Hüsamettin YILDIRIM

WHİTEHEAD’DE METAFİZİK VEYA SPEKÜLATİF FELSEFE

Alfred North Whitehead, özgün fikirleri ile modern felsefede büyük öneme sahip sistematik bir filozoftur. Yaşadığı dönemdeki bilimsel gelişmelere paralel olarak, gerçekliğin açıklanması noktasında yeni bir metafizik sistem geliştirmiştir. Whitehead‟e göre alemde var olan her şey ikili bir yapıya süreklilik-değişme sahiptir ve var olan her şey birbiri ile karşılıklı ilişkiye sahiptir. Aynı şekilde Tanrı da bu ilişkiye dahildir. İşte bu durum metafiziğin dikkate alması gereken en önemli noktasıdır. O halde alemde var olan her şeyin ikili bir yapıya sahip olması ve birbirleriyle ilişkisi ve Tanrı‟nın da bu ilişkiye dahil olması Whitehead „in metafizik anlayışının merkezini oluşturmaktadır. Biz bu araştırmamızda Whitehead‟in metafizik düşüncesinin çerçevesini ortaya koymaya çalışacağız

Anahtar Kelimeler:

Whitehead, Metafizik, spekülatif felsefe, süreklilik, Değişme

Metaphysic or Speculative Philosophy in Whitehead

A. North Whitehead is a distinguished, systematic philosopher with original ideas in modern philosophy. He developed a new metaphysical system in parallel with the scientific developments of the period he lived in. According to Whitehead, everything in nature has a dual structure fluency and permanence and everthing available has got a reciprocal relationship with each other. God is also included in this relationship. This point is the most remarkable point in metaphysical philosophy. The dual structure of everyting in nature and their relationship with each other and the God‟s being included in this relationship consists the main center of Whitehead‟s metaphysical understanding. In this article we will try to present the frame of Whitehead‟s metaphysics

Keywords:

Whitehead, Metaphysic, Speculative Philosophy, Fluency, Permanence,

PDF

___

Aydın, Mehmet. S., “Süreç Felsefesi Işığında Tanrı-Alem İlişkisi”, A.Ü.İ.F.D., c.27, Ankara Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 1999.
Demirci, Senai, Kaostan Düzene, İz yay., İstanbul 1996.
Lowe, Victor, “The Aproach to Metaphysics”, The Relevans of Whitehead, Ed. Ivor Leclerc, Thoemmes Press, Bristol 1993.
Reeves, Gene, “God as Alpha and Omega: Dipolar process Theism”, God and Temporality, Ed. Bowman L. Clarke & Eugene T. Long, Paragon Hause Publishers, 1. baskı, New York 1984.
Whitehead, A. North, Aşkın’a Ölümsüzlük, çev. A. Baki Güçlü, Ark Yay., 1. Baskı, Ankara 1994.
……………..., Adventures of Ideas, The Macmillian Company, New York, 1956.
…………..., Religion in The Making, , New Amrican Library, New York, 1974.
…………….., Process and Reality an Essay in Cosmology, Harper TorcBooks, The Academy Library, Newyork 1960.
………….., Science and Philosophy, Philosophical Library İnc., New York 1974.