Türkiye’de 1996 – 2016 Yılları Arasında Çevre Eğitimi Alanında Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi

Bu çalışmada, çevre eğitimi alanındaki araştırma eğilimlerini belirlemek için, 1996-2016 yılları arasında SSCI, ULAKBİM ve ERIC veri tabanlarında erişilen eğitim bilimleri dergilerinin, elektronik ortamda yayınlanan tam basım metinleri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu amaçla toplam 28 dergi ve bu dergilerde yayınlanan 157 makale incelenmiştir. İncelenen bu makaleler, öne çıkan başlıklar doğrultusunda kullanılan tematik kodlamalarla analiz edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 23.0 ve Microsoft Office programları aracılığı ile analiz edilmiştir. Betimsel analiz sonuçları tablo ve grafiklerde sunulmuştur. Çalışmanın sınırlılıkları dâhilinde Türkiye’deki yapılmış ve yayınlanmış olan çevre eğitimi çalışmalarının mevcut durumunu yansıttığı düşülmektedir. Çalışmada elde edilen bulgularda araştırmacıların çalıştıkları araştırma türü bakımından incelenen çalışmaların %34,5’inde araştırılan konuların genellikle tutum, ilgi, görüş, inanç ve öz yeterliliği ölçen çalışmalar olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmacıların, çevre eğitiminde davranış değişikliğini hedefleyen çalışmalara ve sosyokültürel çalışmalara yönelmeleri gerektiği, çevre eğitiminde özellikle bu konularda boşluk olduğu bu araştırmada ortaya çıkan bir sonuçtur. Dolayısıyla araştırıcıların bu konulara yönelmesi faydalı olacaktır

Content Analysis of the Researches in Field of Environmental Education between 1996 and 2016 in Turkey

In this study, in order to determine the research trends in the field of environmental education, full edition texts published in electronic media of educational science publications accessed in SSCI, ULAKBİM and ERIC databases between 1996 and 2016 were examined by content analysis method. For this purpose, 28 journals and 157 articles were examined. In these articles examined, the featured headlines were analyzed with thematic coding used in their direction. The obtained data were analyzed by SPSS 23.0 and Microsoft Office programs. The results are presented with descriptive analysis graph, percentage frequency tables. It is thought that the current situation of environmental education studies in Turkey reflects the limitations of the work.The study also found that, it has been determined that 34,5% of the survey type preferred by the researchers in the survey conducted to individuals is studies that measure attitudes, interests, thoughts, beliefs and self-efficacy. It is a result of this research that researchers should aim at studies aiming at behavioral change in environmental education and sociocultural studies, and there is a gap in environmental education especially in these subjects. Therefore, it would be beneficial for researchers to address these issues

___

  • Altuntaş, Ç.E. & Turan, S. L. (2016). Çevre eğitiminde 2010-2015 yılları arasında yapılan araştırmalar ve eğilimler. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1-14.
  • Artun, H. & Bakırcı, H. (2012). Ülkelerin çevre eğitimine etki eden faktörlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 365-384
  • Budak, B. (2008). İlköğretim kurumlarında çevre eğitiminin yeri ve uygulama çalışmaları, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
  • Erdoğan, M., Marcinkowski, T. & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K‐8 environmental education research studies in Turkey, 1997–2007. Environmental Education Research, 15(5), 525-548.
  • Erdoğan, M., Uşak, M. & Bahar, M. (2013). A review of research on environmental education in non-traditional settings in Turkey, 2000 and 2011. International Journal of Environmental & Science Education, 8(1), 37-57.
  • Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
  • Güven, E, Hamalosmanoğlu, M, Kaplan, Z. & Varinlioğlu, S. (2014). Çevre eğitimi araştırmalarında kullanılan anahtar kelimelerin analizi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 73-82.
  • Güven, E., Kaplan, Z., Varinlioğlu, S., Sungur Gül, K., Hamalosmanoğlu, M. & Bozkurt, O. (2014). Çevre eğitimi alanındaki çalışmaların incelenmesi: Türkiye’de mevcut durum. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 1-18.
  • Kahyaoğlu, M. & Kaya, M. F. (2012). Çevre eğitimi alanında yapılan çalışmaların içerik analizi, 21. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 12-14 Eylül 2012, İstanbul.
  • Kanlı, U., Gülçiçek, Ç., Göksu, V., Önder, N., Oktay, Ö., Eraslan, F., Eryılmaz, A. & Güneş, B. (2014). Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongrelerindeki fizik eğitimi çalışmalarının içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 127-153.
  • Sözbilir, M. & Gül, Ş. (2014). Türkiye'de biyoloji eğitimi alanında yapılan araştırmalara yönelik bir içerik analizi çalışması. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 12- 14 Eylül 2014, Adana.
  • Sözbilir, M., Kutu, H., Yasar, M. D. & Arpacık, Ö. (2010a). Dünyada ve Türkiye’de kimya eğitimi araştırmalarında genel eğilimler. 9. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 23-25 Eylül 2010, İzmir.
  • Sözbilir, M., Kutu, H., Yasar, M. D. & Arpacık, Ö. (2010b). Türk fen eğitimi araştırmalarında genel eğilimler: Bir içerik analizi çalışması. 9. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 23-25 Eylül 2010, İzmir.
  • Topsakal, U. U., Calik, M. & Cavus, R. (2012). What trends do Turkish biology education studies indicate? International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639- 649.
  • Ulutaş, F. & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
  • Ünal, S. & Dımışkı, E. (1998). UNESCO uluslararası çevre eğitim programına (IEEP) göre ortaöğretim çevre eğitimi için öğretmenlerin yetiştirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 298-308.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Yıldırım, N. (2015). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, 2. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
  • Yılmaz, Ş. (2012). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Yılmaz, Ş., Aydın, F. & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 383-413.