Tampon zonlarda sediment üretimini en aza indirmek için eğim ve meşcere kapalılığının etkisi üzerine bir araştırma

Bu çalışmada, üretim ormanlarındaki sediment hareketini en aza indirgemek için kullanılan tampon zon alanlarının genişliğini etkileyen faktörler değerlendirilmiştir. Bu amaçla, İstanbul Üniversitesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Ormanı’nda sediment kapanları tesis edilmiştir. Farklı meşcere kapalılığı, yamaç uzunluğu, yamaç alanı, yağış ve eğime bağlı olarak tesis edilen deneme alanlarından sediment verisi alınmıştır. Bu kapsamda, sediment verimini hesaplamak amacıyla istatiksel bir model ortaya konmuştur. Modelin doğruluğu çeşitli istatistiksel analizlerle sınanmıştır. Sonuçlara göre, eğim sınıflarına bağlı olarak sediment değeri yüksek oranda tahmin edilebilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre, eğim yüzdesine bağlı olarak olarak sediment tahmini için geliştirilen regresyon modeli sonuçlarında en düşük R2 değeri %20 eğim sınıfında 0.79, en yüksek R2 değeri %80 ve %100 eğim sınıflarında 0,97 olarak bulunmuştur. Ayrıca eğim arttıkça regresyon modelinin doğruluğu arttığı görülmüş ve %80 ile %100 eğim sınıfları arasında çok yakın bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca meşcere kapalılığının sediment üretimi üzerindeki etkisini araştırmak için üretilen regresyon modelinde en düşük R2 değeri %71-100 meşcere kapalılığında, en yüksek R2 değerleri ise %41-70 kapalılıkta ve traşlama kesimlerinin yapıldığı alanlarda hesaplanmıştır. Meşcere kapalılığının azalmasıyla birlikte sediment üretimi ve modelin doğruluğu artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sediment taşınması, tampon zon

Investigation on slope and canopy closure effects to minimize sediment movement in riparian buffer zone

In this study, factors affecting the width of buffer zone used to minimize the sediment movement in the productive forests, have been evaluated. For this purpose, sediment traps were constructed in Istanbul University Education Research and Practice Forest. Sediment data was obtained from sample plots established depending on the different canopy closure, slope length, slope area, rainfall and slope. In this context, a statistical model was developed to estimate the sediment yield depending on slope and canopy closure. The accuracy of the model was tested with various statistical analyses. According to the results, sediment value can be highly estimate depending on slope classes. According to results, in the developed regression models to estimate effects of slope percentage on sediment values, the smallest R2 value was found as 0.79 on 20 % slope area and the highest R2 value was found as 0.97 on 80 % and 100 % slope area. Also, as the slope increases, the accuracy of the regression model of sediment yield increases. And it is concluded that there is a very close relationship between 80 % and 100 % slope. In the developed regression models to estimate effects of canopy closure effects on sediment values, it is seen that the lowest R2 value was calculated on canopy closure 71-100 %, and the highest R2 values were calculated on canopy closure 41-70 % and cutting areas. Sediment yield increases with the decrease of the canopy closure and the accuracy of the model increases.

Keywords:

Sediment movement buffer zone, forest area,

PDF

___

Akgul, M., 2012, Üretim ormanlarında tampon zon kriterlerinin belirlenmesi, İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
Bentrup, G., 2008, Conservation buffers: design guidelines for buffers, corridors and greenways, Gen. Tech. Rep. SSRS-109. Asheville, NC: Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station. 110 p.
Dillaha, T.A., Sherrard, J.H., Lee, D., Mostaghimi, S., Shanhotz, V.O., 1988, Evaluation of vegetative filter strips as a best management practice for feed lots, Journal of the water pollution control federation 60(7):1231-1238.
Dillaha, T. A., Reneau, R.B., Mostaghimi, S., Lee, D., 1989, Vegetative filter strips for agricultural nonpoint source pollution control, Transactions of the Asae 32(2):513-519.
Gregory, S. V., F. J. Swanson, A. McKee and K. W. Cummins. 1991. An Ecosystem Perspective of Riparian Zones: Focus on links between land and water. Bioscience 41(8): 540-551.
Krumine, M. 2004. Riparian buffers de-mystified! Tributary Times, 3(5). Delaware Department of Natural Resources and Environmental Control, Division of Water Resources.
Lowrance, R., G. Vellidis, R. D. Wauchope, P. Gay and D. D. Bosch. 1997. Herbicide transport in a managed riparian forest buffer system. Transactions of the ASAE 40 (4): 1047-1057. Malanson, G. P. 1993. Riparian Landscapes. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Mayer, P., Reynolds, S., Canfield, T., 2005, Riparian buffer width, vegetative cover and nitrogen removal effectiveness: A review of current science and regulations, United States environmental protection agency.
Naiman, R. J., H. Decamps and M. Pollock. 1993. The role of riparian corridors in maintaining regional biodiversity. Ecological Applications 3(2): 209-212.
Odum, E. P. 1978. Ecological importance of the riparian zone. Pp 2-4 in: Johnson and McCormick (tech. coords.), Strategies for Protection and Management of Floodplain Wetlands and Other Riparian Ecosystems. U.S. Dept. of Agriculture Forest Service Gen. Tech. Report WO-12.
Rudek, J., M. E. Taylor, D. S. Wilcove, J. B. Preyer, M. A. Duval, R. Bonnie and X. Riva. 1998. Soiled Streams: Cleaning Up Sediment Pollution in North Carolina. Environmental Defense Fund. Raleigh, NC. 73pp.
Schueler, T., 1995, The Architecture of urban stream buffers. Watershed protection techniques 1(4).
Trimble, G. R. and R. S. Sartz. 1957. How far from a stream should a logging road be located? Journal of Forestry 55: 339-341.
Welsch, D. J. 1991. Riparian Forest Buffers: Function and Design for Protection and Enhancement of Water Resources. Radnor, PA: USDA Forest Service
Wenger, S., 1999, A Review of the scientific literature on riparian buffer width, extent and vegetation, Institute of ecology, University of Georgia, Athens, Georgia, 30602-2202.
Wenger, S., Fowler, L., 2000, Protecting stream and river corridors, Carl Vinson institute of government, The University of Georgia, United States of America.
Wood, P.J., Armitage, P. D., 1997, Biological effects of fine sediment in the lotic environment, Environmental Management 21(2):203-217.