Türkiye’de İç Borç Stokunun Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Analizi
Çalışmada, Türkiye’de iç borç stokunun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, Neoklasik Büyüme Modelinden yararlanılarak 1980-2016 dönemi için Solow Kalıntısını da içeren bir model aracılığıyla Engle-Granger Eşbütünleşme Testi ile analiz edilmektedir. Ayrıca modele bir ekonomideki kamu harcamaları ve alt bileşenlerinin üzerinde bir kısıt oluşturmasından dolayı iç borç stoku değişkeni eklenmiştir. Böylece model, Geleneksel Neoklasik Büyüme Modelinden farklılaşmıştır. Çalışmadaki ampirik bulgular, uzun dönemde kişi başı çıktı büyümesi, toplam faktör verimliliği, kişi başı sermaye büyümesi ve iç borç stokunun birlikte hareket ettiğini ortaya koymaktadır. Toplam faktör verimliliği ve kişi başı sermaye büyümesinin, kişi başı çıktı büyümesi üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu tespit edildiğinden Türkiye’de 1980-2016 döneminde Neoklasik Büyüme Modeli doğrulanmaktadır. İç borç stokunun kişi başı çıktı büyümesi üzerindeki negatif etkisi ise, iç borçlanmanın ekonomik büyümeyi azaltıcı yönde olduğunu ifade etmektedir.
Analysis of the Impact of Turkey’s Domestic Debt Stock on Economic Growth
In this study, the effect of Turkey’s domestic debt stock on economic growth is analyzed based on the neoclassical growth model with Solow residual using Engle-Granger Cointegration Test for the 1980- 2016 period. Moreover, the growth model is extended to include the domestic debt stock as it constrains the public expenditures and its subcomponents. Thus, the model differs from the Traditional Neoclassical Growth Model. Empirical findings in the study suggest that long term per capita output growth, total factor productivity, per capita capital growth and domestic debt stock move together. As capital and total factor productivity growth per capita are found to have a positive impact on output growth per capita during the period under consideration, the neoclassical growth model is confirmed. The negative effect of the domestic debt stock on per capita output growth suggests that domestic borrowing decreases economic growth.
___
- ATAÇ, B.; (2009), Maliye Politikası: Gelişimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları, (Sekizinci
Baskı), Turhan Kitabevi, Ankara.
- AYDIN, N.; (2008), Türkiye’de Ekonomik Büyüme (1968-2005): Solow Büyüme Muhasebesi ve
Regresyon Modeli, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayımlanmamış Doktora
Tezi.
- ÇALCALI, Ö.; (2013), “Kamu Maliyesi Perspektifinden Adam Smith”, Uluslararası İktisadi ve İdari
İncelemeler Dergisi, 6(11), ss. 89-108.
- ÇEVİK, N. K., CURAL, M.; (2013), “İç Borçlanma, Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme Arasında
Nedensellik İlişkisi: 1989-2012 Dönemi Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 165, ss. 115-139.
- ÇİÇEK H., GÖZEGİR, S. ve ÇEVİK, E.; (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve
Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
11(1), ss. 141-156.
- ÇİFTÇİ, D. D.; (2015), “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Genişletilmiş Solow
Büyüme Modeli Denemesi ve Ampirik Uygulama”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Denizli, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- ÇOBAN, O., DOĞANALP, N. ve UYSAL, D.; (2008), “Türkiye’de Kamu İç Borçlanmasının Makro
Ekonomik Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, ss. 245-255.
- DEDAK, I. and DOMBI, Á.; (2018), “A Closed‐Form Solution for Determining the Burden of Public
Debt in Neoclassical Growth Models”, Bulletin of Economic Research, 70(1), ss. 88-96.
- DEMİR, M. ve SEVER, E.; (2008), “Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz ve Enflasyon Oranı
Üzerindeki Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), ss. 170-196.
- DORNBUSCH, R., FISCHER, S. and STARTZ, R.; (2007), Makroekonomi (Dokuzuncu Baskı),
(Çev. S. Ak), Gazi Kitabevi, Ankara.
- EJIGAYEHU, D. A.; (2013), “The Effect Of External Debt On Economic Growth”, Södertörns
University, ss. 1-43.
- EKELUND, R. B. and HEBERT, R. F.; (2014), A History of Economic Theory & Method (Sixth
Edition), Waveland Press, United States of America.
- ENGLE, R. F. and GRANGER, C. W.; (1987), “Co-Integration and Error Correction: Representation,
Estimation and Testing”, Econometrica Journal of The Econometric Society, 55(2), ss. 251-276.
- FRIEDMAN, M.; (1994), Money Mischief: Episodes in Monetary History. (First Edition), San Diego:
Harcourt Brace&Co.
- GOMEZ-PUIG, M. and SOSVILLA-RIVERO, S.; (2018), Nonfinancial Debt and Economic Growth
In Euro-Area Countries, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money,
March, ss. 1-21.
- GUIARATI, D. N.; (2006), Temel Ekonometri (4. Baskı), (Çev. Ümit Şenesen & Gülay Günlük
Şenesen), Literatür, İstanbul.
- HOWARD, M.; (2001), Public Sector Economics For Developing Countries, University of the West
Indies Press, Canada.
- İSMİHAN, M. ve Özcan, K. M.; (2006), “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Kaynakları: 1960-
2004”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 21(241), ss. 74-86.
- KİRBİTÇİOĞLU, A.; (1998), “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde
Beşeri Sermayenin Yeri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(01), ss. 207-230.
- MAHİROĞULLARI, B. H.; (2009), İktisadi Büyümeye Etki Eden Faktörlerin Ekonometrik İncelenmesi
ve Türkiye Uygulaması (1980-2006), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- ÖZKAN, Ö.; (2009), Türkiye Ekonomisinde Kamu Kesimi Finansmanındaki İç Borçlanma Yöntemi:
1980-2008, Vergi Denetmenleri Derneği Eğitim Yayınları, Ankara.
- PARLAKTUNA, İ. ve Şimşek, S.; (2007), “Bütçe Finansman Kaynaklarının Belirlenmesi ve Ekonomi
Üzerindeki Etkileri: Türkiye Uygulaması (1989-2005)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), ss. 43-68.
- SAVAŞ, V. F.; (2007), İktisatın Tarihi (Beşinci Baskı), Siyasal Kitabevi, Ankara.
- SHITTU, W. O., HASSAN, S. and NAWAZ, M. A.; (2018), “The Nexus Between External Debt,
Corruption and Economic Growth: Evidence From Five SSA Countries”, African Journal of
Economic and Management Studies, 9(3), ss. 319-334.
- SKOUSEN, M.; (2011), İktisadi Düşünce Tarihi: Modern İktisadın İnşası, Büyük Düşünürlerin Hayatları
ve Fikirleri (Beşinci Baskı), (Çev. M. Acar, E. Erdem ve M. Toprak), Adres Yayınları: 14.
- SOLOW, R. M.; (1956), “A Contribution To The Theory Of Economic Growth”, The Quarterly
Journal Of Economics, 70(1), ss. 65-94.
- THIRLWALL, A. P.; (2002), The Nature of Economic Growth: An Alternative Framework for
Understanding The Performance of Nations, Edward Elgar, UK.
- ULUSOY, A. ERDEM, H. F.; (2014), İç Borçlanma ve Enflasyon Etkileşimi: Türkiye Örneği. Yönetim
ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, ss. 122-135.
- WALLERSTEIN, I.; (2011), The Modern World-System II: Mercantilism and The Consolidation of
The European World-Economy, 1600-1750, The Regents of The University of California (Press),
California.
- WOOD, J. C.; (Editor), (1994), David Ricardo: Critical Assessments. (Second Series), Routledge,
USA and Canada.
- ZHANG, W. B.; (2018), “Corruption, Governments’ Debts, Trade and Global Growth”, Theoretical
and Applied Economics, 25(2(615)), ss. 27-50.