Halilürrahman’ın Dura Köyünde 1863 Yılında Yaşanan Bir Aşayiş Meselesi
ÖZETFilistin’deki kutsal şehirlerin çevresinde yer alan köylerin temel geçim kaynağı büyük oranda ekili tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır. Bu bölgede kaza ve sancaklara yakın veya uzak olsun, köylerin taşra yönetimi ve devlet merkezi ile olan ilişkilerini köylerde yerleşik halkın Şeyhül’l-Karye dedikleri köy şeyhi düzenlerdi. Yani Osmanlı merkezî yönetimi ve Filistin’deki taşra idarecileri vergilerin toplanması başta olmak üzere, asker celbi ve asayiş olayları gibi hususlarda bu kişileri muhatap alırlardı. Aynı zamanda köylerdeki asayiş ve sosyal nizamdan da bu kişiler sorumlu tutulurdu. Köy şeyhlerinin bilinen bu özelliklerinden dolayı üzerlerine yüklenen vazifeleri yapıp yapmadıkları, vergileri zamanında toplayıp muhassıllara teslim edip etmedikleri ve en mühimi köyde güvenliği sağlayıp sağlayamadıkları titizlikle takip edilirdi. Meydana gelen olumsuz durumlarda varsa köydeki bir başka ailenin şeyhi köy şeyhi atanırdı. Bu çalışmada el-Halil Kazasına yakın bir bölgede bulunan Dura köyünde yaşayan iki gurup arasında uzun zamandır var olan şeyhlik çatışmasının 1863 yılındaki sebepleri, gelişimi ve sonuçları ele alınmıştır. Konu işlenirken İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivinde sadece bu hadiseye mahsus oluşturulan dosyadaki belgeler kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Dura Köyü, Halilürrühman, Beyt İsa
A Public Security Issue Occurring In 1863 In Dura Village Of Al-Halil (Hebron)
The means of living of the villages taking place around the Holy Cities in Palestine were mainly based agriculture and animal husbandry. Called as “Şeyhül’l-Karye” by the settled public in the villages, the sheikhs of the villages regulated the relationships of the villages in this area with the provincial government and centre of the state. Namely, the Ottoman centralized administration and the rural administrators in Palestine held this people responsible on such issues as tax collection. At the same time, these people were also held responsible for the public security and social order in villages. Due to these responsibilities of the sheikhs of the villages, it was followed meticulously whether they fulfilled their duties, whether they collected the taxes at the right time and submitted them to the tax collectors,and most importantly, whether they maintained security. If adverse developments took place, On the negative situations occurring, another sheikh from a different family (if available) was appointed as the sheikh of the village. The present study addresses the reasons, development, and conclusions of a conflict over sheikdom that broke out in 1863 between two groups living in Dura. Fortt he study Ottoman Archives of Prime Ministry in Istanbul were used.
Keywords:
Palestine, Public Order, Holy Cities el-Halil, Hebron, Dura village,
___
- Arşiv Vesikaları Başbakanlık Osmanlı Arşivi Cevdet Tasnifi Adliye Belgeleri (C.ADL), 1155, 1.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Meclis-i Vala belgeleri (İ. MVL), 492, 22279, 1, 10, 15.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Meclis-i Vala Belgeleri (MVL), 769/94-2,3.
- Matbu Yayınlar ve İnternet Kaynakları
- DEBBAĞ, Mustafa Murad, Mevsuatü Biladuna Filistin, c.cilt V, Beyrut 2002.
- FAYDA, Mustafa, “ Kahtân”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt XXIV, İstanbul 2001, s. 201-202.
- GÜNEŞ, Hasan Hüseyin, XVI. Asırda Kudüs'te Meğâribe Mahallesi ve Cemaati, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Afyonkarahisar 2014.
- HÜLAGU, Orhan” Osmanlının Son Döneminde Filisti’inİktisadi ve İctimai Durumuna Bakış,” Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırmaları Merkezi Dergisi(OTAM), Sayı 9, Ankara 1998, s.503-537.
- KARMON, Yehuda “Changes in The Urban Geograpy of Hebron During The Nineteenth Centruy”, Studies on Palestine During Ottoman Period, Ed: Moshe Moiz, Jerusalem 1975, s. 70-86.
- Reilly, James, “ThePeasantry of LateOttomanPalestine”, Journal of Paletine Studies, V.10, No:4 California Summer 1981, pp.82-97.
- SİNGER, Amy, Kadılar Kullar Kudüslü Köylüler, (çev. Sema Bultsuz, .) İstanbul 1994.
- http://www.palestineremembered.com/GeoPoints/Dura_982/ar/index.html.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Muhammed Mustafa KULU
Sayıdaki Diğer Makaleler
The Birth of the Jerusalem Sanjak (Kudüs mutasarrifliği)1864-1914: Administrative and Social Impacts
Selim Tezcan, Mehmet Sadık Gür, Alper Sarıbaş
Halilürrahman’ın Dura Köyünde 1863 Yılında Yaşanan Bir Aşayiş Meselesi
Demir Çağı Yazılı ve Arkeolojik Kaynaklarında İsrail ve Yahuda Krallıkları
Kudüs şehrinin Filistin, İsrail ve Birleşmiş Milletler açısından siyasi önemi