BİR DÜŞÜNME BİÇİMİ OLARAK ARİSTOTELES ÖNCESİ ŞARTLI YAPILAR

Klasik mantığın kurucusu Aristoteles’tir. Ancak günümüzdeki şekliyle tüm mantık sistemini Aristoteles’in bizâtihi kendisine atfetmek doğru olmayabilir. Dolayısıyla mantığın tarihini ve konularını inceleyen çalışmalar, Aristoteles’ten başlatılamayacağı gibi, Aristoteles’le birlikte de sonlandırılamaz. Bu sebeple, klasik mantığın konularından herhangi birinin gelişimi üzerine yapılacak tüm çalışmalar, Aristoteles öncesi dönemlerden başlatılmalı ve Aristoteles sonrası dönemlerdeki karşılıkları ile ele alınarak irdelenmelidir. Klasik mantığın konularından şartlı kıyasların informel şekilde Aristoteles öncesi dönemlerde kullanılıp kullanılmadığı sorusunun cevabı da, Aristoteles’ten önce mantığın potansiyel anlamda hazırlığının yapıldığı Antikçağ Grek çevresi incelenerek tespit edilebilir. Burada bulunan bazı felsefi iddia ve tartışmalarda Aristoteles’le birlikte sistemleşen mantık kurallarına uyulduğugörülürve mantığın temel konusu olan kıyasın uygulama alanlarından, yani beş sanattan örnekler bulunur. Bu çalışmada söz konusu örneklerin tespiti yapılacak, bu örneklerin klasik mantık kurallarına hangi oranda uygun olduğu, tartışma-ikna sanatlarında, sıklıkla hangi sebeplerle kullanıldığı ve şartlı kıyasların mantık sistemine dâhil olmadan önce bir düşünme biçimi olarak kullanılıp kullanılmadığı incelenecektir

Anahtar Kelimeler:

Antikçağ, Şartlı düşünme, Kıyas, Sofistler, Klasik Mantık

Conditional Structures as a Form of Thought Before Aristotle

The classical logic is founded by Aristotle. However, it may not be fair to attribute the today’s entire logic system to Aristotle's logic. Therefore the study of the history and subjects of logic cannot be started from Aristotle, and also, cannot be ended with Aristotle. For this reason, it would be necessary that all studies on the development of any topic of the classical logic should be initiated from pre-Aristotelian period and elaborated with their responses in post-Aristotelian period. Similarly, the answer to the question on whether the conditional syllogisms of classical logic are informally used or not in the pre-Aristotelian period, can be retained from the antiquity Greek round, where the potential preparation of the pre-Aristotelian logic existed. Note that in some of the philosophical claims and discussions that are provided here, the rules of logic that systemized by Aristotle have been applied, and some examples of the application areas of syllogism, namely from the “five arts” are incorporated. Moreover, identifying the related examples, examining if these examples are appropriate or not to the classical logic rules, issues on how often the discussionpersuading arts are used, and if a form of thinking before conditional syllogisms are incorporated into the logic system are used or not are discussed in this study

Keywords:

Antiquity, Conditional thinking, Syllogism, Sophists, Classical Logic,

PDF

___

Aristotle, Metaphysics, The Basic Works of Aristotle İçinde, Trans. A. J. Jenkinson, Editor: Richard McKeon, C.D.C. Reeve, The Modern, Library, New York, 2001.
Arslan, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi, Cilt: 2, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, 2010.
Arslan, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi, Cilt: 1, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 2011.
Barnes, Jonathan, Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi, Çeviren: Hüsen Portakal, Cem Yayınevi, İstanbul, 2004.
Cevizci, Ahmet, Felsefe Tarihi, Say Yayınları, 5. Baskı, İstanbul, 2014.
Laertios, Diogenes, Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, Çeviren: Candan Şentuna, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003.
Dumitriu, Anton, History of Logic, Volume-I, Abacus Press, Bükreş, 1975.
Herakleitos, Fragmanlar, Çeviren: Cengiz Çakmak, Alfa Yayınları, İstanbul, 2014.
Jones, W. T., Batı Felsefesi Tarihi, Çeviren: Hakkı Hünler, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 2006.
Kranz, Walther, Antik Felsefe, Metinler ve Açıklamalar, Çeviren: Suad Y. Baydur, Cinius-Sosyal Yayınları, İstanbul, 2014.
Kreeft, Peter, Socratic Logic, Saint Augustine’s Press, Indiana, 2010.
Lutoslawski, Wincety, The Origin and Growth of Plato’s Logic, London, 1897.
Parmenides, Doğa Hakkında, Çeviren: Gurur Sev, Pinhan Yayınları, İstanbul, 2015.
Plato, Apology, Complete Works İçinde, Editor: John M. Cooper, Hackett Publishing Company, Cambridge, 1997.
Plato, Protagoras, Complete Works İçinde, Editor: John M. Cooper, Cilt: 1, Hackett Publishing Company, Cambridge, 1997.
Plato, Rebuplic VI, Complete Works İçinde, Editor: John M. Cooper, Cilt: 1, Hackett Publishing Company, Cambridge, 1997.
Plato, Sophist, Complete Works İçinde, Editor: John M. Cooper, Cilt: 1, Hackett Publishing Company, Cambridge, 1997.
Platon, Devlet Adamı, Diyaloglar İçinde, Çeviren: Cenap Karakaya, Sosyal Yayınları, İstanbul, 2000.
Platon, Kratylos, Çeviren: Suad Baydur, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1989.
Platon, Parmenides, Çeviren: Saffet Babür, İmge Kitabevi, 4. Baskı, Ankara, 2014.
Platon, Protagoras, Çeviren: Şazi Kösemihal, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1997.
Platon, Sofist, Çeviren: Cenap Karakaya, Sosyal Yayınları, İstanbul, 2000. Platon, Sokrates’in Savunması, Çeviren: Erman Gören, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2006.
Platon, Symposion, (Şölen), Çeviren: Cenap Karakaya, Sosyal Yayınları, İstanbul, 2000.
Yeşil, Mustafa, “The Study of Language and The Main Difference Between Grammar and Logic in al-Farabi’s Philosophy”, flsf Dergisi, Sayı: 22, 2016, (423-439).