OTANTİK KENDİLİĞİN OLANAĞI

Otantik [authentic] kendilik felsefe ve psikolojinin yoğun bir şekilde üzerine eğildiği bir konudur. Bu çalışmada Heidegger ve Bergson gibi iki düşünür ile Psikanalizin kurucusu Freud’un konuya yaklaşımlarını ele alıyoruz. Saptamaya çalıştığımız ilk şey, otantik anlamda kendiliğin olanaklı olup olmadığıdır. Eğer olanaklı ise, bu olanağın nasıl ortaya çıkarılabileceği, neden çok az insanda açığa çıktığı ve ortaya çıkmasının önündeki engellerin neler olduğu cevaplamaya çalıştığımız diğer sorulardır. Heidegger’e göre “otantik ben”e erişimimizin önündeki engel “herkes” [das man]; Bergson’a göre dışsal/mekânsal olandır. Freud için ise bu engelin üst ben [superego] olduğunu tespit ediyoruz. Bu üç düşünürde de, “otantik ben”e erişimin imkânını gösterebilmek, kelimenin gerçek anlamında “ben olmayan” [not I] ile aramıza mesafe koymamızı şart koşar. “Ben olmayan”la aramıza mesafe koymak, dışsal olandan kopmak, içimizdeki kontrol mekanizmasından sıyrılmak ne kadar mümkündür? Bunlar sahiden, otantik benliğimizi ortaya çıkarmaya yeter mi? Bu üç düşünürün, “otantik ben”in önünde engel olarak gördüklerini saptadığımız şey aynı potada eritilebilir mi? Otantik benlikten ne anlamalıyız? Bu çalışmada yukarıdaki soruları etraflıca ele alıp cevaplamaya girişiyoruz.

Anahtar Kelimeler:

kendilik, otantiklik, "ben olmayan", devingenlik, özgürlük

THE POSSIBILITY OF AUTHENTIC SELF

The notion of authentic self is a theme toward which psychology and philosophy direct particular attention. In this paper, we treat this notion through the thoughts of two philosophers, namely Heidegger and Bergson, as well as Freud, the founder of Psychoanalysis. What we attempt to determine first is whether the authentic self is possible. We also answer other questions like how it is possible; why this phenomenon is so rare; and what hindrance it faces to get unlocked. On Heidegger’s account, this hindrance is “the they” [das man]; on Bergson’s, it is what is external/spatial. We recognize that, in Freud, it is nothing other than “superego”. Thus, we assert that – for all the three philosophers – to get access to the authentic self, we must distance ourselves from what is “not I”. However, is it really possible to break with “not I”; to dissociate ourselves from external; and to outstrip the inner control mechanism of ours? Are these really enough for us to unfold our authentic selves? Can these three “things” – the three thinkers take as hindrances – be met on the common ground? What should we understand by the authentic self? This paper also attempts to answer the above questions thoroughly.

Keywords:

self, authenticity, "not I", dynamism, freedom,

PDF

___

Aristoteles. Politika. (Çev. Mete Tuncay). İstanbul: Remzi Kitabevi 1975.
Beehler, Rodger. “Freedom and Authenticity”. Journal of Applied Philosophy, 7(1), 1990, 39-44.
Bergson, Henri-Louis. Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri (çev. M. Ş. Tunç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1997.
Bergson, Henri-Louis. Yaratıcı Tekamül (çev. M. Ş. Tunç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1947.
Bergson, Henri-Louis. Gülme: Komiğin Anlamı Üzerine Deneme (çev. U. C. Gökduman). İstanbul: Zeplin Kitap, 2004.
Carman, Taylor. “The Concept of Authenticity” (In H. L. Dreyfus & M. A. Wrathall Eds.), A Companion to Existentialism and Phenomenology (pp. 229-239). Oxford: Blackwell Publishing, 2006.
Çifteci, Volkan. “Bergson'da Zaman, Kendilik ve Özgürlük”. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 7 (2), 105-122, 2017.
Descartes, René. Meditations on First Philosophy. (Ed. S. Tweyman). New York: Routledge, 1993.
Descartes, René. A Discourse on the Method. (Trans. I. Mclean). Oxford: Oxford University Press, 2006.
Ewen, Robert B. An Introductiın to Theories of Personality. New York: Psychology Press, 2014.
Freud, Sigmund. Uygarlığın Huzursuzluğu. Çev. Haluk Barışçan. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
Freud, Sigmund. Haz İlkesinin Ötesinde; Ben ve İd. (Çev. Ali Babaoğlu). İstanbul: Metis Yayınları, 2019a.
Freud, Sigmund. Kitle Psikolojisi ve Ego Analizi. (Çev. Elif Yıldırım). İstanbul: Oda Yayınları, 2019b.
Freud, Sigmund. General Psychological Theory: Papers on Metapsychology. New York: Collier Books, 1963.
Guignon, Charles Burke. “Authenticity and the Question of Being”. (In D. McManus Ed.), Heidegger, Authenticity and the Self: Themes from Division Two of Being and Time (pp. 8-20). New York: Routledge, 2015.
Guignon, Charles Burke. On Being Authentic. New York: Routledge, 2004.
Heidegger, Martin. Varlık ve Zaman. (Çev. Kaan Ökten), İstanbul: Agora Kitaplığı. 2008.
Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. (trans. N. K. Smith) New York: St. Martin's Press, 1929.
Lear, Jonathan. Freud. New York: Routledge, 2005.
Lawlor, Leonard and Moulard-Leonard. Valentine. “Henri Bergson”. (E. N. Zalta, Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2020. Retrieved from https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/bergson/
McWilliams, Nancy. Psikanalitik Tanı: Klinik Süreç İçinde Kişilik Yapısını Anlamak. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2017.
Marx, Karl ve Engels Friedrich. Alman İdeolojisi [Feuerbach], (çev. Sevim Belli). İstanbul: Sol Yayınları, 2004.
Sartre, Jean-Paul. Varoluşçuluk (çev. A. Bezirci). İstanbul: Say Yayınları, 2005.
Sartre, Jean-Paul. Varlık ve Hiçlik: Fenomenolojik Ontoloji Denemesi. (Çev. T. Ilgaz & G. Ç. Eksen). İstanbul: Ithaki, 2009.
Wilde, Oscar."The Soul of Man under Socialism". In De Profundis and Other Writings, Penguin, Harmondsworth, 1973.