Mekân Renklerinin Zihinsel Engelli Çocukların Mekânı Algılamasındaki Etkisi

Hafif düzeyde zihinsel engelli çocuğun, mekânı algılayıp öğrenmesinde renk etkisini araştırmak için, eğitim almakta olduğu özel eğitim ve rehabilitasyon merkezindeki mevcut mekânlara farkındalığını ve mekân algısını ortaya koyacak bir betimleme çalışması düşünülmüştür. Alanda uygulanmak üzere yarı yapılandırılmış bir görüşme formu hazırlanmış, özel eğitim uzmanı eşliğinde bir görüşme planlanmıştır. Veriler not alma, ses kaydetme aracılığıyla kaydedilmiştir. Merkezin iç-dış mekân algısına yönelik hazırlanmış olan sorular, merkeze devam eden, 7'si kız, 9'u erkek, 16 çocuğa uygulanmıştır. Renk körlüğü olmaması durumuna dikkat edilmiştir. Mekân algısı cevaplarında renk kullanımı açısından benzer veya farklı durumlar araştırılarak, rengin algıda seçiciliği ile öne çıktığı ve mekân algısını kolaylaştırarak yönlendirdiği tespit edilmiştir. Rengin çocuğun mekân algısındaki önemi ortaya konulmuştur.

The Effects of Space Colours in Space Perception of Mentally Retarded Children

To investigate colour effects on space perception of mildly mentally retarded children, a descriptive study which will put forward their awareness to the available spaces at their special education and rehabilitation center was considered. A semi-structured interview form was prepared to be applied in the field and an interview was planned in company with special education specialist. Data were recorded through note taking and audio recording. Questions which were prepared for perception of inner and outer spaces of the center were applied to 7 girls and 9 boys of 16 children who are attending to the center. Attention was given not to have colour blindness. By investigating similar or different cases of colour usage in the answers of space perception, it was found out that colour comes forward with its selective perception and directs space perception by making it easier. The importance of colour in space perception of a child was determined.

PDF

___

Arnheim, R. (1974). Art and Visual Perception. Berkeley: University of California Press.
Bross, C. ve Jackson, K. (1981). Effects of Room Color on Mirror-tracing by Junior High School Girls. Perceptual and Motor Skills, 52, 767-770.
Cockerill, I. M. ve Miller, B. P. (1983). Children's Colour Preferences and Motor Skill Performance with Variation in Environmental Colour. Perceptual and Motor Skills, 56, 845-846.
Cohen, S. ve Trostle, S. L. (1990). Young Children's Preferences for School-related Phsical-environmental Setting Characteristics. Environment and Behavior, 22 (6), 753-766.
Çelik, A. (2009). Zihinsel Engelli Öğrencilerin Görsel Sanatlar Dersindeki Öncelikli Renk Tercihleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Çiftçi, H. D. (2007). Zihinsel Engelli Çocuklara Renk Kavramını Kazandırmada Eş Zamanlı İpucuyla Öğretimin Bireysel ve Grup Eğitimindeki Etkisinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çukur, D. ve Güller, E. (2011). Erken Çocukluk Döneminde Görsel Algı Gelişimine Uygun Mekan Tasarımı. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 24, 25-36.
Dutczak, S. E. (1985). The Effects of Cool-white, Full Spectrum Fluorescent and Color Adusted Diffused Lights on Severely Physically and Mentally Handicapped Children: A Preliminary Study. The International Journal for Biosocial Research, 7, 17-20.
Ece, A. S. ve Çelik, A. (2008). Öğretilebilir Zihinsel Engelli Öğrencilerin Renk Seçimleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 5 Ekim 2014, http://www.insanbilimleri.com.
Frieling, H. (1978). Das Gesetz der Farbe. Gottingen [u.a.]: Musterschmidt. Grangaard, E. M. (1993). Effects of Color and Light on Selected Elementary Students. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Nevada Üniversitesi, Las Vegas.
Güller, E. (2007). Sağlık Yapılarında Renk Olgusunun Özel Dal Hastaneleri Hasta Yatak Odası Örneklerinde Araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Güller, E. (2014). Zihinsel Engelli Çocuğun Eğitiminde Rehabilitasyon Mekanlarındaki Rengin Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Helvacıoğlu, E. (2007). Color Contribution to Children's Wayfinding in School Environments. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilkent Üniversitesi, İstanbul.
Heuser, K. (1976). Innenarchitecture und Raumgestaltung. Bauverlag Wiesbaden und Berlin.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2007). MEGEP; Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Zihinsel Engelliler. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2008). Aile Eğitim Rehberi; Zihinsel Özürlüler. Ankara: Özürlüler İdaresi Başkanlığı.
Park, J. G. (2007). Environmental Color for Pediatric Patient Room Design. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Texas A&M Üniversitesi, Teksas.
Read, M.A., Sugawara, A.I. ve Brandt, J.A. (1999). Impact of Space and Color in the Physical Environment on Preschool Children's Cooperative Behavior. Environment and Behavior, 31, 413-428.
Sarıca, C. (2011). Yapılı Çevrede Renk Algısı: Ampirik Bir Çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.