ADAM SMITH’İN DİLLERİN OLUŞUMU VE GELİŞİMİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELERİNİN AHLAK VE İKTİSAT ÜZERİNE GÖRÜŞLERİYLE BAĞLANTISI

Bu makalenin amacı, yaygın olarak klasik iktisadın kurucusu olarak tanınan Adam Smith’in daha az bilinen çalışmalarından birine, dil üzerine yazdığı denemesindeki görüşlerine ışık tutmaktır. Bu aynı zamanda, Smith’in sadece iktisat ve ahlak alanında kendini sınırlamamış çok yönlü bir düşünür olduğunu da gösteren iyi bir örnektir. Bunun için ilk bölümde, Smith’in dil, edebiyat ve retorik alanlarıyla yaşam boyu ilgilenmiş olduğunu gösteren biyografik ayrıntılara değinilmiştir. İkinci bölümde, 18.yy düşünce dünyasında dil sorunlarının ön plana çıkması ve Smith’in dilin oluşumu ve gelişimi hakkındaki kısa denemesinin de aslında çağın bu ruhunu yansıtan bir çaba olduğu vurgulanmıştır. Üçüncü bölüm, Smith’in “Dillerin İlk Oluşumları ile Orijinal ve Birleşik Dillerin Farklı Özellikleri Hakkında Düşünceler” isimli denemesinde yer verdiği fikirlerin etraflı bir özetine ayrılmıştır. Son bölümde ise Smith’in dil hakkındaki görüşlerinin, iktisat ve ahlak alanındaki görüşleriyle bağlantısının kurulabileceği kimi noktalar kısaca vurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Adam Smith, artzamanlı dilbilim, dilin oluşumu, dilin evrimi, iktisat, ahlak

Adam Smith’s Considerations Concerning The Formation and Development of Languages and Its Connection to his Moral and Economic Thought

The purpose of this article is to shed light on Adam Smith’s –widely recognized as the founder of classical economics- one of the lesser known works, the views in his essay on language. This is also a good example which shows that Smith was a versatile thinker not having restricted himself to only economics and ethics. Therefore, in the first part, biographical details suggesting that Smith dealt with the fields of literature and language throughout his life, are mentioned. In the second part it is emphasized that language problems coming into prominence in the intellectual world in 18th century and Smith’s brief essay on the formation and development of language are in fact an effort to reflect the spirit of the age. The third chapter is devoted to a detailed summary of the ideas contained in his “Considerations Concerning The First Formation of Languages, And The Different Genius of Original And Compounded Languages”. In the last part, some points which can relate Smith’s considerations on language to his views on the fields of economics and ethics, are briefly highlighted

Keywords:

Adam Smith, diachronic linguistics, formation of language, evolution of language, economics, morality,

PDF

___

Berry, Christopher J., Adam Smith’s Considerations on Language, Journal of History of Ideas, Vol. 35, No. 1, 1974, s.130-138.
Bonar, James, A Catalogue of the library of Adam Smith, Ed. ve Giriş Yazısı ile birlikte, London: Macmillan and Co. , 1894
Bryce, J. C., Introduction; Lectures on Rhetoric and Belles Lettres, ed. J. C. Bryce, A. S. Skinner, Indianapolis: Liberty Fund, 1985 içinde, s.1-37.
Clark, Robert Thomas, Herder, His Life and Thought, London: University of London Press, 1969, 2bs.
Court, Franklin E., “Adam Smith and the Teaching of English Literature”, History of Education Quarterly, Vol. 25, No. 3, 1985, s.325-340.
Dascal, Mario, Adam Smith’s Theory of Language; The Cambridge Companion of Adam Smith, ed. Knud Haakonssen, New York: Cambridge University Press, 2006 içinde, s.77-111.
Formigari, Lia, Language and Society in The Late Eighteenth Century, Journal of the History of Ideas, Vol. 35, No.2, 1974, s.275-292.
Locke, John, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme I.-II. Kitap, Çev: Meral Delikara Topçu, İstanbul: Öteki Yayınları, Ocak 2007, 3.bs.
Otteson, James, Adam Smith’s First Market: The Development of Language, History of Philosophy Quarterly, Vol.19, No.1, 2002, pp.65-86.
Rousseau, Jean-Jacques, İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı, Çev. R. Nuri İleri, İstanbul: Say Yayınları, 2010, 11.bs.
Schliesser, Eric, Reading Adam Smith after Darwin: On the evolution of propensities, institutions, and sentiments, Journal of Economic Behavior & Organization 77, 2011, s. 14-22.
Sher, Richard B., Early Editions of Adam Smith’s Books in Britain and Ireland 1759-1804; A Critical Bibliography of Adam Smith, ed. Kite Tribe, Mizuta Hiroshi, London: Pickering&Chatto, 2002 içinde, s.13-26
Smith, Adam, Considerations Concerning The First Formation of Languages and The Different Genius of Original and Compounded Languages; Adam Smith, Lectures on Rhetoric and Belles Lettres, ed. J. C. Bryce, A. S. Skinner, Liberty Fund, 1985 içinde, s.201-226.
Smith, Adam, Essays on Philosophical Subjects, ed. W. P. D. Wigthman, J. C. Bryce, Liberty Fund, 1982
Smith, Adam, The Correspondence of Adam Smith, ed. E.C. Mossner, I. S. Ross, Liberty Fund, 1987
Steward, Dugald, An Account of the Life and Writings of Adam Smith; Essays on Philosophical Subjects, ed. W. P. D. Wigthman, J. C. Bryce, Liberty Fund, 1982, s.269-351.