Türkçenin Sesbirimleri ve Belirgin Altsesbirimleri

Ses birim, basit biçimde, konuşma sesi olarak tanımlanabilir. Ancak, konuşma seslerinin sayısı, ses birimlerin sayısı ile aynı değildir. Konuşma ile yazı birbirlerinden bağımsız olmalarına karşılık, alfabe esas alınarak Türkçede sekiz ünlü, yirmi bir ünsüz bulunduğu ifade edilmekte, bu da, standart Türkçede yirmi dokuz ses birim bulunduğu anlamına gelmektedir. Türkçede 29 ses biriminin bulunduğu savı ise, pek çok dil bilimsel sorunun ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı ses birimleri akustik ya da fizyolojik açıdan ele almak değil, yerli ve ödünç sözcükler aracılığıyla Türkçenin ses birim envanteri ile bir yargı ortaya koymaktır.

Phonemes and Distinctive Allophones of Turkish

Basically a phoneıne can be defined as a speech sound. However, the number of sounds does not equal the number of the phonemes. Although writing and speaking are independent of each other, when the alphabel is taken as the reference, it is said that there are eight vowels and twenty-one consonants in standard Turkish. This may mean that there are twenty-nine phonemes in standard Turkish. Claiming that there are 29 phonemes in Turkish is the main problem which gives rise too many linguistic problems. This paper will not deal with phonemes regarding their acoustic or physical features. Instead, by making use of native and borrowed words, this study aims to bring forth a thesis about the phoneme inventory of Turkish.

___

  • Akalın, Şükrü Halük (2002), “Bilişim Türkçesi”, (Editörler: N. Demir, F.. Yılmaz)]"ıkrk Dili El Kitabı, Grafiker yay.. Ankara.
  • Banguoğlu, Tahsin (1990), Türkçenin Grameri, TDK yay.. Ankara.
  • Clark John and Calin Yallop (1995'), An Introduction to Phonetics and Phaıralag’, Blackwell Publisher Ltd., Cornwall.
  • Ceylan, Yılmaz, Em ine (1991), “Ana Türkçede Kapalı e Ünlüsü”, TDA, Ankara.
  • Çağatay, Saadet (1988), “Türkçede Ş _. g sesine Dair", TDA YB 1954, TDK yay.
  • Dankaff. R. & J. Kelly (1985). The Compendium af Turkia Dialects (Dîwan Luyât at- Turk), Printed at Harvard University Office ofthe University.
  • Demircan. Ömer (1981), “Türkçe Ezgileıneye Giriş", TDA YB 1980—1981, TDK. yay., Ankara.
  • Demircan, Ömer ( 1996), Türkçenin Sesdı'zimi, Der yay., İstanbul.
  • Demircan, Ömer (1998), “Türkçede Uzunluk ve (Uzatma) Üzerine Tartışmalar", Doğan Aksan Armağanı. Yayına Hazırlayanlar Kâmile İmer-Leylâ Subaşı Uzun, AÜ, DTCF,Yayın No: 366, Ankara.
  • Demirezen, Mehmet (2004), “Çağdaş Türkçe’nin ifr ve iyi Sesbirimlerinin Gelişimi ve Bazı Sorunlar", V. Uluslar Arası Turk Diff Kuruluna Bildiriler:, TDK yay.. Ankara.
  • Deny. Jean, (Çev. Uytun Şahin) {1995}, Türk Dalı Gramerim'a Temel Kuralları, TDK yay., Ankara. 42 ILMIARASHRMALAR
  • Eker, Süer (2002), Ç ağdaş Tarla Dill, Grafiker yay, Ankara.
  • Ergenç, İclal (1995), Konuşma Diff ve Tı'akçemn Söyleyı'ş Süzlıığa, Simurg. Ankara.
  • Ergin, Muharrem (1993), Türk Dil Bilgisi, Bayrak BasıınlYayıml Tanıtım. Ankara.
  • Göksu, Özkan (1980), “Dilde Yapı Kavramı ve “Geleneksel Yaklaşımı", Dilbilim ve Dilbilgisi Konuşmaları, TDK yay., Ankara.
  • Hartmann, R. R. K., and F. C. Stork (1972), Diclıonaıjır oflangnage aml lmguısıias, London.
  • Holst, H. G. varı der and ]. varı de Weijer (1991), (H. Boeschoten and L. Verhoeven (eds.), “Topics in Turkish phonology“, Structure and Use of Turkish, Leiden: Brill.
  • Kopkallı-Yavuz, Handan (2000), “Türkçe’deki lvl’nin sesbilimsel ve sesbilgisel özellik- leri”, Xlll. Dilbilim Kar-altay Bı'ldıı'llerı, Yayına Hazırlayanlar: A. Sumru Özsoy- Eser. E. Taylan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, istanbul.
  • Kılıç. Mehmet Akif (2003), “Türkiye Türkçesi’ndeki ünlülerin sesbilgisel özellikleri”, (Edited by) A. Sumru Özsoy, Didar Akar vb., Studies Turkısh Linguistics. Boğaziçi University Press. İstanbul.
  • Kornfilt, Jaklin (1997), Turkish, London and New York: Routledge.
  • Lewis, G. L. (1986), Turkish Grammar, Clarendon Press, Oxford.
  • Özsoy. A. Sumru (2004), Türkçe’nin Yapısı, Boğaziçi Yayınevi, İstanbul.
  • Poppa, Nicholas (1968), Talar Manual, Indiana University Publications. Moution &Co., The Hague.
  • SwiŞ, L. (1963). A Reference Gammar of Modern Turkish. Bloomington: Indiana University, Bloomington.
  • Tekin, Talat (1959), (Tanıtma) "A. N. Konooov, Grammatika sovremennogo tureıskogo liıcmtumogo yazıka...“, TDA l’ Belleten, TDK yay., Ankara.
  • Vardar, Berke ( 1980), Dilbilim ve Dllbı'lglsı Terimleri Sözlağıi, TDK yay., Ankara.