Filistin’de Kadın Hareketlerine Genel Bir Bakış: 1897-1997
19. yüzyıldan itibaren dünya siyasi tarihinde öne çıkan kadın hareketleri, çoğunlukla Batı coğrafyasındaki biçimleri ile literatürde yer almıştır. Oysa kadın hareketleri, farklı kültürel, siyasal ve sosyal zeminlerde Batı dışındaki tüm coğrafyada -bazen birbirine paralel, bazen de birbirinden farklı zeminlerde ortaya çıkan- etkili sonuçlar doğuran olaylardır. Bu çalışmanın konusu, Filistin’e toplu Yahudi göçlerinin başladığı 1897 yılında ilk kez örgütlü olarak ortaya çıkan Filistin kadın hareketinin Oslo Barış süreçlerinin sonu kabul edilen 1997’ye kadarki yüzyıllık serüvenidir. Tarihsel çalışma olan bu makalede Filistin kadın hareketi, kronolojik olarak beş temel kategoriye ayrılarak her dönemdeki siyasal ve silahlı eylemler incelenmiştir. Filistin kadın hareketine dair tarihsel verilerin Filistin ulusal kaynaklarından derlenmesi ve dönemsel kategorilendirilmesi bu çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır. Söz konusu araştırma Filistin çalışmaları kapsamında Türkçe literatüre önemli bir katkı sağlamayı ve devam edecek çalışmalara tarihsel bir perspektif sunmayı hedeflemektedir. Çalışmanın sonucunda Filistin meselesinin siyasal seyrinde yönetim politikalarıyla paralel yürüyen kadın hareketlerinin Filistin sorununa oldukça önemli katkılar sağladığı ancak yönetime muhalif kadın hareketlerinin baskılarla sindirilerek yok sayıldığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Filistin Tarihi, Kadın Hareketi, Birinci İntifada, Oslo Barış süreci
___
- Abdulhadi, Feyha. Edwaru-l Mer'a-l Filistîniyye fi-l Erbe'îniyyat. El-Bîra, Filistinli Kadınlar İçin Araştırma ve Belgelendirme Merkezi, 2007.
- Abdulhadi, Feyha. Edwaru-l Mer'a-l Filistîniyye fi-s Khamsîniyyat hatta ewasit es-Sittîniyyat. El-Bira: Filistinli Kadınlar Araştırma ve Belgelendirme Merkezi, 2009.
- Abdulhadi, Feyha. Edwaru-l Mer'a-l Filistîniyye fi-s Selasiniyyat. El-Bîra, Filistinli Kadınlar İçin Araştırma ve Belgelendirme Merkezi, 2005.
- Abdulhadi, Rabab. “The Palestinian Women's Autonomous Movement: Emergence, Dynamics, and Challenges”. Gender &Society, 12/6 (1998): 649-673.
- Alân, Rebiha. Mine-l Karye ile-l Muhayyem: Devru-l Mer'a li-r Rîfiyye el-Lacie fi-l Hifaz ale-l Âile 1948-1962. El-Bira, Filistin Mirası ve Toplum Araştırmaları Merkezi, 2007.
- Alqam, Nebil. Tarîh el-Hareke-l Vataniyye-l Filistîniyye ve Devru-l Mer'a Fîhi. Ramallah, Filistin Mirası ve Toplum Araştırmaları Merkezi, Aileyi Canlandırma Cemiyeti, 2005.
- Câd, İslah. Nisa 'Ala Tekatu' Turuq. Ramallah, Muwatin Vakfı, 2008.
- Calğûm, Müfit. El-Hareke-n Nisaiyye-l Filistîniyye fi-d Dıffa-l Ğarbiyye. Nablus, al-Najah Ulusal Üniversitesi, 2005.
- Dırağme, İzzet. El-Hareke-n Nisaiyye fi Filistîn 1903-1990. Kudüs, Mekteb Diya' Araştırma Merkezi, 1990.
- Ebu Ali, Hatice. Mukaddimat Havle Vakı' er-Mer'a el-Filistîniyye ve Tecribetiha li-s Sevrel Filistîniyye. Kudüs, Filistin Kadınları Genel Birliği, 1975.
- Ebu Dehuw, Rola. En-Nisa' fi Qiyadeti-l Mukaveme-l Filistîniyye :1967-1992. Ramallah, Birzeit Üniversitesi, 2004.
- El-Abbasi, Nizam. El-İntifada eş-Şa'biyye-l Filistîniyye el-İrs et-Tarîhi ve-l Vakı' el-Muteceddid. Nablus, el-Najah Üniversitesi Yayın Merkezi, 1997.
- El-Halîli, Gazi. El-Mer'a-l Filistîniyye ve-s Sevre, Dirase İctima'iyye Mîdaniyye Tahlîliyye. Akka, Dar-el Aswar Yayınevi, 1981.
- El-Vahîdi, Mesyun. Atawneh,el-Mer'a-l Filistîniyye ve-l İhtilal el-İsraili. Amman, Dar-ul Celil Yayınevi, 1987.
- Fleischmann, Ellen L., The Nation and Its “New” Women: Palestinian Women’s Movement: 1920-1948. California, University of California Press, 2003.
- Jacoby, Tami Amanda. “Feminism, Nationalism, and Difference: Reflections on the Palestinian Women's Movement”. Women’s Studies International Forum, 22/5 (1999): 511-513.
- Kawar,Amal. Daughters of Palestine: Leading Women of the Palestinian National Movement. New York, State University of New York Press, 1996.
- Kûra, Nehle. Ed-Devru-l İctima'i lil-Mer'a-l Filistîniyye Khilal el-İntifada. Ramallah, el-Bîsan Araştırma ve Geliştirme Merkezi, 1991.
- Kuttab, Eylin. el-Hareke-n Niseviyye-l Filistîniyye: İşkaliyyat ve Qadaya Cedeliyye. Birzeit Üniversitesi, 2004. Peteet, Julie M., Gender in Crisis: Women and the Palestinian Resistance Movement. New York, Columbia University Press, 1991.
- Wing, Kathrine & Kassim, Hisham. “Hamas, Constitutionalism and Palestinian Women”. Howard Law Journal, 50/2 (2006):480-509.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Muhammed Mustafa KULU
Sayıdaki Diğer Makaleler
What of the Land with Bows? Archers of “Meshech” and the Allusion to Genesis in Isaiah 66:19
Osmanlı Devleti'nin Kudüs'teki Paskalya Kutlamalarına Yönelik Politikaları (XIX. Yüzyıl)
İsrail-Filistin Sorunu ve Türkiye: Bir Denge Siyaseti