmayanın, işin gerektirdiği niteliklere sahip olmayanın da devletin ön saflarında yer almasına olanak verecek şekilde tanzim edilmiştir. Bu sebeple çalışmada temel olarak istisnai memurluk kadroları ile kayırmacı sistemlerin ilişkisi üzerinde durulmuştur
An Evaluation On Relationship With Favoritism Of The Exceptional Position Concept
Article 3 of The Public Officers Law numbered 657 stipulates that concept such as merit as the main principal. Albeit the fact that principle exist in the Public Officers Law bring noticeable gain to the Turkish public personnel regime, it is worth mentioning that it has been underutilized due to reasons such as insufficient relevance, lack of implementation or appreciation. At this very point comes up the concept of Exceptional Positions. This concept referred to in another article of the Public Officers Law -Article 59- no 657 is almost diametrically opposed to the merit principle creating a contradiction in the Law itself. The merit principle, on one hand, concentrates on prioritizing the competent and qualified, but makes it possible also for the unqualified to find a place for himself/herself in the forefront thanks to exceptional positions. Therefore, it has been mentioned as basically on relationship with the exceptional positions of favoritism in the study
___
- Aldan, M. (1988), “Vali Atamaları”, Amme İdaresi Dergisi, 21(1), ss.101-105.
- Ateş, M. (1995), Kamu Hizmetlerinde İşe Alma Sistemleri ve Türkiye’de Uygulanan Politikalar Üzerine Bir İnceleme, Devlet Planlama Teşkilatı Yayın No: 2383.
- Aydın, N. (2012), “Weberyen Bürokraside Liyakat ve Türk Kamu Bürokrasisinden Bir Kesit: Siyasetin Bürokrasi İronisi”, Sayıştay Dergisi, (85), ss.51-67.
- Aykaç, B. (1990), “Personel Yönetiminde Yeterlik İlkesi”, Amme İdaresi Dergisi, 23(4), ss.91-109.
- Ergun, T. (2004), Kamu yönetimi: Kuram, siyasa, uygulama. (Birinci Baskı), TODAİE Yayınları, Ankara.
- Güler, B. A. (2005), Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim. (Birinci Baskı), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Günay, Ö.F. (2005), Türkiye’de Kamu Yöneticisi Nasıl Yetiştirilmelidir?. Turhan Kitabevi, Ankara.
- Karasu, K. (ed. Emre, C.). (2002), İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği. Türk İdari Araştırmalar Vakfı Yayını.
- Kocaman, H. (2007), “Hukuki Tarihçesiyle İstisnai Memuriyet ve TBMM örneği”, Yasama Dergisi, (4), ss.57-83.
- Mıhçıoğlu, C. (1958), “Türkiye’de Memuriyete Girişte Liyakat Prensibi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 13(1), ss.109-116.
- Özer, A. (1999), “Bürokrat-Politikacı İlişkileri ile Ülkemizdeki İstisnai Memuriyet ve Valilik Sistemi Üzerine Görüşler”, Türk İdare Dergisi, 71(423), ss.1-25.
- Öztürk, A. (2001), “Kamu Kesiminde Personel ve Ücret Rejimi Arayışları”, Sayıştay Dergisi, (42), ss.3-19.
- Tutum, C. (1974), “Devlet Memurları Kanununun Genel Bir Eleştirisi”, Amme İdaresi Dergisi, 7(4), ss.52-72.
- Uluğ, F. (2004), “Yönetimde Yeniden Yapılanma ve Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı Üzerine Eleştirel Bir Bakış”, Amme İdaresi Dergisi, 37(1), ss.1-28.
- Uysal, O. (30 Mart 2008). Devletin Kapısı Kime Açılacak?, İşte İnsan, ss.4.
- Yıldırım, M. (2013), “Kamu Yönetiminin Kadim Paradoksu: Nepotizm ve Meritokrasi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), ss.353-380.
- http://kayaum.politics.ankara.edu.tr/KAYAUMgorusu.doc (18.03.2015)
- http://politics.ankara.edu.tr/bguler/TKY_4.pdf (24.01.2013)
- http://www.memurlar.net/haber/44425/ (24.11.2014)
- http://www.memurlar.net/haber/488587/ (15.08.2017)
- www.bes.org.tr/yorum/personelreformu99.htm (14.09.2013)
- www.iibf.ibu.edu.tr / bolumler / kamuyonetimi / mkepdf / 5.pdf (20.04.2012)
- Namık Kemal Öztürk ile yapılan 06.09.2006 tarihli e-posta yazışması.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi