Android ve Web Tabanlı Latin - Göktürk Yazı Sistemi Dönüştürücü Yazılımı

Türkler Göktürk alfabesini 850 yıllarına kadar kullanmış ve bu alfabeyle çok sayıda yazılı eser bırakmışlardır. Bu eserlerin dijital ortamlara aktarımı, Göktürkçenin bilgisayar dünyasında yaygın olarak kullanılamamasından dolayı çok yavaş olmaktadır. Son yıllarda geliştirilen Göktürkçe fontlarla Göktürkçenin bilgisayar dünyasına kazandırılması yavaş da olsa ivme kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada, Latin harfleriyle yazılmış metni Göktürk yazı sisteminin kurallarına uygun olarak Göktürk harfli metne dönüştüren, Android ve web tabanlı iki yazılım yapılmıştır. Çevirici, daha önce yazar tarafından tasarlanmış Unicode uyumlu Göktürkçe font kullanılarak gerçeklendiğinden dolayı üretilen Göktürkçe metindeki harfler evrensel kodlara sahiptir. Üretilen bu yazılımlar, Göktürkçe ile ilgili eğitimlerde, Göktürkçe yazılmış yapıtların sayısal ortama aktarılmasında, Türkoloji ve Türk Dili alanlarında kullanılabilecektir.

Android and Web-Based Roman - Old Turkic Writing System Transliteration Software

Turks had used Old Turkic alphabet until AD 850s and built many monuments with this script. These monuments and scripts have been transferred to digital media very slowly because Old Turkic has not been commonly used in computer systems. Bringing Old Turkic to computer world has been more accelerated after developed Old Turkic fonts even if it is slowly. In this study, two software were implemented which transliterate a text written in Roman alphabet into a text written in Old Turkic alphabet in accordance with Old Turkic spelling rules. Because a Unicode-compatible Old Turkic font, which was developed by the author, was employed in the transliterator software, the characters in the generated Old Turkic text has universal codes. These developed software will be able to be used in trainings related to Old Turkic, transferring Old Turkic monuments and scripts into digital media, and also to be utilized in the areas of Turkology and Turkish Philology.

PDF

___

1. Yoon K, Brew C. "A linguistically motivated approach to grapheme-to-phoneme conversion for Korean". Computer Speech and Language, 20, 357-381, 2006.
2. Kim K. "A new proposal for a standard Hangul or Korean script code". Computer Standards & Interfaces, 20, 243-257, 1999.
3. Kim K. "Standardizing Romanization of Korean Hangeul and Hanmal". Computer Standards & Interfaces, 21, 441-459, 1999.
4. Kim K. "New canonical decomposition and composition processes for Hangeul". Computer Standards & Interfaces, 24, 69-82, 2002.
5. Suchato A, Kittikool C, Punyabukkana P. "Generating transcriptions for Romanized Thai persons' names". IEEE 9th International Conference on Electrical Engineering / Electronics, Computer, Telecommunications and Information Technology, Thailand, 16-18 May 2012.
6. Arbabi M, Fischthal SM, Cheng VC, Bart E. "Algorithms for Arabic name transliteration". IBM Journal of Research and Development, 38(2), 183-193, 1994.
7. Saadene H, Rossi A, Fluhr C, Guidere M. "Transcription of Arabic names into Latin". IEEE 6 th International Conference on Sciences of Electronics, Technologies of Information and Telecommunications, Sousse, Tunisie, 21-24 March 2012.
8. Murat A, Yusup A, Abaydulla Y. "Research and implementation of the Uyghur-Chinese personal name transliteration based on syllabification". IEEE International Conference on Asian Language Processing, Eastern Turkistan (Xinjiang), China, 17-19 August 2013.
9. Qu WD. "English-Chinese name transliteration by latent analogy". International Conference on Computational and Information Sciences, Hubai, China, 21-23 June 2013.
10. Sato S. "Web-based transliteration of person names". IEEE/WIC/ACM International Conference on Web Intelligence and Intelligent Agent Technology, Milano, Italy, 15-18 September 2009.
11. Mathur S, Saxena VP. "Hybrid Appraoch to English-Hindi Name Entity Transliteration". IEEE Conference on Electrical, Electronics and Computer Science, Bhopal, India, 1-2 March 2014.
12. Tekin T. Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı. Ankara, Türkiye, Simurg, 1997.
13. User HŞ. Türk Yazı Sistemleri. Ankara, Türkiye, Akçağ, 2006.
14. Amanjolov AS, Türk Filolojisi ve Yazı Tarihi. İstanbul, Türkiye, Ötüken, 2006.
15. Orkun HN. Eski Türk Yazıtları. Ankara, Türkiye, Türk Dil Kurumu, 1987.
16. Ölmez M. Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan'daki Eski Türk Yazıtları, Ankara, Türkiye, BilgeSu, 2015.
17. Çavdar T. http://www.tamga.org (20.11.2016).
18. Nazif H. Türkçede Nazal N (Sağır Kef). Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, Türkiye, 2006.
19. Yılmaz E. "Ana Türkçede kapalı e ünlüsü". Türk Dilleri Araştırmaları, 1991, 151-165, 1991.
20. Kocaoğlu T. "Tarihi Türk lehçeleri metinlerinin transkripsiyonlanmasında kapalı é/i meselesi". Türk Kültürü, 483-484, 266-281, 2003.
21. The Unicode Consortium. http://www.unicode.org/charts/PDF/U10C00.pdf (20.11.2016).
22. Tekin T. Orhon Yazıtları. Ankara, Türkiye, Türk Dil Kurumu, 2014.
23. Öztürk R. Köktürkçe El Kitabı. Konya, Türkiye, Palet, 2014.