Cumhuriyet Dönemi İlk Lise Felsefe Ders Kitaplarında Ahlaksal Özgürlük Problemi

İnsanın ahlaksal bir eylemde bulunurken özgür olup olmadığı felsefe tarihinin en çok tartıştığı sorulardandır. Bu soru, Cumhuriyetin ilanından sonra liseler için yazılan felsefe ders kitaplarında da canlılığını korumuştur. O dönemde yazılan felsefe ders kitapları, günümüzdeki muadillerinden farklı olarak üç ana tema üzerinde durulmuştur. Ahlak, metafizik ve estetik ile birlikte, bu üç konuyu oluşturmuştur. Diğer bir deyişle ahlaksal konular, Cumhuriyetin ilanından sonra liseler için yazılan ilk felsefe ders kitaplarının en temel konularını oluşturmuştur. Bu konular arasında en önemli yeri de insanın iyi ya da kötü olarak nitelendirilebilen bir davranışta bulunurken özgür olup olmadığı konusu oluşturmuştur.

Moral Freedom Problem in the First High School Philosophy Course Books in the Republican Period

Whether human being is free while he is in a moral activity has been a question mostly discussed in the history of philosophy. This question was kept alive in the philosophy course books written for high schools after the proclamation of the Republic. The philosophy books written in this period had three main themes different from that of the current time. Morality comprised these three topics together with metaphysics and aesthetics. In other words, morality issues formed the most basic subjects of the first philosophy course books written after the proclamation of the Republic. Among these issues, the topic of whether human being is free while having a behavior that could be regarded as good or bad takes the most importance place.

___

  • Baltacıoğlu, İ. H. (1938). Felsefe. Halk Kitapları. İstanbul: Sebat Basımevi
  • Maarif Vekâleti (1935). Lise sınıfları için felsefe soruları. İstanbul: Devlet Matbaası Ongun, C. S. (1943). Felsefe ve sosyoloji. (Ruhbilim Mantık, Sosyoloji: Toplumbilim, Ahlak Estetik, Metafizik). İstanbul: İnkılâp Kitabevi
  • Pazarlı, O. (1945). Felsefe ödevleri. (Lise Felsefe Dersleri Yardımcı Kitapları, No: 19). İstanbul: Maarif Matbaası.
  • Sadak, N. (1937). Sosyoloji. (Liseler İçin Yeni Programa Göre Yazılmış Ders Kitabı). İstanbul: Devlet Basımevi
  • Sarp, H. S. (1946). Felsefe (En Son Programa Göre, Hulasa ve El Kitabı, Lise: III). İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
  • Sarp, H. S. (1952). Felsefe (Lise Son Sınıfları İçin Ders Kitabı). İstanbul: İnkılâp Kitabevi
  • Tebliğler Dergisi. (1924). 1924 Programı. Ankara: Maarif Vekâleti Arşivi
  • Tebliğler Dergisi. (1935). Lise Filozofi Programı Kılavuzu, İstanbul: Kültür Bakanlığı Devlet Basımevi
  • Topçu, N. (1948). Toplumbilim (Sosyoloji). İstanbul: Üçler Basımevi
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1301-9058
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1985
  • Yayıncı: Gazi Üniversitesi