Türkiye’nin Dağlık Karabağ Politikası

Dağlık Karabağ, coğrafi açıdan Kafkasya, Asya ve Avrupa arasındaki transit ticaret yollarının kesiştiği noktada yer almaktadır. Bölge, jeopolitik açıdan Ermenistan ve İran’ı da kontrol edebilecek bir konumda yer aldığı için büyük güçlerin de ilgisini her zaman canlı tutmuştur. Ayrıca maden yatakları, bakımından zengin olan bölge, Kafkasya’nın gıda maddelerinin önemli bir kısmını karşılaması bakımından Transkafkasya’nın yükselen değeri olmaktadır. Diğer yandan Hazar Havzasının zengin doğal kaynak ve enerji rezervlerine olan yakınlığı bir başka önemini ortaya koymaktadır. Bu nedenle, uluslararası arenada güçlü bir aktör olmak isteyen devletler tarafından kontrol altına alınmak istenmektedir. Uluslar arası hukuk ilkeleri kapsamında da garanti altına alındığı şekilde bir ülkenin toprakları bir başka ülke tarafından yoğun çalışmalar sonucu işgal edilmiş ve o bölgenin yerli halkı yıllarca süren baskı ve zulüm sonucu yurtlarından edilmiş ve pek çoğu da hayatını kaybetmiştir. Rus desteği sayesinde Ermenistan tarafından yapılan bu hukuk dışı fiiller gözler önüne serilmiş ve hatta karar olarak hükümselleştirilmiştir. Ermenistan’ın bu haksız tutumu karşısında Türkiye Azerbaycan’ı yalnız bırakmamış, Dağlık Karabağ konusunda haklılığını savunmuş ve yanında yer almıştır. Hatta Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’ın Avrupa nezdinde haklı davasını dile getirmesine yardımcı olmuş, Azerbaycan’ın batıya açılımını sağlamıştır. Bu bağlamda; Azerbaycan’ın yapması gereken, sorunu diplomatik ataklarda bulunarak BM Güvenlik Konseyi’nin gündemine taşımak ve bu platformda sorunu çözüme kavuşturmaktır. Aksi taktirde Ermenistan diaspora mantalitesi çerçevesinde ABD, Fransa, Rusya başta olmak üzere diplomatik bağlantılarda bulunarak tıpkı Ermeni soykırımını -haksız olduğu delillerle ispatlandığı halde- pek çok ülkeye kabul ettirebilmiş olması gibi, stratejik önemi olan Dağlık Karabağ bölgesine de hukuk dışı fiilleri ile resmen sahiplenmesi muhtemeldir.

Nagorno-Karabakh, geographically, takes place on the intersection point of the transit trade routes between Caucasia, Asia and Europe. As the region takes place on a geopolitical point so that it can control Armenia and Iran, it has always drawn the attention of big powers. Moreover, rich in terms of the mineral deposits, the region is becoming the raising value for Transcaucasia because it meets an important part of Caucasia’s needs for foodstuffs. On the other hand, being close to rich natural resources and energy reserves of Caspian Basin shows another important side of this region. Therefore, it is wanted to be kept under control by the states which want to become powerful actors in the international arena. Against the guarantee provided by international law principles, the territories of a country have been conquered by another country as a result of intensive efforts and the native people living in that region have been deterritorialized as a result of oppression and cruelty which had continued for years and many of them lost their lives. These unlawful actions which were conducted by Armenia with the support of Russia have been muckraked and it was considered non-legal by taking a decision. Against this unlawful attitude of Armenia, Turkey did not leave Azerbaijan alone, defended it to prove that it is right with regards to Nagorno-Karabakh problem and stayed by it. Turkey even helped Azerbaijan to prove before Europe that it is right with regards to Nagorno-Karabakh and helped Azerbaijan to open to West. In this regard; what should Azerbaijan should do is to bring up this problem to agenda in United Nations Security Council by making diplomatic efforts and solve the problem on this platform. Otherwise, Armenia is highly likely to lay claim to this region officially with its unlawful conducts in Nagorno-Karabakh, which has strategic importance, through its diplomatic ties especially in USA, France and Russia by means of its Armenian Diaspora mentality as it has done in so-called Armenian genocide- although it was proved that it was unjust

PDF

___

A. Aslan, “Tarihten Günümüze Karabağ Sorunu”, Avrasya Dosyası, 7 (1), 2001, s. 393-431
A. Mesimov, “Bağımsızlık Yıllarında Azerbaycan – Türkiye İlişkileri”, Avrasya Dosyası, 2001, 7 (1), s. 274 - 286
A. Selver, Soğuk Savaş Kuşatmasında Türkiye, Batı ve Orta Doğu 1945-1958, Boyut Yayıncılık, İstanbul 1997
Aygün Attar, Karabağ Sorunu Kapsamında Ermeniler ve Ermeni Siyaseti, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2005
Azerbaycan.ihh.org.tr
Azerbaycan.ihh.org.tr. 20.10.2007
Azerbaycan.ihh.org.tr. 20.11.2007
Birgün Gazetesi, 9 Şubat 2007, s. 4
Cemalettin Taşkıran, Geçmişten Günümüze Karabağ Meselesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1995
Cumhuriyet, 14 Şubat 1992, s. 9
Cumhuriyet, 20 Mayıs 1992, s. 16
Cumhuriyet, 21 Mayıs 1992, s. 16
Cumhuriyet, 27 Mayıs 1992, s. 16
Esat Uras, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İkinci Basım, İstanbul 1987
Haydar Aliyev, Dünya Siyasetinde Azerbaycan Petrolü, (Çev: A. Çiftçi ve E. Kocabıyık) Sabah Kitapları, İstanbul 1998
Hürriyet, 24 Mart 1992, s. 14
Hürriyet, 25 Nisan 1989, s. 13
Hürriyet, 27 Kasım 1991, s. 14
Hürriyet, 5 Ocak 1990, s. 10
Hürriyet, 6 Ocak 1990, s. 10
Hürriyet, 9 Mayıs 1989
İlber Ortaylı, “Tehcir Meselesi”, Anadolu Dergisi 7, 2005
M. Aydın, “Kafkasya ve Orta Asya ile İlişkiler”, Türk Dış Politikası II, (Editör: Baskın Oran), İletişim Yayınları, İstanbul 2002
M. Gül, “Azerbaycan ve Türkiye ile Bitmeyen Kan Davası Ekseninde Ermenistan’ın Dış Politikası”, Avrasya Dosyası, 2001, 7 (1), s. 367-393
Mehmet Saray, Türk – İran İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999
Mehmet Saray, Türk – İran İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1992
Milliyet, 17 Şubat 1992, s. 10
Milliyet, 20 Ocak 1990, s. 4
Milliyet, 28 Şubat 1992, s. 10
Milliyet, 6 Eylül 1990, s. 11
Radikal, 3 Şubat 2007, s. 11
Sedat Laçiner, “Ermeni Dış Politikası ve Belirleyici Temel Faktörler 1991- 2002”, Ermeni Araştırmaları, Ankara 2002, s. 168-201
Sedat Laçiner, Türkler ve Ermeniler, Stratejik Araştırmalar Kurumu Yayını, Ankara 2005
Tercüman, 24 Mayıs 1992, s. 6
Tercüman, 24 Mayıs 1992, s. 6
www.turksam.org.tr. 20.11.2007
Y. Demirdağ, “Kafkasya’da Türk ve Rus Politikası”, Stratejik Analiz 2, Ankara 2003, s. 75-80