SİNİZM ÇAĞINDA ARZUNUN KUVVETİ: İDEOLOJİNİN ÖTESİNDE POLİTİKAYI YENİDEN DÜŞÜNMEK

Bu makalede, Deleuze ve Guattari’nin düşüncesine başvurarak, arzu kavramının radikal politikayı yeniden düşünebilmek için sağlayacağı olanaklara odaklanılacaktır. Öncelikle, arzu kavramına dair bir problematik kopuş gerçekleştirip, arzulamanın ‘yarar-fayda’, ‘yasak’, ‘eksiklik’ gibi terimlerle ve ‘düşler’ ya da ‘fantazmaların’ psişik üretimi bağlamında anlaşılamayacağı gösterilecek ve kavram toplumsallığın maddi ve gerçek üretimi bağlamında yeniden tarif edilecektir. Arzu kavramına dair gerçekleştirilecek problematik kopuş, ideoloji kavramının geçerliliğine dair bir sorgulamayı da beraberinde getirecektir. Bu bağlamda, ideolojinin “yanlış bilinç” yaklaşımının, insanların irrasyonel gözüken siyasal tercihlerini anlayabilmek açısından yetersiz kaldığına işaret edilecek ve politikanın bilinçli ideolojik çıkar yatırımlarından önce, bilinçdışı toplumsal arzu yatırımları düzeyinde işlediği iddia edilecektir. Sinik tavrın kolektif bir ruh hali olarak insanları politik eylem düzeyinde etkisizleştirdiği çağımızda, sinizmden sıyrılabilmenin en etkili yollarından birinin arzunun üretici ve yaratıcı kuvvetlerini açığa çıkarabilmekten geçtiği öne sürülecektir

Anahtar Kelimeler:

Sinizm, Arzu, İdeoloji, Politika, Deleuze

THE PUISSANCE OF DESIRE IN THE AGE OF CYNICISM: RETHINKING POLITICS BEYOND IDEOLOGY

Referring to the thought of Deleuze and Guattari, this study will focus on the potentials that the concept of desire could offer in order to rethink radical politics. Firstly, a problematic break regarding the concept of desire will be realised and, in this context, it will be pointed out that desiring could not be understood in terms of the logic of ‘benefit’, ‘taboo’ or ‘lack’ and as the psychical production of ‘dreams’ or ‘phantasms’; then the concept will be redefined in terms of the real and material production of society. Such a problematic break will be brought together with an inquiry upon the validity of the concept of ideology. In this respect, it will be asked whether the “false consciousness” approach of ideology is adequate in order to comprehend the ‘irrational’ political attitudes of people and it will be suggested that politics is being operated on the plane of unconscious social investments of desire before on the plane of conscious ideological investments of interest. It will be argued that in an age in which the cynical attitude as a collective mood constantly deactivates people in terms of political action, one of the most effective ways of overcoming cynicism would be through extricating the creative and productive potentials of desire.

Keywords:

Cynicism, Desire, Ideology, Politics, Deleuze,

PDF

___

Butler, Judith, Subjects of Desire: Hegelian Reflections in Twentieth-Century France, Columbia University Press, New York, 1987
Deleuze, Gilles, “Kapitalizm ve Arzu Üzerine”, Issız Ada ve Diğer Metinler, (yay. haz. David Lapoujade), çev: Ferhat Taylan, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2009, s. 405- 422
________________ Bergsonculuk, çev: Hakan Yücefer, Otonom Yayınları, İstanbul, 2010a
________________Nietzsche ve Felsefe, çev: Ferhat Taylan, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2010b
________________Anlamın Mantığı, çev: Hakan Yücefer, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2015
_______________ Fark ve Tekrar, çev: Burcu Yalım ve Emre Koyuncu, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2017
Deleuze, Gilles ve Félix Guattari, A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia, çev: Brian Massumi, University of Minnesota Press, London, 1987
________________ Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni 1, çev: Fahrettin Ege, Hakan Erdoğan, Mustafa Yiğitalp, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, 2012
Goodchild, Philip, Deleuze&Guattari: Arzu Politikasına Giriş, çev: Rahmi G. Öğdül, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005
Marx, Karl, Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i, çev: Sevim Belli, Sol Yayınları, Ankara, 2002
Massumi, Brian, Kapitalizm ve Şizofreni İçin Kullanıcı Rehberi, çev: Fahrettin Ege, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, 2013
Platon (Eflatun), Şölen, çev: Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1958
Reich, Wilhelm, “What is Class Consciousness?”, Sex-Pol Essays (1929-1934), (Der.) Lee Baxandall, Vintage Books, New York, 1972, s.277-358
Thoburn, Nicholas, Deleuze, Marx ve Politika, çev: Ali Utku, Mukadder Erkan, Otonom Yayınları, İstanbul, 2009