Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılığı

Günümüzde, örgütsel davranış ve örgütsel psikoloji alanında örgütsel bağlılık kavramı oldukça fazla önem kazanmıştır. Bireylerin bağlı bulunduğu örgütle olan bağlantısı veya ilişkisi örgütsel bağlılık olarak tanımlanmaktadır. Örgütlerde bireyler tanımlanırken örgüte yönelik bağlılıkları göz önünde tutulmaktadır. Literatür incelendiğinde, örgütsel bağlılık: tutum ve davranış olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Davranışsal olarak iş görenlerin işe devamlılığının örgütsel bağlılığı geliştirdiği söylenmektedir. Diğer bir etken olan tutum yaklaşımıyla, işgörenler ve örgüt arasındaki tutum ve bağlılık ilişkisi belirtilmektedir. Bu ilişki üç faktörde tanımlanmaktadır. (1) örgütün hedeflerini benimseme ve inanma; (2) örgüt lehinde gönüllü olarak büyük efor ve çaba sarfetme; (3) örgüt içerisinde üyeliğini güçlü bir şekilde devam ettirme isteği. Örgütsel bağlılık araştırmaları ile örgüte yönelik tutumlar açıkça ortaya konularak, bireylerin iş tutumuna yönelik ileriye dönük planlar yapılabilecektir. Bundan dolayı örgütler bireylerin düşük örgütsel bağlılıklarını yükseltecek hizmetler vermeli ve bireyleri yüksek derecede örgütsel bağlılığa sahip olmaları için yönlendirmelidir. Ayrıca araştırma sonuçlarına göre örgütlerin politikalarında ve hedeflerine ulaşmalarında, bireylerin yüksek düzeyde örgütsel bağlılığı ile sağlanacağını göstermektedir. Bu doğrultuda yapılan bu araştırmayla, ilk ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılığı araştırılmıştır. Çalışmada (a) beden eğitimi öğretmenlerinin demografik özelliklerine yönelik değişkenler belirlendi; (b) örgütsel bağlılık alt boyutları belirlendi ve bu alt boyutların, (c) cinsiyet, yaş, medeni durum ve kurum değişkenleri ile olan ilişkisine bakılmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda, genel tarama modellerinden olan kesit alma yaklaşımı ve ilişkisel tarama modeliyle yapılmıştır.  Araştırmanın çalışma evrenini aynı zamanda örneklemini oluşturmaktadır. Örneklem grubu Bolu ve Düzce illerinde görev yapan n=46 beden eğitimi öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Hoşgörür, (1997) tarafından geliştirilen Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır (Cronbah Alpha α= 0.82).  Anketin bu çalışma için yapılan güvenilirlik analizinde, Cronbah Alpha güvenirlik katsayısı  α= 0.68 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel istatistik, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve değişkenler arasındaki farkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Tukey testi kullanılarak çözümlenmiştir. Alt boyutlar arasındaki ilişkiye de korelasyon (Pearson Correlation Moment) analizi ile çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin yaş, cinsiyet, medeni durum ve çalışılan kurum gibi değişkenler ile örgütsel bağlılık alt boyutlarından uyuşum, yerimseme ve yabancılaşma alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır (p≤0, 05).   Bu sonuçlar derinlemesine tartışılıp yorumlanmıştır.

Organizational Commitment of Physical Education Teachers

Recently, the concept of organizational commitment (OC) has gained a lot of emphasis in organizational psychology and organizational behavior. OC has been defined as a bond or link of the individuals to the organization. OC can be considered as the relative strength of an individual's identification with and involvement in a particular organization. According to the literature, OC can be divided into two divisions as; behavioral and attitudinal. Behavioral approach is concerned with the process by which employees come to develop a sense of commitment not to an organization, but to their own actions. On the other hand, attitudinal approach indicates that commitment is an attitude which represents the bond between an employee and an organization. This can be characterized by at least three factors, (1) a strong belief in and acceptance of the organization's goals and values; (2) a willingness to exert considerable effort on behalf of the organization; and (3) a strong desire to maintain membership. Research on organizational commitment revealed that OC is a future oriented attitude rather than job related attitudes. Therefore, individuals with high level commitment tend to have a greater desire to remain in the organization and have better attendance than individuals with low level of commitment. Further, research also showed that individuals with high level commitment have greater desire to reach organization goals and adhere to organization policies. With this general thrust, the purpose of this study is to investigate commitment of physical education teachers to their schools. That is, the study (a) described selected demographics variables of physical education teachers; (b) identified organizational commitment components; and (c) investigated the differences in these variables among subgroups defined by gender, age, marital status, and type of school. For the purpose of this study, cross sectional method of survey was employed to analyze relationships among variables. The subjects of the study were physical education teachers (n=44) who were employed at elementary and high schools in Turkey. The data were collected by using scale of ‘Organizational Commitment of Teachers’ (OCT) which was developed by Hosgorur in 1997. The previous study indicated that validity of this instrument is sufficiently high (Cronbah Alpha α= .82). In the study, validity of the instrument was also found sufficient (α= .68). Further, the statistical analyses of the study included descriptive statistics, correlational analyses and one way analysis of variance (ANOVA) and Tukey Post Hoc. The results of the study showed that there were statistically significant differences between independent variables (gender, age, marital status, and type of school) and three facets of organizational commitment (Alienation, Conformity and Settlement) (p ≤ .05).  The results of the study was further elaborated and discussed.

___

  • Aydın, O. (1985). Davranış bilimine giriş-4. (3. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
  • Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel davranış: İnsan üretim gücü. Ankara: Gül Yayınevi.
  • Baysal, A. C. & Paksoy, M. (1999). İş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-15.
  • Erdoğan, İ. (1997). İşletmelerde davranış. İstanbul: Dönence Basım ve Yayım Hizmetleri.
  • Eren, E. (2000). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. (6. Baskı). İstanbul: Beta Basım.
  • Ergül, B. (2004). Örgütsel bağlılık. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Bölümü Yönetim ve Organizasyon Yüksek Lisans Programı Seminer çalışması.
  • Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü. (2004).Tarihçe. ( http://www.gsgm.gov.tr/#).
  • Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü.(2004). Sözleşmeli spor uzmanı ve antrenör çalıştırması hakkında yönetmelik (http://www.gsgm.gov.tr/#).
  • Hoşgörür, V. (1997). Eğitim işgörenlerinin örgütsel tutumları (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kılınç, M. (1997). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Kırel, Ç. (1999). Esnek çalışma saatleri uygulamalarında cinsiyet iş tatmini ve iş bağlılığı ilişkisi. İ Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28(2), 115-136.
  • Koç, M. (1994). K. T. Ü. Fatih Eğitim Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin mesleki seçimlerine etki eden faktörlerin belirlenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 204, 4-8.
  • Morrow, P. C. (1983). Consept redundancy in organizational research: the case of work commitment. The Academy of Management Review, 8(3), 486-500.
  • Mowday, R. T., Porter, L. W., & Steers, R. M. (1982). Employee-Organization Linkages. New York: Academic.
  • Robbins, S. (1997). Organizational behavior concepst, controversies and applications. New Jersey: Prentice Hall Inc. Steers, M. R. Porter, W. L. (1991). Motivation and work behavior. New York: McGRAW- HIIL, INC.
  • Türk, A. (2003).Eğitimde örgütsel bağlılık. Eğitimcilerin Dünyası http://www.eğitim1.sitemmynet.com.
  • Yaman, M. (2000). Spor örgütünün yönetimsel iklimi. Ankara: Bağırgan Yayınevi