Türkiye’de katılım bankalarının finansal etkinliği ve Körfez İşbirliği Konseyi üye ülkelerinde mevcut bankalarla karşılaştırması

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve KİK üye ülkelerde faaliyet gösteren İslami bankaların/katılım bankalarının 2016-2019 yılları arasındaki finansal etkinliklerini belirlenmesi ve karşılaştırılmasıdır. Bu kapsamda bankalara ilişkin finansal veriler Türkiye için Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin web sayfasından diğer ülkelere ait veriler ise bankaların ilgili yıllardaki finansal tablolarından (bilanço ve gelir tablosu) elde edilmiştir. Veri setinde yer alan yedi ülkeden toplam 27 bankanın finansal etkinlikleri belirlenirken Frontier Analyst programı yardımıyla veri zarflama analizi yapılmıştır. Etkinlik analizi sonuçlarına göre, Türkiye’de faaliyet gösteren Ziraat Katılım ve Kuveyt Türk katılım bankaları tüm yıllarda tam etkin olarak faaliyette bulunmuştur. Ülkeler bazında ise Türkiye sadece 2016 yılında teknik etkinlik skoru açısından tam etkin bulunmuştur. Buna karşın Bahreyn, Kuveyt, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’da yer alan katılım bankaları tüm yıllarda teknik etkinlik açısından tam etkin olarak tespit edilmiştir. Ölçek etkinliği ve tam etkinlik skorları açısından ise hiçbir ülkenin tam etkin olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

katılım bankacılığı, KİK, finansal etkinlik, veri zarflama analizi

Financial efficiency of participationbanks in Turkey and comparison with the banks in Gulf Cooperation Council member countries

In this study, it is aimed to measure and compare the financial efficiencies of Islamic banks/participation banks operating in Turkey and the member countries of the Gulf Cooperation Council (GCC) between the years 2016-2019. In this context, the financial data of the banks were obtained from the website of the Participation Banks Association for Turkey, and the data for other countries were obtained from the balance sheets and income statements of the banks. While financial efficiencies of 27 banks from seven countries in the data set, data envelopment analysis was performed with the Frontier Analyst program. According to the results of the efficiency analysis, it was found that Ziraat Katılım and Kuveyt Türk participation banks in Turkey are operating at full efficiency without missing a year compared to other countries, Turkey was found to be fully efficient in terms of technical efficiency score only in 2016. On the other hand, participation banks in Bahrain, Kuwait, Oman, United Arab Emirates and Saudi Arabia were found to be fully efficient in terms of technical efficiency without missing a year. In terms of scale effectiveness and total effectiveness scores, it was seen that no country was fully efficient.

Keywords:

participation banking, GCC, financial efficiency, data envelopment analysis.,

PDF

___

Abdul-Rahman, A., Abdul Latif, R., Muda, R. and Abdullah, M.A. (2014).Failure and potential of profit-loss sharing contracts: a perspective of New Institutional, Economic (NIE) Theory. Pacific-Basin Finance Journal, 28 (June), 136-151. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pacfin.2014.01.004.
Abrar, T., Ahmed, F. and Kasnif, M. (2018). Financial stability of Islamic versus conventional banks in Pakistan. Journal of Islamic Economics, 10(2), 341-366.
Ahmed, A. (2010). Global financial crisis: an Islamic finance perspective. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 3(4), 306-320. DOI 10.1108/17538391011093252
Aktaş, M. ve Avcı, T. (2017). Ülkeler bazında katılım bankacılığının performanslarının karşılaştırılması. International Journal of Social Science Research, 6(2), 66-82.
Alkış, A. (2018). İslam hukukunda katılım bankacılığı fon toplama ve kullandırma yöntemleri. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 120-133.
Al-Malkawi, H.-A.N. and Pillai, R. (2018). Analyzing financial performance by integrating conventional governance mechanisms into the GCC Islamic banking framework. Managerial Finance, 44(5), 604-623. DOI: https://doi.org/10.1108/MF-05-2017-0200
Ariff, M. ad Can, L.L. (2008). Cost and profit efficiency of Chinese banks: a non-parametric analysis. China Economic Review, 19(2008), 260-273.
Ayrıçay, Y., Kılıç, M. ve Bolat, İ. (2019). Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve Endonezya’daki İslami bankaların performanslarının karşılaştırılması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(20), 68-80.
Benamraoui, A. (2008). Islamic banking: the case of Algeria. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 1(2), 113-131. DOI: 10.1108/17538390810880973
Burtan-Doğan, B., Kaya, M. ve Narçiçek, N. (2017). Dünya bankacılık sektöründe İslami bankacılık sisteminin gelişimi, çalışma prensipleri ve Türkiye’de İslam bankacılığı üzerine bir analiz. Akademik Sosyal araştırmalar Dergisi, 5(48), 175-190.
Bolat, İ. ve Metin, M. (2019). Türkiye’deki katılım bankalarının finansal etkinliklerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(31), 349-380.
Budak, H. (2011). Veri Zarflama Analizi ve Türk bankacılık sektöründe uygulaması. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(3), 95-110.
Chaluvadi, S., Raut, R. and Gardas, B.B. (2018). Measuring the performance efficiency of banks in a developing economy: the case study of Indian public sector vs private sector. Benchmarking: An International Journal, 25(2), 575-606.
Cooper, W.W., Seiford, L.M. and Tone, K. (2007). Data Envelopment Analysis a comprehensive text with models, applications, references and DEA Solver software, New York: Springer.
Demirel, A.C. ve Hazar, A. (2020). Veri Zarflama Analizi ile ticari bankaların etkinlik ölçümüne yönelik bir uygulama. Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 43-58.
Duranay, S. (2017). Türk Mevduat Bankalarının Veri Zarflama Analizi (VZA) ile göreli etkinliklerinin ölçülmesi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 131-143.
Errico, L. and Farahbaksh, M. (1998). Islamic Banking: issues in prudential regulation and supervision. IMF Working Paper, No. WP/98/30). DOI: https://doi.org/10.4197/ islec.13-1.7.
Ersoy, A. (2015). İslam iktisadı ve iktisadi yapısı: İnsan merkezli fıtri iktisat ve iktisadi yapı. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 2015(1), 37-64.
Ersoy, N. (2018). Banka etkinliklerinin Veri Zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 487-487.
Eskelinen, J. (2017). Comparison of variable selection techniques for Data Enveleopment Analysis in retail bank. European Journal of Operational Research, 259(1), 778-788.
Fethi, M.D. and Pasiouras, F. (2010). Assessing bank efficiency and performance with operational research and artificial intelligence techniques: A survey. European Journal of Operational Research, 204(2010), 189–198.
Grassa, R. (2012). Islamic banks’ income structure and risk: evidence from GCC countries. Accounting Research Journal, 25(3), 227-241. DOI: 10.1108/10309611211290185
Golony, W.W. and Roll, Y. (1989). An application procedure for DEA. Omega, 17(3), 237-250.
Khediri, K.B., Charfeddine, L. and Youssef, S. B. 2(015). Islamic versus conventional banks in the GCC countries: A comparative study using classification techniques. Research in International Business and Finance, 33(2015), 75-98. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.ribaf.2014.07.002
Kwateng, K.O., Osei-Wusu, E.E. and Amanor, K. (2020). Exploring the effect of online banking on bank performance using data envelopment analysis. Benchmarking: An International Journal, 27(1), 137-165.
Lök, H. (2018). Türkiye’de katılım bankacılığının finans sektöründeki yeri ve ekonomiye katkıları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (76), 132-150.
Meslier, C., Risfandy, T. and Tarazi, A. (2020). Islamic banks’ equity financing, Shariah supervisory board, and banking environments. Pacific-Basin Finance Journal, 62 (2020). DOI: https://doi.org/10.1016/j.pacfin.2020.101354
Mevdudi, E. (2016). İslam ekonomisinin temel ilkeleri. İstanbul: Çıra Yayınları.
Olson, D. and Zoubi, T. A. (2008). Using accounting ratios to distinguish between Islamic and conventional banks in the GCC region. The International Journal of Accounting, 43(2008), 45–65. DOI: 10.1016/j.intacc.2008.01.003
Omrani, H., Mohammadi, S. and Emrouznejad, A. (2019). A Bi-Level Multi-Objective Data Envelopment Analysis Model for estimating profit and operational efficiency of bank branches. RAIRO- Operations Research, 53(2019), 1633-1648.
Özcan, K.A. ve Oktay, E. (2018). Türkiye’deki mevduat bankalarının etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi yöntemiyle ölçülmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2), 487-504.
Öztürk, Y.E. (2009). Veri Zarflama Analizi ve hastane etkinliğinin ölçülmesinde kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 12(1-2), 97-118.
Peyrache, A., Rose, C. and Sicilia, G. (2020). Variable selection in Data Envelopment Analysis. European Journal of Operational Research,282(2), 644-659.
Savaş, F. (2018). Operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri: Veri Zarflama Analizi (ss. 201-207), Bursa: Dora Basım-Yayın Dağıtım.
Siddiqui, A. (2008). Financial contracts, risk and performance of Islamic banking. Managerial Finance, 34(10), 680-694. DOI:10.1108/03074350810891001
Selçuk, E.A. ve Soğuktaş, D.Ü. (2016). Türk bankacılık sektöründe verimliliğin değerlendirilmesi: Veri Zarflama Analizi uygulaması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 175-184.
Sherman, H.D. and Gold, F. (1985). Bank branch operating efficiency: evaluation with data envelopment analysis. Journal of Banking Finance, 9(1985), 297-315.
Sümer, G. ve Onan, F. 2(015). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci Ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları. Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.
Şekeroğlu, S. ve Özer, K. (2017). Bankacılık Sektöründe Yükselen Değer: Katılım Bankacılığı. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 15-25.
Terzi, A. (2015). Katılım Bankacılığı: Kitaba Uymak mı, Kitabına Uydurmak mı?. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9). DOI: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/16222/169887
Thanassoulis, E. (2001). Introduction to the Theory and Application of Data Envelopment Analysis, New York : Splinger.
Tunç, H. (2016). Katılım Bankacılığı: Felsefesi, Teorisi ve TÜRKİYE Uygulaması. İstanbul, Nesil Yayınları.
Warde, İ. (2000). Islamic Finance in the Global Economy. Edinburgh: George Square, Edinburgh University Press,.
Yıldırım, M.M. (2018). Türkiye’de Katılım Bankacılığı ve Sigortacılığı. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(29), 533-557.
Zelenyuk, V. (2020). Aggregation of inputs and outputs prior to Data Envelopment Analysis under big data. Europian journal of Operational Research, 282(1): 172-187. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejor.2019.08.007.