ARİSTOTELES VE HEGEL

Hegel’in eserlerinde, sistemin çok geniş alanlara taşıp yayılan mimari yapısının en üst düzeye ulaştığı bir dizi yer vardır. Başta Fenomenoloji’nin son bölümü, Mantık [Biliminin] idea öğretisi, çoğu kez de daha sonraki ders serileri bu tür yerleri ve pasajları gözler önüne getirir. Kişi bakışlarını bu pasajlara özel bir umut ve beklentiyle çevirir doğal olarak. Nitekim çok katmanlı bütünü taçlandıran o kilit-taşı yerleştirilecektir. Gelgelelim, ondan önce pek çok kişinin deneyimlediğini; tam da bu en son, en yüksek olanın dile getirilemeyeceğini, sözlere dökülemeyeceğini, er ya da geç, Hegel de öğrenecektir. En azından kavramsal terimsel açımlamada bütün bu zirveler derinden hayal kırıklığı yaratan niteliktedir.
Anahtar Kelimeler:

Aristoteles, Hegel, sistem

___

  • Nicolai Hartmann: Kleinere Schriften Band III (Abhandlungen zur Philosophiegeschichte) Aristoteles und Hegel, s 214-252 Walter de Gruyter Verlag, Berlin 1957