Rusya’nın Hazar Politikası: İhtilaflı Bir Bölgede Tutunma Çabaları

Biyolojik ve doğal kaynaklarıyla ünlü dünyanın en büyük kapalı iç su kütlesi olan Hazar Denizi uluslararası toplumun dikkatini Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla çekti. Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın bağımsız devletler olarak ortaya çıkmasıyla Hazar’a kıyıdaş devletlerin sayısı beşe çıktı. Bundan kısa süre sonra Hazar Denizi’nin ganimetlerini paylaşma konusunda İran ve Rusya da dahil olmak üzere kıyıdaş devletler arasında yoğun bir rekabet ortaya çıktı. Bu makale bu rekabeti Rus perspektifinden ele alacaktır. Rusya kendi topraklarını bypass edecek alternatif petrol ve doğal gaz boru hatlarının inşasını engellemek için aktif bir politika izlemiş, bütün kıyıdaş ülkeleri çok taraflı bir güvenlik organizasyonu altında bir araya getirmeye çalışmış ve bölgesel bir çevre güvenliği çerçevesinin kurumsallaşması üzerinde çalışmıştır. Makale bu hamlelerin başarısını değerlendirecek ve Rusya’nın Hazar’daki pozisyonunu güçlendirmesine katkılarının boyutunu inceleyecektir.

___

  • “About the Company”, Kazakhstan-China Pipeline, http://www.kcp.kz/company/about?language=en. AKINER Shirin, “Environmental Security in the Caspian Sea”, Shirin Akiner, (ed.), The Caspian: Politics, Energy and Security, RoutledgeCurzon, New York 2004, ss. 343-362. ANTONENKO Oksana, “Russia’s Policy in the Caspian Sea Region: Reconciling Economic and Security Agendas”, Shirin Akiner, (ed.), The Caspian: Politics, Energy and Security, RoutledgeCurzon, New York 2004, ss. 244-262.