-(I)r-, -(U)r- Ekleri ve Fiillerde Kılınış ve Tarz Değişiklikleri Üzerine

Fiiller kılmış hususiyetleri bakımından vurgulu bir dönüşüm anına sahip olup olmadıklarına göre dönüşümlü ve dönüşümsüz olarak tasnif edilir. Ancak fiillerin bu hususiyetleri söz dizimine katılan tarz, miktar, yer ve yön, zaman zarfları, kip, zaman ekleri ve tasvir fiili yapıları vb. vasıtasıyla değişiklik gösterebilmektedir. Bunun yanında fiilden fiil yapan ekler de çatı ilişkileri yanında eklendikleri fiillerde farklı kılmış ve tarz değişiklikleri de meydana getirebilmektedir. Çalışmada -(l)r-, -(U)r- ekleri vasıtasıyla günümüz Türkiye Türkçesi ve Tarihi Türkçedeki bir kısım örnekler çerçevesinde zikredilen kılmış ve tarz değişiklikleri üzerinde durulmuştur.

On Deverbal -(I)r-, -(U)r- and Changes in Aktionsart and Manner of Actions of Verbs

Categories of manner of action (aktionsart) of verb lexemes are classified as tranformational and non-transformational according to whether they have a crucial transformatian limit and intermediate cursus. A verb lexeme may change its basic phase structure in sentax through recategorization shifters like manner, directional, temporal adverbs, grammatkal aspect makers and post-verb constructions ete. In addition, the basic phase structure of a verb lexeme may be changed by deverbal suffixes. In this article was examined recategorization of a basic phase structure of a verb lexeme through deverbal -(l)r-, -(U)r- in some instances in Turkey Turkish as well as Old and Medieval Turkic.