Mustafa Necati BARIŞ

CÂHİLİYE DÖNEMİNDE YARGI SİSTEMİ

Hz. Peygamber’in getirmiş olduğu evrensel mesajla birlikte kurulan ve ondan sonraki dönemde Müslümanların yapmış olduğu büyük katkılar sayesinde büyüyüp gelişen İslâm medeniyeti incelendiğinde, tarihte eşine az rastlanır bir medeniyet karşımıza çıkar. Ancak son peygamber Hz. Muhammed’in geldiği toplumu ve bu toplumun temel dinamiklerini bilmeden İslâm medeniyetini ve kurumlarını doğru anlamak ve anlatmak, İslâm Tarihi’nin ilk dönemindeki gelişmeleri isabetli bir şekilde tahlil edebilmek mümkün değildir. Biz de bu düsturdan hareket ederek Câhiliye dönemini ve özellikle o dönemdeki yargı sistemini incelemeye çalıştık. Bu bağlamda İslâmdan önceki Arap toplumunun neden “Câhiliye” olarak nitelendirildiğine ve câhiliye araplarının siyasî ve sosyal hayatlarına da, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, araştırmamızda yer verdik.

Anahtar Kelimeler:

Câhiliye, Arap, Medeniyet, Yargı, Sistem

Justice System in the Period of Jahiliyya

PDF

___

Ahmed Emîn, Fecru’l-İslâm, Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 10. Baskı, Beyrut, 1969
Ali Dede, Alâüddîn Bosnevî (998/1590), Muhâdaratü’l-Evâil ve Müsâmeretü’l-Evâhir, el-Matbaatü’l-Âmireti’ş-Şerîfiyye, Mısır, 1311/1894
Altıntaş, Ramazan, Bütün Yönleriyle Câhiliye, Pınar Yayınları, İstanbul, 2007
Apak, Adem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi, I-IV, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2009-2011
_________, “İslâm Öncesi Dönemde Mekke İdare Sistemi ve Siyasetinin Oluşumu”, U.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bursa, 2001, Sayı: 10/1, s. 177-194
Arı, Mehmet Salih, “Câhiliye Toplumundan Medenî Topluma Geçiş Süreci-Yeni Bir Sosyal Düzenin Doğuşu”, İSTEM: İslâm San'at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, Konya, 2004, Sayı: 4, s. 175-190
Atar, İslâm Adliye Teşkilâtı (Ortaya Çıkışı ve İşleyişi), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1979
Yıldız, Hakkı Dursun, “Arap”, DİA, İstanbul, 1991, III, s. 272-276
Yılmaz, İbrahim, Panayırlar ve Arap Dili ve Edebiyatının Gelişmesinde Oynadığı Rol, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 1997
ez-Zebîdî, es-Seyyid Muhammed Murtaza el-Hüseynî (1205/1790), Tâc'ul-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, I-XL, Matbaatü Hükûmeti’l-Kuveyt, Kuveyt, 1965-2001
Zeydan, Abdülkerim, İslâm Hukukuna Giriş, trc. Ali Şafak, Sırdaş Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul, 1976
Zeydan, Corci, İslâm Medeniyeti Tarihi, çev. Zeki Meğamiz, sdş. Mümin Çevik, I-V, Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1976