TARİHSEL OLARAK KÖTÜLÜK PROBLEMİ VE ÇÖZÜM YOLU OLARAK TEODİSE

Bu çalışmada, Antikçağ’dan 20’yy.’a kadar hem pek çok düşünürün, hemen hemen her dini görüşün ve her teologun çözüm bulmaya, anlamaya çalıştığı bir problem olan ‘kötülük problemi’ tarihsel olarak ve dönemlerinin önde gelen filozoflarının savlarıyla ele alınmıştır. İnsanın varoluş nedeninin mutluluk olduğunu ileri süren düşünceyi merkeze alarak yola çıkıldığında her daim mutlu olmanın mümkün olmadığı görülür. Bunun nedeni de var olan acılar ve bu acıları ortaya çıkaran kötülüktür. Her dönemde kötülüğün neliği ve nedeni problematik olarak kalmıştır. Genel çerçevede yaratılmış bir dünya görüşünden hareket edildiği için, kötülüğün varlığının dinsel kaynakları araştırılmıştır. Özellikle Batı düşün dünyasında, Hıristiyanlık öğretisi ve onun ilk günah dogması, bu problemin anlaşılmasında tek kaynak olarak görülmüştür. 18. yy. ile birlikte Diderot, d’Holbach gibi Aydınlanma düşünürlerinin saldırıları ve özellikle Voltaire ve Hume’un şüpheci tutumları karşısında Hıristiyanlık sarsılmıştır. Ancak bununla birlikte kötünün varlığı, nedeni ve kaynağı açıklanamamıştır. Bu makalede amaçlanan ise mevcut durumu açıkça gözler önüne sermek ve konuyu en başından ele alarak tarihsel bağlantılarıyla ve dönemlerin koşullarıyla gösterdiği paralelliği ortaya koymaktır

Anahtar Kelimeler:

Kötü, kötülük, mutluluk, teodise

“Problem of evil”, a problem which not only many intellectual but also almost all religious views and all theologists are trying to understand and find solution from archaic times till 20th century, is handled by the thesis of the leading philosophers of the period with the historical perspective. If centered around the thought that the reason for human existence is happiness, it can be noticed that it is impossible to be happy all the time. The cause of this is the existing grief and the evil causing this. In every period, evil is present as problematic concerning its cause and nature. As moved from a worldview created in global frame, the religious sources of evil are investigated. Especially, in the philosophy world of the West, Christianity and its basic concept like the dogma of its first sin are seen as the unique source. With the 18th century, Christianity has been badly affected by the attacks of intellectuals of Enlightenment like Diderot, d’Holbach and especially by the sceptical attitudes of Voltaire and Hume. However, with this, the existence, cause and the source of the evil are explained. What is aimed in this article is to show the present circumstances and handling the subject matter from the very beginning with the historical context and to state the parallelism between the evil problem and the circumstances of the period

Keywords:

Evil, Happiness, Theodicy,

PDF

___

AYDIN, Mehmet, Din Felsefesi. İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İzmir, 2002
CAMUS, Albert, Düşüş. (Çev. Yalçın Tura), Varlık Yayınları, İstanbul, CEBECİ, Lütfullah, Kur’an’da Şer Problemi. Akçağ Yayınevi, Ankara, CEVİZCİ, Ahmet, Paradigma Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayınları, İstanbul, 2000
EFLATUN, Phaidon. (Çev. Suut Kemal Yetkin,Hamdi R. Atademir), M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1989
GAZALİ, İlahi Ahlak (el- Maksad’ül-Esna Şerh-u Esmaillah’il-Husna). (Çev. Yaman Arıkan), Uyanış Yayınevi, İstanbul, 1989
GÖKBERK, Macit, Felsefe Tarihi. Remzi Kitabevi, İstanbul, 2003
GÜNDOĞAN, Ali Osman, Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi. Birey Yayıncılık, Erzurum, 1995
HANÇERLİOĞLU, Orhan, Felsefe Ansiklopedisi: Kavramlar ve Akımlar. Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993
HUME, David, Din Üstüne. (Çev. Mete Tunçay), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara,1995
NUTKU, Uluğ, Nietzsche’de Nihilism Problemi. Felsefe Arkivi, İstanbul, ORMSBY, Eric L., Theodicy in Islamic Thought: the Dispute Over al Gazali’s “Best of All Possible Worlds”. III. Bölüm, Princetion University Pres, 1984
ÖZDEMİR, Metin, İslam Düşüncesinde Kötülük Problemi. Furkan Yayınları, İstanbul, 2001
PLATON, Devlet. Remzi Kitabevi, İstanbul, 1988
PLATON, Diyaloglar(Theaitetos).Remzi Kitabevi, İstanbul, 1986
PLATON, Yasalar. Kabalcı Yayınları, İstanbul, 1994
PLATON, Timaeus. 29A,30 B. (Çev. Erol Güney, Lütfi Ay), M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1982
RAMAZANOĞLU, Necla, Kötümserlik ve Hiççilik Sorunu (Pascal, Schopenhauer, Kıerkegaard, Nıetzsche). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 1983
SÂMİ, Şemseddin, Kâmûs-ı Türki. Çağrı Yayınları, İstanbul, 2005, (1317 Hicri)
SCHOPENHAUER, Arthur, The World as Will and Representation. (ed. E. F. Payne), New York, 1966 (C I-II)
WEBER, Alfred, Felsefe Tarihi. (Çev. H. Vehbi Eralp), Pulhan Yayınevi, İstanbul, 1949
YARAN, Cafer Sadık, Kötülük ve Theodise. Vadi Yayınları, Ankara, YEĞİN, Abdullah, BADILLI, Abdulkadir, İSMAİL Hekimoğlu, ÇALIM, İlham, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat. TÜRDAV, İstanbul, 1999