DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: TÜRKİYE İÇİN EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ
ÖZTürkiye’nin temel ekonomik sorunlarının başında sermaye yetersizliği, işsizlik, teknoloji yetersizliği ve yönetim bilgi eksikliği gelmektedir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye için de bu eksiklikleri gidermede önemli bir araçtır. Yapılan çalışmalarda genellikle doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerinde olumlu bir etki yarattığı görülmüştür. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının hedef ülkede bazen ekonomik krizlere yol açtığı da bir diğer önemli bulgudur. Literatüre bakıldığında genel olarak doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin ekonomisine olumlu katkı sağladığı söylenebilir. Bu çalışmada 2005Q1-2015Q3 verileri dikkate alınarak doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY) ile gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) (ekonomik büyüme) arasında Johansen Eşbütünleşme ve Granger Nedensellik ilişkileri test edilmiştir. Analiz sonucuna göre doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemde Johansen Eşbütünleşme ilişkisi bulunmuştur. Ayrıca söz konusu değişkenler arasında çift yönlü Granger Nedensellik ilişkisi de vardır. Son olarak yapılan Etki-Tepki analizleriyle de nedensellik ilişkisi doğrulanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Ekonomik Büyüme, Johansen Eşbütünleşme Testi, Granger Nedensellik Analizi, Etki-Tepki Analizi
ECONOMIC GROWTH EFFECTS OF FOREIGN DIRECT INVESTMENTS: COINTEGRATION AND CAUSALITY ANALYSIS FOR TURKEY
ABSTRACTThe most important economic problems of Turkey’s are insufficient capital and technology, unemployment and lacks of management knowledge. Foreign direct investments are important means to eliminate these problems for Turkey as well as in other developing countries. In some related studies positive impact of foreign direct investments on economic growth was observed. On the other hand, another important finding reached in study is that foreign direct investments caused economic crisises in the target country. However, in the literature review about the topic, foreign direct investments make positive contribution to economy in developing countries, such as Turkey. In this study the existence of Johansen cointegration and Granger causality relationship between foreign direct investments and economic growth are tested by using data for 2005Q1-2015Q3 period. According to conclusion of analysis it is concluded that there is Johansen cointegration relationship between foreign direct investment and economic growth in long term. Also, bidirectional Granger causality relationship between these variables exists. Finally causality relation is confirmed by conducting impulse-response analysis.
Keywords:
Foreign Direct Investments, Economic Growth, Johansen Cointegration Test, Granger Causality Analysis, Impulse-Response Analysis,
___
- Abbes, S. M., Mostefa B., Seghir G. M., Zakarya G. M. (2015). Causal Interactions between FDI, and Economic Growth: Evidence from Dynamic Panel Co-Integration. Procedia Economics and Finance, 23, 276-290.
- Alagöz, M., Erdoğan, S., Topallı, N. (2008). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Deneyimi 1992-2007. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 79-89.
- Albulescu, C. T. (2014). Do Foreign Direct and Portfolio Investments Affect Long-Term Economic Growth in Central and Eastern Europe? Procedia Economics and Finance, 23, 507- 512.
- Ayaydın, H. (2010). Doğrudan Yabancı Yatırımlar İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26.
- Bozkurt, H. (2007). Zaman Serileri Analizi, Ekin Kitabevi, Bursa.
- Demir, Y. (2007). Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 34, 152-161
- Dickey, D.A., Fuller, W.A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Jounal of the American Statistical Association. 74(366), 427-431.
- Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, (2. ed.), John Wiley & Sons Inc.
- Granger, C.W.J. (1969). Investigating Ca¬usal Relations by Econometric Models And Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37 (3), 424-438.
- Erçakar, M.E., Karagöl, E.T. (2011). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 33, 4-29.
- Gedikli, A. (2011). Çok Uluslu Şirketler ve Doğrudan Yabancı Yatırımların Gelişmekte Olan Ülkelerin Kalkınması Üzerine Etkileri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6, 96-146.
- Haskel, J. H., Pereira S. C., Slaughter M. J. (2007). Does Inward Foreign Direct Investment Boost The Productivity Of Domestic Firms?. The Review of Economics and Statistics, August, 89(3), 482–496.
- Hendry, D. F., Pagan, A.R., Sargan, D. J. (1993). Dynamic Specifications”, Zvi Griliches, Michael D. Intriligatori, der. Handbook of Econometrics, 1–5 (18).
- Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(1), 231-254.
- Karaca, S. S. (2010). Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Kriz Sonrası Görünüm. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 157-173.
- Karluk, R. (1984). Uluslararası Ekonomi, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
- Keho, Y. (2015). Foreign Direct Investment, Exports and Economic Growth: Some African Evidence. Journal of Applied Economics and Business Research JAEBR, 5 (4), 209-219.
- Koyuncu, F.T. (2011). Doğrudan Yabancı Yatırımların İktisadi Büyümeye Etkisi: Türkiye İçin Bir Ekonometrik Analiz. International Conference in Economics II.
- Mackinnon, J.G. (1996). Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics, (11), 601-618.
- Örnek, İ. (2008). Yabancı Sermaye Akımlarının Yurtiçi Tasarruf ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63 (2), 199-207.
- Popescu, G. H. (2014). FDI and Economic Growth in Central and Eastern Europe. Journal of Sustainability, 6, 8149-8163.
- Seyitoğlu H. (1993). Uluslararası İktisat, Güzem Yayınları, İstanbul.
- Simionescu , M. (2014). The Relationship between Trade and Foreign Direct Investment in G7 Countries a Panel Data Approach. Journal of Economics and Development Studies, 2 (2), 447-454.
- Sims, A. C. (1980). Maroeconomics and Reality. Econometrica, Vol.48: 1-48.
- Şahin, D. (2015). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (19), 159-172.
- Topallı, N. (2016). Doğrudan Sermaye Yatırımları, Ticari Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17 (1), 83-95.
- Tuğlu, A. (2003). Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları ve Bu Yatırımların Vergilendirilmesi. Yaklaşım, 125, 108-115.
- Yapraklı, S. (2006). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Belirleyicileri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2 (2), 23-48.
- http://www.tuik.gov.tr/ Erişim: 24 Haziran 2016
- http://evds.tcmb.gov.tr/ Erişim: 24 Haziran 2016
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Aydın KARAPINAR
Sayıdaki Diğer Makaleler
YÖNETİM KARARLARINDA GEÇERLİ MALİYET ANALİZLERİNE ALTERNATİF BİR YÖNTEM: BULANIK TOPSIS YÖNTEMİ
SOSYAL SORUMLULUK KAPSAMINDA VASIFSIZ ÇALIŞAN SEÇİMİ
Tuğçe ŞİMŞEK, Ahmet Bahadır ŞİMŞEK
Ayşe Gözde GÖZÜM, Mahmut ARSLAN
Yasemin KESKİN BENLİ, Ersin YENİSU
TÜRK İLAÇ SANAYİNDE ÇALIŞAN YÖNETİCİLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE İŞ DOYUMLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Nazlı Sevgi ŞENCAN, Belgin AYDINTAN, Selen YEĞENOĞLU