KÖL TİGİN,TUNYUKUK,BİLGE KAĞAN,ONGİ,TARYAT,ŞİNE USU GİBİ GÖKTÜRK HARFLİ YAZITLARDA "AYKIRI GENİZLEŞME (DENAZALİZASYON)"ÖRNEKLERİ

Gırtlak geniz ünsüzü ?'nin dudak geniz ünsüzü m ve diş-dudak geniz ünsüzü n ile değiştiği bilinmekteidi. Bu araştırmada gırtlak geniz ünsüzü ?'nin runik metinlerden Köl Tigin, Tunyukuk, BilgeKağan, Ongi, Taryat, Şine Usu yazıtlarında "denazalizasyon (aykırı genizleşme)" ses olayı ile g'leşen24 örneği verilmekte ve bu ? > g ünsüz değişmesinin taşa harf kazıma esnasında yapılan yazma yanlışıolmadığı vurgulanmaktadır. Ayrıca konu Uygur harfli metinler ile, Arap harfli metinlerde geçen örneklerlepekiştirilmekte ve İdil-Ural lehçelerinden Tatar, Başkırt ve Karaçay-Malkar Türkçelerindeki yazıdili örnekleriyle örtüşmeleri de vurgulanmaktadır

Denasalisation in the Inscriptions of Köl Tigin, Tunyukuk, Bilge Kaghan, Ongi, Taryat, Shine Usu

It has been known that guttural nasal ? alters to labial nasal m and labio-dental nasal n. In this study, it is presented that there are 24 instances of guttural nasal ? which becomes g thorugh denasalisation in the inscriptions Köl Tigin, Tunyukuk, Bilge Kaghan, Ongi, Taryat, Shine Usu and it is emphasized that ? > g alternation is not a mistake which might have been made during inscribing letters. The subject is also strengthen by similar instances from texts written in Uighur and Arabic scripts and it is stressed that it overlaps with the examples of written languages of Tatar, Bash- kir and Karachay-Malkar.

PDF

___

AĞCA, Ferruh (2012), "Eski Türkçe metinlerde /?/ ~ /g/ değişkenliği üzerine", Türkbilig. Türkoloji Araştırmaları, Ankara, 2012/23, s. 69-82.
BAILEY, Harold W. (1938), "Argu and Tokharians", BSOS, IX/3, s. 553-558
BAILEY,Harold W. (1944), "A Turkish-Khotanase vocabulary", Bulletin of the Scholl of Oriental and African Studies, London, 11/2, s. 290-296.
CLAUSON, Sir Gerard (1973), "The Turkish-Khotanese vocabulary re-edited", İslâm Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, V, s. 37-45.
ÇAGATAY,Saadet (1954) "Türkçede ñ ~ g sesine dair", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1954, 15-30; (1978), Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara, s. 253-265.
ERDAL, Marcel (2004), A Grammar of Old Turkic, Leiden-Boston.
HAMILTON, James Russell (1977), "Nasales instables en turc khotanais Xe siecle", Bulletin of the Scholl of Oriental and African Studies, London, 40/3, s. 508-521.
HAMILTON, James [Russell] (2008), "X. Yüzyıl Hotan Türkçesinde değişken genizliler", Türk Dilleri Araştırmaları (Festschrift in Honor of Talat Tekin), İstanbul, 18, s. 471-494.
HOVDHAUGEN, Even (1971), "Turkish words in Khotanese texts: a linguistic analysis", Norsk Tidsskrift Sprogvidenskop, XXIV, s. 163-209.
TEKİN, Talât (1968), A Grammar of Orkhon Turkic, Bloomington.
TEKİN, Talat (2000), Orhon Türkçesi Grameri, Ankara.