“Beton Duvarlar Arasında Açan Çiçek”: Modern Kente Ve Kentleşmeye Karşı Erdem Bayazıt’ın Şiiri

Toplumların modernleşme süreçleri, geleneksel şehirlerden modern kent hayatına geçiş olgusunu da beraberinde getirir. Bu ise, o şehrin mensupları için süregelen hayatın değişmesi ve farklı, yabancı bir hayata geçiş demektir. Bu farklılaşma ve yabancılaşma olgusu, modern dönem şairlerinde üç farklı tepkiyi ortaya çıkarır. Şair kente bağlı, hatta bağımlıdır. Kentin dışında bir hayat düşünememektedir yahut kentten nefret etmekte, kendisini tabiatın kucağına atmak istemektedir. Bir üçüncü şair tipi ise, geleneksel toplumun daha insanî gelen değerlerinden, yüzyılların oluşturduğu medeniyet birikiminden uzaklaştırıcı bir olgu olarak modern kentleşme olgusunu karşısına almakta ve ona tepkiler ve eleştiriler oluşturmaktadır. Modern Türk şiirinin önemli isimlerinden birisi olan Erdem Bayazıt, kent karşısında bu üçüncü grup şairlerdendir ve şiirlerinde modern kenti birçok görünümü ve şartları açısından eleştirir. Onda modern kent, imkân(sız)lıkları, mekânları, kural ve görünüm biçimleri ile kendisine isyan edilen, karşı konulan, alternatif yaşama birimleri geliştirilmesi gereken bir olgudur.

Anahtar Kelimeler:

Türk Şiiri; Modernleşme; Kentleşme; Erdem Bayazıt; Gelenek

“The Flower that Bloomed between Concrete Walls”: Poetry of Erdem Beyazıt Before Modern City and Urbanization

Modernization process of societies involves the experience of transition from traditional city to modern urban life. This means a change of ongoing lifestyle for a different and somehow unfamiliar - alien life for the members of those cities. This type of transformation and alienation matter creates three different reactions among the poets of modern times. Poets are tied to cities, they even depend on cities. They can not think of a life outside the city, but at the same time they hate the city and desire to jump on to the arms of nature. A third group of poets, on the other hand, give strong reactions against and critisizes the process of modern urbanization as they see that this process detracts people from centuries-old cultural accumulation and more humane values. An important poet of modern Turkish poetry, Erdem Bayazıt is among the members of this group in terms of the topic of city, and he critisizes modern city concerning its various conditions and appearances. According to him, modern city is a concept that one needs to develop alternative living units to and rebel and defend themselves aginst in terms of all its apportunities and restrictions, localities, rules and views.

Keywords:

Turkish Poetry; Modernization; Urbanization; Erdem Bayazıt; Traditions,

PDF

___

Andı, M. Fatih, “İstanbul’a İki Bakış: Sezai Karakoç ve Cemal Süreya’nın Şiirlerinde İstanbul”, Güneşe Tutulan Ayna, İstanbul, Hat Yayınları, 2010.
Andı, M. Fatih, “Yahya Kemal’in Şiirlerinde Bir Medeniyet ve Kimlik Göstergesi Olarak Şehir”, Güneşe Tutulan Ayna, İstanbul, Hat Yayınları, 2010.
Ayvazoğlu, Beşir, “Şiir ve Şehir”, Zaman, 5 Temmuz 2007.
Bayazıt, Erdem, Şiirler, İstanbul, İz Yayınları, 2009.
Beyatlı, Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul, 1974.
Ece, Ayhan, Bütün Yort Savullar, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 1999. Kaplan, Mehmet, “Tabiat Karşısında Abdulhak Hamid”, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I, İstanbul, Dergâh Yayınları, 1976
Karakoç, Sezai, Şiirler II/Taha’nın Kitabı-Gül Muştusu, İstanbul, Diriliş Yayınları, 1978.
Karakoç, Sezai, Şiirler III/ Körfez-Şahdamar-Sesler, İstanbul, Diriliş Yayınları, 1982.
Karakoç, Sezai, Şiirler VII/ Ateş Dansı, İstanbul, Diriliş Yayınları, 1987. Karakoç, Sezai, Şiirler Iv/Zamana Adanmış Sözler, İstanbul, Diriliş Yayınları, 1985.
Kısakürek, Necip Fazıl, Çile, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, 2009.
Narlı, Mehmet, Şiir ve Mekân (Cumhuriyet Dönemi (1920-1950) Türk Şiirinde Şiir-Mekân İlişkisi), Ankara, Hece Yayınları, 2007.
Tarhan, Abdülhak Hamid, Bütün Şiirleri 1, (Haz. İnci Enginün), İstanbul, Dergâh Yayınları, 1979.
Tevfik Fikret, Bütün Şiirleri, (Haz. İsmail Parlatır, Nurullah Çetin), Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. 2004.
Turna, Murat, Erdem Bayazıt Ve Şiiri, İstanbul, İz Yayınları, 2010. Uyar, Turgut, Büyük Saat- Bütün Şiirleri, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.