Salih ÇAKICI, Aleyna SIRTLI, Müesser KORKMAZ

Gökçeada’ya Ait Gastronomik Değerlerin Sürdürülebilirliğinin Sağlanmasına Yönelik Bir Araştırma: Gastronomi Müzesi Önerisi

Bu çalışmanın amacı Gökçeada’nın gastronomik değerlerinin sürdürülebilirliği açısından Ada’da bir gastronomi müzesinin açılmasının önemine ilişkin bir bakış açısı ortaya koymaktır. Bu kapsamda çalışmada Gökçeada’nın sahip olduğu gastronomik değerler ve bu değerlerin sürdürülebilirliğinin nasıl sağlanabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmada Gökçeada’da bulunan yerel paydaşlar (Sivil toplum kuruluşları, turizm işletmeleri, kamu kurumları ve yerel halk) ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan görüşme formu 20 adet yarı yapılandırılmış soru ve 5 adet demografik sorudan oluşmaktadır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizinde “sözcük sıklık analizi” ve “betimsel analiz” kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Gökçeada’nın sahip olduğu yöresel, kültürel ve gastronomik değerlerin sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından Ada’da bir gastronomi müzesinin açılmasının bir gereklilik olarak görüldüğü ve söz konusu müzenin içe merkezinde konumlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bakımdan Gökçeada’ya özgü olan yöresel reçetelerin, mutfak araç & gereçlerinin ve yöresel kıyafetlerin Ada’da açılacak olan gastronomi müzesinde toplanması ve sergilenmesi önerilmektedir. Çalışmada ayrıca müzede Ada’nın gastronomik değerlerinin sergilenmesinin yanı sıra eğitim ve satış gibi hizmet alanlarının da bulunması gerektiği belirlenmiştir. Bu kapsamda Ada’da açılacak olan bir gastronomi müzesinin, Ada turizmi, ekonomik gelişim, destinasyon imajı, mutfak kültürü ve yerel paydaşlar üzerinde çeşitli olumlu etkiler yaratacağı ön görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Gastronomi Müzesi, Gökçeada, Gastronomi Turizmi, Gastro-Turist

A Study on the Sustainability of the Gastronomic Values in Gokceada: A Proposal For A Gastronomy Museum

Bu çalışmanın amacı Gökçeada’nın gastronomik değerlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından Ada’da bir gastronomi müzesinin oluşturulmasına ilişkin bir öneri ortaya koymaktır. Bu kapsamda çalışmada Gökçeada’nın sahip olduğu gastronomik değerler ve bu değerlerin sürdürülebilirliğinin nasıl sağlanabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmada Gökçeada’da bulunan yerel paydaşlar (Sivil Toplum Kuruluşları, turizm işletmeleri, kamu kurumları ve yerel halk) ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan görüşme formu 20 adet yarı yapılandırılmış soru ve 5 adet demografik sorudan oluşmaktadır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizinde “sözcük sıklık analizi” ve “betimsel analiz” kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Gökçeada’nın sahip olduğu yöresel, kültürel ve gastronomik değerlerin sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından Ada’da bir gastronomi müzesinin açılmasının bir gereklilik olarak görüldüğü ve söz konusu müzenin İlçe merkezinde konumlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu açıdan Gökçeada’ya özgü olan yöresel reçetelerin, mutfak araç & gereçlerinin ve yöresel kıyafetlerin Ada’da açılacak olan gastronomi müzesinde toplanması ve sergilenmesi önerilmektedir. Çalışmada ayrıca müzede Ada’nın gastronomik değerlerinin sergilenmesinin yanı sıra eğitim ve satış gibi hizmet alanlarının da bulunması gerektiği belirlenmiştir. Bu kapsamda Ada’da açılacak olan bir gastronomi müzesinin ada turizmi, ekonomik gelişim, destinasyon imajı, mutfak kültürü ve yerel paydaşlar üzerinde çeşitli olumlu etkiler yaratacağı ön görülmektedir.

Keywords:

Gastronomi Müzesi, Gökçeada, Gastronomi Turizmi, Gastro-Turist,

PDF

___

Ağcakaya, H. ve Can, İ. I. (2019). Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Mutfak Kültürünün Sürdürülebilirliği: Türkiye’deki Gastronomi Müzeleri Örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), s. 788-804.
Aksoy, M., & Sezgi, G. (2015). Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
Akyürek, S., & Erdem, B. (2019). Gastronomy Museums as Sustainable Hangouts in Gastronomy Tourism: A Gastronomy Museum Proposal For Gümüşhane City, Turkey. Turizam, 23(1), 17-33.
Atalay, A. (2008). Gökçeada İçin Bir Kaynak Yönetim Modelinin Geliştirilmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı).
Aydoğdu, A. ve Duman, S. (2017). Destinasyon Çekicilik Unsuru Olarak Gastronomi Turizmi: Kastamonu Örneği. Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(1), s. 4-23.
Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Bekar, A., Arman, M. S., & Sürücü, Ç. (2017). Turizmde Çekicilik Unsuru Olarak Gastronomi Müzeleri: Marmari Bal Evi Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42), 468-477.
Berg, B. L. & Lune, H. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (H. Aydın, Çev.). Konya, Eğitim Kitabevi.
Brillant-Savarin, J. A. (2018). Lezzetin Fizyolojisi ya da Yüce Mutfak Üzerine Düşünceler. (Çev. Heval Bucak), Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
Bucak, T. ve Ateş, U. (2014). Gastronomi Turizminin İl Turizmine Etkisi: Çanakkale Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 28: 315-328.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Örnekleme Yöntemleri.
Çalışkan, O., & Yılmaz, G. (2016). Gastronomy and tourism. Global Issues And Trends In Tourism, 33-50.
Çanakçı, S. D. (2020). The Typology of Gastro Tourists: A Study on Foreign Tourists Visiting Turkey. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 718-728.
Çavdırlı, C. M., & Gök, Ö. A. (2020). Müzeler ve Kültürel Mirasın Sürdürülebilirliği: Köstem Zeytinyağı Müzesi (Museums. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2241-2262.
Çavuşoğlu, M. ve Çavuşoğlu O. (2018). Gastronomi Turizmi ve Gökçeada Lezzet Rotası. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 347-359.
Çekal, N., & Aslan, B. (2017). Gastronomik Bir Değer Olarak Tarhana ve Coğrafi İşaretlemede Tarhananın Yeri ve Önemi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 124-135.
Çetin, M., & Küçükkömürler, S. Destinasyon Çekicilik Unsuru Olarak Gastronomi Müzeleri: Oleatrium Zeytin ve Zeytinyağı Tarihi Müzesi Örneği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 22(1), 1-17.
Duran, E. (2009). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Toplumsal ve Kültürel Kimliğin Korunması: Gökçeada Örneği. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı).
Düzgün, E., & Özkaya, F. D. (2015). Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü (Culinary Culture from Mesopotamia to. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 41, 47.
Erdoğan, S., & Özdemir, G. (2018). İzmir Destinasyonu’nda Gastronomi Turizmi Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 249-272
Güzel, B., & Apaydın, M. (2016). Gastronomy Tourism: Motivations And Destinations. Global Issues And Trends In Tourism, 394-404.
Kaşlı, M., Demirci, B. ve Kement, Ü. (2014). Gastronomik Deneyimlerin Tekrar Ziyaret Niyetine Etkisi Eşkişehir Örneği. 15. Ulusal Turizm Kongresi, Ankara, s. 479-491.
Keskin, E., Örgün, E. ve Akbulut, B. A. (2017). Gastronomi Kavramının Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3), s. 255-267.
Kesici, M. ve Çakır, O. (2020). Gastronomik Çekiciliklerin Destinasyon Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), s. 227-242.
Korkmaz, M. ve Ayduğ, İ. (2021). Gökçeada’nın Gastronomik Kimliğinin Ada’ da Faaliyet Gösteren Kadın İşletmeciler Perspektifinden Değerlendirilmesi. Tourism and Research, 2(2), s. 94-96.
Kim, S., Park, E., & Xu, M. (2020). Beyond The Authentic Taste: The Tourist Experience At a Food Museum Restaurant. Tourism Management Perspectives, 36, 100749.
Mankan, E. (2017). Destinasyon Pazarlamasında Çekici Bir Faktör Olarak Türkiye’deki Gastronomi Müzeleri Örneği. Turkish Studies, 14(2), 641-654.
Nisari, A. M. (2018). Ziyaretçilerin Yerel Yemek Tüketim Motivasyonlarının Analizi: Çeşme Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı).
Saldamlı, A. & Can, I. İ. (2019). Bilimsel Araştırma ve Sunum Teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Sandıkcı, M., Mutlu, A. S., & Mutlu, H. (2019). Mutfak Müzelerinin Sergileme Şekilleri ve Turist Rehberlerinin Etkisi: Şanlıurfa Hacıbanlar Evi Mutfak Müzesi Örneği. Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 2(2), 104-112.
Sandıkcı, M., Mutlu, A. S. ve Mutlu, H. (2019). Türkiye’deki Gastronomi Müzelerinin Turistik Sunum Farklılıkları Açısından Araştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), s. 1210-1231.
Sezgin, C. A. & Şanlıer, N. (2018). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Gastronomi Müzelerinin Değerlendirilmesi. İnsan Toplum ve Spor Bilimleri Araştırma Örnekleri, 215.
Sorokina, A. (2016). Typology of Gastronomy Tourists And Tourism. (Unpublished Master Thesis). Thermi: International Hellenic University School Of Economıcs, Busıness Admınıstratıon & Legal Studies.
Sormaz, Ü., & Güneş, E. (2016). Traditional Culinary Museums: Samples from Turkey. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 5(6), 27-31.
Stylianou-Lambert, T., Boukas, N., & Christodoulou-Yerali, M. (2014). Museums And Cultural Sustainability: Stakeholders, Forces, And Cultural Policies. International Journal of Cultural Policy, 20(5), 566-587.
Sünnetçioğlu, S., Can, A., & Durlu-Özkaya, F. (2012). Yavaş Turizmde Coğrafi İşaretlemenin Önemi. 13. Ulusal Turizm Kongresi, 6-9.
Şahin, Ö., & Aydın, A. (2017). A Cultural, Gastronomic, and Touristic Asset: The Kuşadası Oleatrium Olive and Olive Oil History Museum Case. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4), 180-199.
Şahin, G. G. ve Ünver, G. (2015). Destinasyon Pazarlama Aracı Olarak “Gastronomi Turizmi”: İstanbul’un Gastronomi Turizmi Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), s. 63-73.
Şimşek, A. ve Selçuk, G. N. (2018). Gastro-turistlerin Tipolojisinin Belirlenmesi: Gaziantep Ölçeğinde Bir Araştırma. International Journal of Turkic World Tourism Studies, 3(1), 28-43.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(4), 543-559.
Uggioni, P. L., Proença, R. P. D. C., & Zeni, L. A. Z. R. (2010). Assessment of gastronomic heritage quality in traditional restaurants. Revista de Nutrição, 23(1), 7-16.
Yaşar, O. (2006). Turizm Coğrafyası Açısından Bir Araştırma: Gökçeada (İmroz). Journal Of Social Science, 1.
Yavuz, M. ve Özkanlı, O. (2019). Yöresel Yiyecek ve İçeceklerin Gastronomi Turizmine Etkileri: Gökçeada Örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 279-301.
Yeşilyurt, H. ve Arıca, R. (2018). Mutfak Müzesi Ziyaretçilerinin Deneyimlerinin İncelenmesi: Emine Göğüş Mutfak: Müzesi Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 60-70.
Yılmaz, H. ve Şenel, P. (2014). Turistik Bir Çekicilik Olarak Gastronomi Müzeleri. 15. Ulusal Turizm Kongresi, s. 499-510.
Yıldırım, A., & Şimşek, H., (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, 10. Baskı.
Yurtseven, H. R., & Kaya, O. (2011). Local Food In Local Menus: The Case Of Gokceada. Tourismos, 6 (2).
Üngüren, E., Arslan, S., Kaçmaz, Y. Y. (2015). Bir Turist Taciz Türü Olarak Hanutçuluğun Turistler Üzerindeki Etkisi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (32), 129-174.
Zengin, B., Uyar, H., & Erkol, G. (2015). Gastronomi Turizmi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Ulusal Turizm Kongresi (ss. 511-524). Ankara: Gazi Üniversitesi.