Yeniliğin Finansmanında Kullanılan Alternatif Yöntemler: Türkiye Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme

Yenilik, ekonomik büyümenin en önemli tetikleyicisidir. Ancak yenilik faaliyetlerinin riskli ve maliyetli olması yüzünden, yeniliğin finansmanı ekonomik büyümenin önündeki önemli engellerden birini oluşturmaktadır. Bu yüzden yenilik faaliyetlerini finanse etmek üzere birçok yöntem geliştirilmiştir. Geleneksel finansman yöntemleri çoğu zaman ya yetersiz kalmakta ya da uygulamada sıkıntılar içermektedir. Bundan dolayı tüm dünyada yenilik finansmanı için yeni ve alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Yeniliğin finansmanı için geliştirilen bu yeni yöntemlerden en sık kullanılanları melek yatırımcılık, girişim (risk) sermayesi ve kitlesel fonlamadır. Bu çalışmada, yeniliğin finansmanında Türkiye’de de son yıllarda artan oranda kullanılan bu yöntemlerin uygulamaları üzerine bir değerlendirme sunulmuştur. Yeniliğin finansmanına yönelik bu yöntemler her ne kadar son yıllarda Türkiye’de de yaygınlaşmaya başlasa da yenilik potansiyeli açısından yeterli görülmemektedir. Bu nedenle Türkiye’de melek yatırımcılık, girişim sermayesi ve kitlesel fonlamanın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için uygulanan politikalar artırılarak devam ettirilmelidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de de gittikçe yaygın kullanılan yeniliğin finansman yöntemlerinin uygulamaları üzerine bir değerlendirme yapmaktır. Bu kapsamda çalışmada öncelikle yenilik ve ekonomik büyüme ilişkisi üzerinde durulmuş, ardından yeniliğin finansmanına değinilmiş, son olarak da alternatif finansman yöntemleri hakkında bilgi verilerek Türkiye açısından bir karşılaştırma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yenilik Finansmanı, Melek Yatırım, Girişim Sermayesi, Kitlesel Fonlama

Alternative Models Used in Financing Innovation: An Evaluation on Turkey Practices

Innovation is the most important factor of economic growth. However, since innovation activities are risky and costly, financing innovation is one of the important obstacles for economic growth. Therefore, many methods have been developed to finance innovation. Traditional financing methods have often been insufficient or have problems in practice. Therefore, new and alternative methods for innovation financing have been developed all over the world. Among these new methods developed for the financing of innovation, the most frequently used ones are angel investment, venture capital and crowdfunding. In this study, an evaluation is presented on the applications of these methods, which have been increasingly used in the financing of innovation in Turkey in recent years. Although these methods of financing innovation have become used in Turkey in recent years, they are not considered sufficient in terms of innovation potential. For this reason, the policies implemented for the development and dissemination of angel investment, venture capital and crowdfunding in Turkey should be continued and increased. The aim of this study is to make an evaluation on the applications of the innovation financing methods, which are increasingly used in Turkey. In this context, the study primarily focused on the relationship between innovation and economic growth, then the financing of innovation was mentioned, and finally, a comparison was made in terms of Turkey by giving information about alternative financing methods.

Keywords:

Innovation Finance, Angel Investment, Venture Capital, Crowdfunding,

PDF

___

Akçomak, İ. S. (2016). Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikalarının Kuramsal Çerçevesi. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Kavramlar, Kuramlar ve Politika kitabı içinde (Ed. İbrahim Semih Akçomak, Erkan Erdil, Murat Tiryakioğlu, Mehmet Teoman Pamukçu). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 23. Bölüm.
Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (2022). Türkiye Melek Yatırımcıları ve Yatırım Almak – 2022. https://btm.istanbul/blog/turkiye-melek-yatirimcilari-ve-yatirim-almak-2022, 13.01.2022, (Erişim Tarihi: 22.02.2022).
Dosi, G. (1988). The Nature of Innovative Process. In Technical Change and Economic Theory. (Ed. G. Dosi, C. Freeman, R. Nelson, G. Silverberg & L. Soete), London, Printer Publishers.
European Commission (2022). Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs: Business Angels. https://ec.europa.eu/growth/access-finance-smes/policy-areas/business-angels_en (Erişim Tarihi: 12.01.2022).
Invest in Türkiye (2021). The State of Turkish Startup Ecosystem: An In-Depth Analysis and Evaluation. https://www.invest.gov.tr/en/library/publications/lists/investpublications/the-state-of-turkish-startup-ecosystem.pdf, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
İş Bankası (2021). Kitlesel Fonlama Nedir? 24.03.2021, https://www.isbank.com.tr/blog/kitlesel-fonlama-nedir (Erişim Tarihi: 27.12.2021).
Mankiw, N. G. (2017). Makroekonomi. Efil Yayınevi.
Mevlâna Kalkınma Ajansı (2021). Alternatif Finansman Modelleri “Melek Yatırımcılık”. https://www.mevka.org.tr/Yukleme/Uploads/Dsyo7nNyb98201744731PM.pdf (Erişim Tarihi: 18.12.2021).
OECD & Eurostat (1997). Proposed Guidelines for Collecting and Interpreting Technological Innovation Data Oslo Manual. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264192263-en.pdf?expires=1647600171&id=id&accname=guest&checksum=0A0DB4E781ECC3AE52E288DE417FF3EA, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
OECD & Eurostat (2005). Oslo Kılavuzu: Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler. TÜBİTAK, Bilimsel ve Teknolojik Faaliyetlerin Ölçümü. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Avrupa Birliği İstatistik Ofisi. https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/Oslo_3_TR.pdf (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
Oğuztürk, B. S. (2003). Yenilik Kavramı ve Teorik Temelleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(2), 253-273.
Öğütçü, H. (2021). Fonbulucu’nun üçüncü hisse bazlı kitle fonlama kampanyası Fernvaille, 600 yatırımcıdan 954 bin TL topladı https://egirisim.com/2021/08/03/fonbulucunun-ucuncu-hisse-bazli-kitle-fonlama-kampanyasi-fernvaille-600-yatirimcidan-954-bin-tl-topladi/, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
Resmî Gazete (2013). Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Bireysel Katılım Sermayesi Hakkında Yönetmelik, 15 Şubat 2013 tarih ve 28560 sayılı Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130215-2.htm, (Erişim Tarihi:15.01.2022).
Resmî Gazete (2021). Sermaye Piyasası Kurulu Kitle Fonlama Tebliği. 27 Ekim 2021 tarih ve 31641 sayılı Resmî Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211027-3.htm, (Erişim Tarihi: 15.01.2022).
Rogers, E. M. (1983). Diffusion of Innovations. New York, Free Press.
Sart, G. (2020). Melek Yatırım Ağı Ne İşe Yarar? https://gamzesart.com/2020/12/05/melek-yatirim-agi-ne-ise-yarar/ (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
SPK (2022a). Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları: Tanıtım Rehberi. https://www.spk.gov.tr/Sayfa/AltSayfa/206, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
SPK (2022b). Kitle Fonlaması Faaliyetinde Bulunmak Üzere Kurul Tarafından Listeye Alınan Platformlar. https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Index/12/6/2, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
Startups Watch (2020). Startups 2020 Yılı Değerlendirmesi Raporu. https://startups.watch/reports, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
Startups Watch (2021). Startups 2021 Yılı Değerlendirmesi Raporu. https://startups.watch/reports, (Erişim tarihi: 15.03.2022).
Taymaz, E. (2016). Yenilik Kavramı ve Yenilik Politikaları. http://users.metu.edu.tr/etaymaz/yenilik-kavrami.html, Blog 17 Ağustos 2016, (Erişim Tarihi: 03.03.2022).
Teare, G. (2022). Global Venture Funding and Unicorn Creation in 2021 Shattered All Records. Crunchbase News, January 5, 2022, https://news.crunchbase.com/news/global-vc-funding-unicorns-2021-monthly-recap/#Early-stage%20funding, (Erişim Tarihi: 15.01.2022).
TÜBİTAK (2021). Tech-InvesTR Türkiye Yüksek Teknoloji – Erken Aşama Yatırım Fonu. TÜBİTAK Girişim Sermayesi Destekleme Programı. https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/21566/tech-investr_program_sunumu_v1_1.pdf, (Erişim Tarihi: 15.12.2021).
Üçdoğruk Gürel, Y. (2016). Evrimci İktisat ve Teknoloji. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Kavramlar, Kuramlar ve Politika kitabı içinde (Ed. İbrahim Semih Akçomak, Erkan Erdil, Murat Tiryakioğlu, Mehmet Teoman Pamukçu). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 10. Bölüm.
Yağcı, S. (2022). Anadolu girişimlerinin ilacı kitlesel fonlama. Dünya Gazetesi, 11.02.2022, https://www.dunya.com/girisimcilik/anadolu-girisimlerinin-ilaci-kitlesel-fonlama-haberi-648572, (Erişim tarihi: 15.03.2022).