DIE KORANISCHEN AUSSAGEN ÜBER MENSCHEN ALS ANTHROPOLOGISCHE GRUNDLAGE DER ISLAMISCHEN RELIGIONSPADAGOGIK

Hiç bir din pedegojisi kendi ilgi alanı içindeki dinin insan tasavvuruna kayıtsız kalamaz. Kuran-ı Kerimdeki insanın Allah'ın yeryüzündeki halifesi oluşu, ona sorumluluğun (emanetin) yüklenmesi ve Allah'ın ona kendi ruhundan liflernesi ile ilgili ayetler İslamın insan tasavvurunun ana ekseni oluşturur. Kuran-ı Kerimde ayrıca insanın yaratılmışların en listlin derecesine yükselebilmesinin yanında, kötillilğe de yatkın oluşunun (zayıf, zalim ve cahil olabileceğinin) beliritilmesi onun eğitime hem, kabiliyetli, hemde muhtac olarak görilldilğilniln delilidir. ' İslarrun eğitim düşüncesinin merkezinde ,insan-ı kamil" (kamil insan) tanırolasında öz ifadesini bulan takvaya, ilisana ve ilme sahip olan insanı yetiştirme konzepi bulunur. Karnil insan (insan-ı kamil) belli bir öğretim planına inşa edilen formel bir okul öğretiminden de öte ömür boyu süren, biltilncill bir erdemleşme, bilgeleşme ve yetkinleşme sürecininin adıdır. İnsanın Allah'la ilişkisini açıklayan kulluk (ubudiyet) akıl, irade ve ihtiyar sahibi insanın Yaratıcıya bilinçli bir yönelimini ifade eden bir ayncalık olarak tarif edilebilir. İslam insanın kul olma konumunu onu alcaltıcı, onun özgür iradesini yok edici bir esaret olarak görıneyip, kulluğun Allah'ın dışında hiç kimseye karşı sergilenemeyeceğini kesin olarak belirtınesi de insanı bir anlamda özgürleştirme olarak yorumlanabilir. Neticede diyebiliriz ki, motivasyonunu İslamdan alan eğitim ve öğretim insana değer veren, onun aklına ve iradesine önem verip, onları geliştirmeyi hedefleri arasına koyan bir eğitim ve öğretim olmak durumundadır. Bu eğitim ve öğretim hem kendini bizzat sorumlu hisseden ,beru" ve hemde ,benin" kendini karşısında sorumlu hissetigi ,diğer herkesi, olumlu ve yapıcı bir biçimde algılamayı sağlamaya yetkin olmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

İslamın İnsan ve Eğitim Tasavvuru, İnsan Aklı ve iradesi, Kamil İnsan, Allahın Halifesi İnsan, Sorumluluk Sahibi İnsan, Allahın Kendi Ruhundan Üflediği Kulu Olarak İnsan, Allahın Muhattab Kabuledip ve Ahid Aldığı İnsan

PDF

___

Al-B!ilian, Muhammad Ibn Isma'il: As-Sahflı.
Böttcher, Vanessa ı999: , Umstrittene Identitat. Perspektiven fiir die Religionspadagogik". In: Wolfram Weise (Hg.): Vom lvionolog zum Dialog. Ansiitze einer dialogisclıen Religionspiidagogik, 2. bearb. und erw. Aufl., Münster usw.: Waxmann, S. 139- 162.
Görmez, Mehmet: 2003: ,Hz. Peygamber'in Bir Din Tanımı -Bir Hadisin Semantik Tahlili". In: Diyanet İlm_i Dergi. Peygaberimiz Hz. Muhammed (SA"f), Özel Sayı, 2. Aufl., Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, S. 33ı- 338.
Greiner, Ulrike. 2009: , Menschenbilder und Bildungsverstandnis in Schulentwicklungsprozessen ". In: Martin Jagle 1 Thomas Krobath 1 Robert Schelander (Hg.): lebens. werte. sclıule: Religiöse Dimensionen in Sclıullalltur und Sclıulentwicklımg, Wien 1 Berlin: Lit, S. 13 ı - ı 40.
Knauth, Thorsten. 2000: , Religionsunterricht und Befreiung. Anmerkungen zum unabgegoltenen Potential problemorientierten Religionsunterrichts ". In: Wolfram Weille 1 Folkert Doedens (Hg.): Religiöses Lernen in einer pluralen Welt. Religionspiidagogisclıe Ansiitze in Hamburg: Novemberakadenıie '99, Münster usw.: Waxmann, S. ı27- ı41.
Leimgruber, Stefan. 20 ı 0: , Das wissenschaftliche Selbstverstandnis der Religionspadagogik". In: Mizrap Polat 1 Cemal Tosun (Hg.): Jslanıisclıe Tlıeologie und Religionspiidagogik: Islamisclıe Bildung als Erzielıımg zur Entfaltımg des Selbst, Frankfurt a.M. usw.: Peter Lang Verlag 2010, S. ıo7- 118.
Muslim Ibn al-Hağğağ: Al-Giimi, 'as-Siilıilı. Polat, Mizrap. 20ı0: ,Religiöse Mündigkeit als Ziel des islamisehen Religionsunterrichts ". In: Mizrap Polat 1 Cemal Tosun (Hg. ): Islamisclıe Tlıeologie und Re/igionspiidagogik: Islamisclıe Bildung als Erzielıung zur Entfaltımg des Selbst, Frankfurt aM. usw.: Peter Lang Verlag 2010, S. ı85-201.
As-Sahawi, Muhammad Ibn 'Abd ar-Rahmiin. 2003: Al-Maqiisid al-lıasana. Baylin katfr min a/-alıiidit al-nıaslıura 'alii l-a/sina. Beirut: Dar al-Kutüb al' Ilmiyya ·
San dt, Fred-Ole. ı 999: , V om , Opium des V o !kes' zur Ressource lebensweltlicher Problembewa!tigung. Ergebnisse einer qualitativen Untersuchung zur Religiositat von Jugendlichen". In: Wolfram Weise (Hg.): Vom Monolog zımı Dialog. Ansiitze einer dialogisclıen Re/igionspiidagogik, 2. bearb. und erw. Aufl., Münster usw.: Waxmann, S. 33- 57.