HIZLI GELİŞEN DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK (Fraxinus angustifolia Vahl) ODUNUNUN ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Odun, uzun yıllar öncesinden günümüze önemini koruyan ve gelecekte de önemi artarak devam edecek olan en önemli yenilenebilir doğal hammaddelerden birisidir. Bu hammaddenin sahip olduğu özellikler kullanım alanlarını belirlemektedir. Ülkemizde doğal olarak yetişen dar yapraklı dişbudak (DYD, Fraxinus angustifolia Vahl), değerli odun özellikleri ve hızlı büyüme (ortalama artım hızı 25m3/ha/yıl) göstermesi nedeniyle Avrupa’daki plantasyon çalışmalarında önemli bir yere sahiptir. Hızlı gelişen türlerin yüksek oranda genç odun içermesi nedeni ile kaliteli kereste üretiminin amaçlandığı plantasyonlarda belirli bir dikim sıklığının sağlanması gerektiği silvikültürcüler tarafından ifade edilmektedir. DYD odunu günümüzde orman ürünleri endüstrisinde birçok kullanım alanı bulmuştur. Odun renginin beyaz, yoğunluk ve direnç özelliklerinin yüksek olması bu türü endüstride önemli kılmaktadır. Bu derleme makalesinde, DYD odununun doğal yayılışı ve genel özellikleri ile bazı kullanım alanları (mobilya endüstrisi, kaplama levha üretimi, masif ve mozaik parke üretimi, denizcilik sektörü, ısıl işlem uygulamaları, maden direği, yolcu ve yük taşıma vagonları, zirai ve spor aletleri yapımı) hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir. Böylelikle DYD odununun ülkemizde daha iyi tanınması sağlanmış olacaktır. 

-

Wood is one of the important natural renewable raw material which is maintained its importance many years and has significant potential in the future. The properties of this raw material determines its utilization. Narrow leaved ash (NLA, Fraxinus angustifolia Vahl) grows naturally in our country which has an important place in the work of the plantation in Europe because it shows valuable wood properties and rapid growth (average increment rate 25m3/ha/year). Silviculture scientists state that there should be certain spacing in quality timber production plantations because fast growing species contain high proportion of young wood. Ash wood has found many uses in the forest products industry today. Being white color of wood and high resistance properties makes this species important in industry. In this review article, detailed information will be given about the natural distribution and general characteristics and some application areas such as furniture industry, coating board production, massive and mosaic parquet production, shipping industry, heat treatment, mining poles, passenger and freight cars, making agricultural and sports equipment of ash wood. Thus, we are aimed better recognition of ash wood in our country

___

  • [1] Özkurt, A., “Türkiye’deki Okaliptüs Plantasyonları: Problemler, Yönetim ve Fırsatlar”, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü (DOA) Dergisi, Sayı: 8, 2002.
  • [2] Birler, A., “Endüstriyel Plantasyonlar (Orman Ağaçları Tarımı)”, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 114–116, 2006.
  • [3] As, N., “Pinus pinaster Ait Değişik Irkların Fiziksel, Mekaniksel ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Etkisi” Doktora Tezi, Đstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1992.
  • [4] Ay, N., “Duglas (Pseudotsuga Menziesii (Mirb) Franco) Odununun Anatomik, Fiziksel ve Mekanik Özellikleri”, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994.
  • [5] Tunçtaner, K., “Hızlı Büyüyen Yabancı (Egzotik) Tür Đthalleri, Prensipleri ve Yapılan Uygulamalar”, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü Yayınları, Araştırma Enstitüsü Dergisi, 84-95, 1986.
  • [6] Yaltırık, F., “Türkiye’deki Doğal Oleaceae Taksonlarının Sistematik Revizyonu”, Đstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 2404, 1978.
  • [7] Çiçek, E. ve Yılmaz, M., “The Importance of Fraxinus angustifolia subsp. oxyacarpa as a Fast Growing Tree for Turkey”, IUFRO Meeting on Management of Fast Growing Plantations, IzmitTurkey, 192-202, 2002.