Soğd Merkezî Yönetimi ve Onun Köktürk Kağanlığı’na Bağlılık Şartları

Erken Orta Çağlarda merkez Semerkant olarak Panç (Pencikent), Meymurg, Kabudan, Kuşaniye (Kettekurgan), Keş (Şehrisebz), Nahşep (Karşı) vb. gibi ona yakın ve komşu şehir ve vilayet çapındaki birçok küçük vaha devletçiklerini barındıran Soğd, siyasi yapısına göre bir konfederasyon sistemine sahip bulunmuş ve işbu devletçikleri siyasi yönden daha çok kültürel yönden birleştirmiştir. Bu dönemde Soğd konfederasyonu Köktürk Kağanlığı’nın siyasi kontrolü altında bulunarak, yarı bağımsız bir yönetime sahip olmuştur

Anahtar Kelimeler:

Soğd, Semerkant, Köktürk Kağanlığı, yönetim, vassal, yerli hanedanlar, konfederasyon, naipler, Eski Türkçe unvanlar

Central Administration of Sogd and Its Dependent Condition with Köktürk Kingdom

Early in the middle Ades Samarkand being the centre according to politikal structure Sogd had confederation sustem including Panch (Panjikent,) Maymurg, Kabudan, Kushoniya (Kattakurgon), Kesh (Shakhrisabz,) Nakhshab (Qarshi) and about ten neighboring towns and several small countries, those small countries were united more culturally than politically. At that period Sogd confederation being under coutrol of Turkish kingdom was not fully independent in administration

Keywords:

Sogd, Samarkant, Turkic Qaghanate, governing, vassal, local dynasties, konfederation, deputy, Old Turkic titles,

PDF

___

ALBAUM, Lazar (1975), Jivopis Afrasiyaba, Taşkent.
BABAYAR, Gaybullah (2007), Köktürk Kağanlığı Sikkeleri Katalogu - The Catalogue of coins of Turkic Qaghanate, Ankara.
BABAYAROV, Gaybulla – KUBATİN, Andrey (2007), K novoy interpretatsiyi imena pravyaşego roda Samarkanda iz nadpisey v rospisyah Afrasiaba / Samarkand şahrining umumbaşariy madaniy tarakkiyot tarihida tutgan orni, Taşkent- Semerkand: Fan, 216-221.
BABAYAROV, Gaybulla – KUBATİN, Andrey (2012), “Doislamskiye monetı Sogda: novıye çteniya i interpretatsiyi legend / Özbekistan tarihining dolzarb muammolari yoş tadkikotçilar talkinida”, Yaş Alimler Respublika Konferentsiyası 2012, Semerkand: ÖzR FA Arheologiya İnstitutı, 11-23.
BELENİTSKİY, Aleksandr (1973), Monumentalnoe iskusstvo Pendjikenta. Jivopis i skulptura. Moskva: İskusstvo, 65.
BİÇURİN, Nikita (İakinf) (1950), Sobranie svedeniy o narodah, obitavşih v Sredney Azii v drevniye vremena, No: 2, Moskva-Leningrad.
BOBOYOROV, Gaybulla (2011), “Garbiy Turk hokonligining voha hukmdurliklarni boşkaruv usullariga doir”, Sharqshunoslik, Taşkent, 61-72.
BOBOYOROV, Gaybulla (2000), “Türk hokonligining Movarounnahrdagi boşkaruv tizimi hakida”, Ozbekiston Tarixi, Taşkent, 71-72.
BOBOYOROV, Gaybulla (2011), Çoç tarihidan lavhalar (ilk orta asrlar), Taşkent, 168.
GAFUROV, Babadjan (1972), Tadjiki: drevneyşaya, drevnyaya i srednevekovaya istoriya, Moskva.
GRENET, Franz - VAISSIERE Etienne de la (2002), “The Last Days of Panjikent”, Silk Road Art and Archaeology, No: 8, Kamakura, 177, 178, 187.
HOCAYEV, Ahad (2004), “Hitay menbeleridegi Suğdlarga oid ayrim ma’lumatlar”, O’zbekiston Tarixi, No:1, Toşkent, 52.
İSHOKOV, Mirsodik (2008). Tsentralnaya Aziya v sisteme mirovoy pismennoy kulturı, Taşkent: Umed, 179.
İSHOKOV, Mirsodik (2009), “Suğdça Buğut mangu bitiği”. Mengü bitigler, Toşkent, 5-26.
İSHOKOV, Mirsodik (2009), “Suğdşunaslikning ayrim masalalari”. Markaziy Osiyo tarihi: manbaşunoslik va tarihnavislik izlanişlari. Taşkent.
İSHOKOV, Mirsodik (1992), Unutilgan podşolikdan hatlar, Taşkent.
KLYAŞTORNIY, Sergey - LİVŞİTS Vladimir (1971), “Sogdiyskiya nadpis iz Buguta”, Stranı i narodı Vostoka, No: 10, Moskva: Nauka, 126-147.
LİVŞİTS, Vladimir (1962), “Yuridiçeskiye dokumentı i pisma”, (çtenie, perevod i kommentariy V. A. Livşitsa), Sogdiyskie dokumentı s gorı Mug II, Moskva.
LİVŞİTS, Vladimir (1979), “Praviteli Pança (Sogdiytsı i Tyurki)”, Narodı Azii i Afriki, No: 4, Moskva, 56-69.
LİVŞİTS, Vladimir (2008), Sogdiyskaya epigrafika Sredney Azii i Semireçya, Sankt-Peterburg.
MARŞAK Boris (2009), İskusstvo Sogda, Sankt-Peterburg: Gos. ermitaj, 34.
NASAFİ (1906),Kandiya Malaya, (Perevod V.A. Vyatkina. Spravoçnaya kniga Samarkandskoy oblasti), Samarkand, 110.
OTOHOCAYEV, Azimhoca (2010), İlk orta asrlarda markaziy osiyo tsivilizatsiyasida türk-suğd münasebetleri, Taşkent: Art-Flex, 88.
OTOHOCAYEV, Azimhoca (2002), Suğd konfederatsiyasida Keşning orni. Şahrisebz şehrining cahon tarihide tutgan orni, Taşkent: Fan, 38-40.
SMİRNOVA, Olga (1950), “Monetı iz raskopok drevnego Pendjikenta”, Materialı po istorii i arheologii SSSR, No: 15, Moskva, 28.
SMİRNOVA, Olga (1970), Oçerki iz istorii Sogda, Moskva.
SMİRNOVA, Olga (1981), Svodnıy katalog sogdiyskih monet. Bronza, Moskva.
TOLSTOV, Sergey (1948), “Drevniy Horezm”, Opıt istoriko-arheologiçeskih issledovaniy, Moskva: Nauka, 260.